Bước đệm cho bảo tồn, phát huy giá trị ca trù Thủ đô

Cuộc thi Sáng tác lời thơ mới cho các thể cách hát nói trong ca trù trên địa bàn Thành phố Hà Nội 2023 do Sở Văn hóa & Thể thao Hà Nội tổ chức, diễn ra từ 15/9 - 15/12/2023; với mục đích bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể Ca trù Hà Nội.

Thông tin từ Ban Tổ chức, cuộc thi đã thu được 135 tác phẩm dự thi (được gửi qua đường bưu điện, gửi trực tiếp hoặc qua thư điện tử), với nhiều độ tuổi khác nhau. Trong đó, có tác giả chỉ gửi 1 tác phẩm duy nhất, nhưng cũng có tác giả gửi đến 15 tác phẩm. Ngoài các tác giả thuộc 4 CLB ca trù trên địa bàn Thành phố (ca trù Chanh Thôn, ca trù Lỗ Khê, ca trù Trung tâm phát triển nghệ thuật âm nhạc Việt Nam, ca trù Xuân Đỉnh), cuộc thi nhận được sự tham gia của tác giả chuyên và không chuyên, ở nhiều lĩnh vực, ngành nghề ngành nghề khác nhau.

Phát biểu tại Lễ tổng kết, PGS.TS Nguyễn Bình Định - nguyên Viện trưởng Viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng thẩm định cho biết: Các tác phẩm dự giải, phần đa là các bài đủ khổ, bên cạnh đó có một số bài dôi khổ; có bài có Mưỡu đơn, Mưỡu kép, có một số bài có câu gối hạc dôi phách bắc.

Trong số đó, không ít bài chưa đảm bảo về cách luật, như cách đặt câu, gieo vần. Những bài dạng này đa phần cũng là những bài ngôn từ còn thô phác, ít dụng công, không có ý tưởng chủ đạo, chưa đúng cách luật, vụng về trong từ chương và lập ý.

Trái ngược hoàn toàn những bài nói trên, có không ít tác giả có những bài, hoặc chùm bài chất lượng: chuẩn chỉnh về thể thức, cách luật, ngôn từ trau chuốt, điển trọng, trang nhã, hàm súc, vận dụng khéo léo nhiều thủ pháp của thơ ca cổ điển, như đối ngẫu, tập cổ, dụng điển… hợp với cung đàn nhịp phách; nội dung biểu đạt phong phú, nhiều bài có tính triết lí, thể hiện ý vị nhân sinh khá sâu sắc…, cho thấy sự dụng công, sự điêu luyện của các tác giả. Một số tác phẩm cổ nhã, tiệm cận được với các tác phẩm hát nói của tiền nhân. Đáng chú ý là các tác giả có các tác phẩm chất lượng tốt về cơ bản đều là các tác giả ở độ tuổi còn khá trẻ. Đây là tín hiệu đáng vui mừng.

Tại lễ trao giải, Ban tổ chức đã trao 1 giải Nhất, 2 giải Nhì, 3 giải Ba, 10 giải Khuyến khích đồng thời khen thưởng cho các tác giả lớn tuổi nhất, tác giả có nhiều tác phẩm tham gia với chất lượng tốt, tặng thưởng cho các tác giả tích cực tham gia, hưởng ứng cuộc thi. Giải Nhất được trao cho tác phẩm Quang âm thấm thoắt (bài thứ nhất) của tác giả Phạm Văn Ánh (bút danh Trường Phong).

Trong khuôn khổ chương trình, công chúng được thưởng thức một số màn hát ca trù, trong đó có các tác phẩm đoạt giải Nhất, giải Nhì, giải Ba của cuộc thi, do các nghệ nhân ca trù Thủ đô biểu diễn.

“Chúng tôi mong muốn từ kết quả cuộc thi này, các cuộc thi tương tự sẽ được phát động, để ca trù nói chung và hát nói nói riêng ngày càng thu hút sự quan tâm và tham gia của đông đảo các tầng lớp nhân dân. Đề nghị Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội nghiên cứu, tổ chức ghi âm, ghi hình các tác phẩm đạt giải cao, xuất bản, phổ biến trên các phương tiện thông tin đại chúng, tới các CLB Ca trù để các ca nương, kép đàn biểu diễn trong các cuộc hát Ca trù…”, Chủ tịch Hội đồng thẩm định cuộc thi nhấn mạnh./.

Một số hình ảnh khác tại chương trình:

Yến Ly