Hiệu quả từ mô hình Quy tắc ứng xử “Di tích lịch sử văn hóa - Điểm đến an toàn, hấp dẫn
NHN - Việc triển khai nhân rộng mô hình “Di tích lịch sử văn hóa - Điểm đến an toàn, hấp dẫn” nhằm cụ thể hoá việc đưa Quy tắc ứng xử nơi công cộng đi sâu vào cuộc sống, đồng thời là sự tiếp nối các hoạt động nhằm xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh; xây dựng hình ảnh di tích lịch sử, điểm đến an toàn, hấp dẫn, góp phần giữ gìn và phát triển truyền thống văn hóa tốt đẹp của Thủ đô ngàn năm văn hiến.
Triển khai sâu rộng, đồng loạt
Để tiếp tục đổi mới các hình thức tuyên truyền thực hiện Quy tắc ứng xử theo chỉ đạo của Thành phố, trong đó có Quy tắc ứng xử nơi công cộng, các quận, huyện, thị xã đã triển khai nhân rộng các mô hình quy tắc ứng xử gồm: Mô hình “Bộ phận một cửa, một cửa liên thông giải quyết thủ tục hành chính văn minh, thân thiện, chuyên nghiệp”; Mô hình “chung cư văn hóa, ứng xử lịch thiệp, tôn trọng không gian chung”; Mô hình “cơ quan xanh, nơi làm việc ngăn nắp, gọn gàng” và phải kể đến là mô hình “Di tích lịch sử văn hóa - Điểm đến an toàn, hấp dẫn”.
Điều đáng nói, dù triển khai chưa lâu, song đến nay, mô hình này đã trở thành thói quen hằng ngày, nét đẹp văn hóa của nhân dân và du khách khi đến các điểm di tích, cơ sở tín ngưỡng tôn giáo và nơi thờ tự.
Theo báo cáo của huyện Thạch Thất, tính đến thời điểm hiện tại, 20/23 xã, thị trấn đã đăng ký thực hiện mô hình “Di tích lịch sử văn hóa - điểm đến an toàn, hấp dẫn”. UBND các xã, thị trấn căng treo phông nhận diện mô hình, niêm yết nội dung quy tắc ứng xử nơi công cộng (tại di tích), niêm yết tiêu chí mô hình tại khu vực trung tâm di tích. Huyện quán triệt các Tiểu Ban quản lý di tích tổ chức thực hiện tốt Quy tắc ứng xử tại cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo; đối với người trông coi phải ứng xử lịch thiệp, nhã nhặn, đúng mực; trang phục phù hợp; ưu tiên giúp đỡ người khuyết tật, người già, trẻ em; bảo vệ cảnh quan môi trường; nhắc nhở người đến tham quan, hành lễ tại di tích chấp hành quy định, nội quy; trang phục phù hợp; giữ gìn trật tự, vệ sinh chung; bảo vệ cảnh quan, môi trường; thực hiện nghi thức truyền thống theo quy định.
Bên cạnh đó, trong năm 2023, Hội Liên hiệp phụ nữ huyện Thạch Thất triển khai mô hình điểm “Danh lam thắng cảnh Di tích lịch sử kiểu mẫu” tại chùa Tây Phương xã Thạch Xá. Huyện đoàn Thạch Thất triển khai thực hiện mô hình vẽ tranh bích hoạ gắn với việc xoá điểm chân rác; triển khai công trình, phần việc thanh niên trong xây dựng đô thị văn minh tại 11 xã: Bình Yên, Đồng Trúc, Đại Đồng, Hương Ngải.
Tăng cường vai trò của các cấp hội phụ nữ
Hà Nội có 5.922 di tích trải rộng khắp các quận, huyện, thị xã và việc xây dựng nếp sống văn minh tại di tích, nơi thờ tự cũng là nội dung quan trọng của thực hiện Quy tắc ứng xử nơi công cộng. Bên cạnh yêu cầu xây dựng mô hình “Di tích lịch sử văn hóa - điểm đến an toàn, hấp dẫn”, Kế hoạch 306/KH-UBND của UBND thành phố về “Thực hiện Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn thành phố Hà Nội, giai đoạn 2022-2025”, tại Kế hoạch số 210/KH-UBND về tuyên truyền, vận động phụ nữ thực hiện Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn giai đoạn 2022-2025, thành phố đề xuất Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố xây dựng mô hình “Danh lam thắng cảnh, Di tích lịch sử kiểu mẫu”, với ít nhất 40 mô hình trong giai đoạn từ nay đến hết năm 2025.
