Sự xuống cấp theo thời gian của hai lăng chúa Nguyễn
Lăng Trường Thiệu và Trường Thái bị xuống cấp theo thời gian và chưa được đầu tư trùng tu tôn tạo để phát huy giá trị, thu hút du khách.
Khu vực ngã ba Bằng Lãng (xã Hương Thọ, TP Huế) với vị thế đất đặc biệt nên được 2 vua, 9 chúa nhà Nguyễn lựa chọn nơi an nghỉ cuối đời. Trong đó, vua Minh Mạng (1791 – 1841) xây dựng Hiếu Lăng (1840 – 1843) và Gia Long (1762 – 1820) là Thiên Thọ Lăng (1814 – 1820) với hệ thống những công trình kiến trúc độc đáo đạt đến đỉnh cao nghệ thuật xây dựng dưới triều nhà Nguyễn.
Từ trước đến nay, các lăng tẩm của vua ở Thừa Thiên Huế rộng lớn với hệ thống nhiều công trình ở bên trong uy nghiêm, bề thế cùng cảnh quan sơn thủy hữu tình và được tỉnh Thừa Thiên Huế quan tâm tôn tạo trùng tu và đầu tư xây dựng khi bị xuống cấp nên du khách đến tham quan, tìm hiểu… thường hay đến các lăng vua trước hoặc thu hút, hấp dẫn hơn đối với du khách. Bên cạnh đó, các lăng của các chúa nhà Nguyễn đường đi đến khó khăn nên ít người biết đến hoặc không hấp dẫn du khách thập phương.
Theo đó, mới đây tỉnh Thừa Thiên Huế đã đầu tư xây dựng đường bê tông nối từ các trục đường chính đến ngay trước cổng lăng để thuận lợi cho du khách cũng như người dân đến tham quan, dâng hương, tìm hiểu… các lăng của chúa Nguyễn về quy mô và cấu trúc được xây dựng về cơ bản tương tự như nhau gồm có 2 lớp tường thành hình chữ nhật bao bọc vòng ngoài xây bằng đá bazan, phần mũ thành xây bằng gạch vồ, vòng trong xây hoàn toàn bằng gạch. Tuy nhiên, hiện nay có một số lăng đã bị xuống cấp theo thời gian vẫn chưa được đầu tư trùng tu, bảo tồn giá trị…
Theo ghi nhận của PV Tạp chí Người Hà Nội cho thấy, bên trong lăng Trường Hưng (tức lăng chúa Nguyễn Phúc Tần (1620-1687) hay còn gọi là lăng Chín Chậu ở thôn Hải Cát) cỏ mọc um tùm không được phát quang, dọn dẹp và lăng Trường Thiệu (tức lăng chúa Nguyễn Phúc Thuần (1754 - 1777) ở thôn La Khê) đã xuống cấp nghiêm trọng với tường thành phía ngoài và bên trong đã bị nghiêng, bị đổ hoặc bị sụp đổ xuống và xuất hiện nhiều lỗ to xuyên qua thành, phần mũ thành hầu như đã không còn. Tương tự, lăng Trường Thái, tức lăng chúa Nguyễn Phúc Khoát (1714-1765) cũng bị xuống cấp theo thời gian với một số đoạn tường bên trong và bên ngoài hư hỏng, phần mũ thành không còn hoặc phần còn nhưng gạch đã lung lay…
Hai lăng chúa Nguyễn đã trải qua hàng trăm năm và bị hư hỏng, xuống cấp theo thời gian là điều hiển nhiên nhưng vẫn cần phải đầu tư trùng tu bởi đây là lăng của các vị tiền nhân có công lao to lớn để lại hậu thế ngày nay.