Ngay sau khi UBND thành phố Hà Nội ban hành Kế hoạch, các cấp Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố đã triển khai thực hiện điểm mô hình “Danh lam thắng cảnh, Di tích lịch sử kiểu mẫu” và nhân rộng đến 35 điểm di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh. Bên cạnh đó, nhiều địa phương, đoàn thể tiếp tục triển khai mô hình “Di tích lịch sử văn hóa - Điểm đến an toàn, hấp dẫn”. Điều này sẽ góp phần tạo nền nếp ứng xử văn minh, tạo cảnh quan sạch đẹp cho các di tích.
Đơn cử, ở huyện Đông Anh, các di tích tại xã Cổ Loa được chọn làm nơi đầu tiên triển khai mô hình “Danh lam thắng cảnh, Di tích lịch sử kiểu mẫu”. Ngoài di tích Thành cổ Cổ Loa, xã Cổ Loa còn nhiều di tích đình, đền, chùa khác. Để thực hiện Quy tắc ứng xử nơi công cộng, xây dựng nếp sống văn minh trong quản lý di tích và lễ hội, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Cổ Loa đã tích cực tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh thôn, xã và đông đảo cán bộ, hội viên phụ nữ thực hiện các Quy tắc ứng xử nơi công cộng tại các điểm di tích trên địa bàn xã. Các chi hội phụ nữ vận động, hướng dẫn các hộ kinh doanh, các hộ gia đình đang sinh sống, bán hàng tại các khu di tích ký cam kết, trong đó có nội dung ứng xử văn minh, không chèo kéo khách.
Từ việc triển khai xây dựng mô hình, các chị em đã tổ chức ra quân thực hiện nhiều đợt vệ sinh môi trường, dọn cỏ, rác, phế thải xây dựng ở đoạn đường tự quản được phân công từ ngã ba Chợ Sa vào khu di tích. Các tuyến đường vào di tích được trồng nhiều luống hoa, bồn hoa các loại, xanh hơn, sạch hơn.
Huyện Gia Lâm đã chỉ đạo Phòng Văn hóa Thông tin chủ động phối hợp Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện hằng năm. Trong đó, có mô hình “Danh lam thắng cảnh, Di tích lịch sử kiểu mẫu” trong thực hiện Quy tắc ứng xử nơi công cộng. Một trong những điển hình là di tích đền-chùa Bà Tấm (xã Dương Xá).
Ban Quản lý di tích cùng Hội Liên hiệp phụ nữ xã Dương Xá đã tổ chức đặt thùng phân loại rác với khẩu hiệu nhắc nhở mọi người phân loại rác, giữ gìn vệ sinh nơi công cộng; bố trí nhiều giỏ hoa tái chế từ các can nhựa đã qua sử dụng vừa để trang trí, vừa truyền tải thông điệp vì môi trường. Hội Liên hiệp Phụ nữ xã phân công năm cán bộ, hội viên là hướng dẫn viên tại di tích, hỗ trợ các đoàn tham quan khi có nhu cầu nghe giới thiệu thuyết minh về di tích. Sau một thời gian ngắn triển khai, di tích trở nên sạch, đẹp hơn.
Sau gần 7 năm triển khai thực hiện, Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn thành phố gắn với xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh đã và đang mang đến những thay đổi rõ nét. Thông điệp về văn hóa ứng xử được lan tỏa mọi lúc, mọi nơi, góp phần đẩy lùi những hành vi ứng xử thiếu văn hóa; đồng thời, khích lệ sự ra đời của ngày càng nhiều người tốt, việc tốt vì đời sống văn hóa cộng đồng, trong đó có việc ứng xử văn minh, lịch thiệp tại các di tích.