Di tích lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh công bố thành lập Binh chủng Đặc công (quận Thanh Xuân)

Đến với địa điểm di tích có thể đi từ Ngã Tư Sở dọc theo đường Nguyễn Trãi đến km số 8 rẽ phải vào đường Khuất Duy Tiến đi khoảng 800m là tới di tích, nay là Phân viện Hà Nội - Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.

Di tích lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phân viện Hà Nội - Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đã trải qua một thời gian lịch sử lâu dài, từ cuối năm 1958 cho đến nay. Nơi đây từng là trường cán bộ dân tộc Trung ương thuộc Ủy ban dân tộc Trung ương, với chức năng là chuyên đào tạo, bồi dưỡng cán bộ dân tộc thiểu số ở miền núi phía Bắc.

Từ tháng 3 năm 1976, Phân viện Hà Nội - Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh được thành lập với nhiệm vụ: đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo và quản lý chủ chốt trung cao cấp của Đảng. Về cơ bản các khu học, nơi sinh hoạt chính trị vẫn được giữ nguyên, nhất là khu hội trường và sân vận động. Tại đây, ngày 19/3/1967, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đến thăm Binh chủng Đặc công, xem buổi diễn tập của Binh chủng và chính thức công nhận Đặc công là một Binh chủng của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Đồng chí Nguyễn Thế Lương (tức Cao Pha) lúc bấy giờ là Cục phó Cục Tình báo kiêm Phó tư lệnh Binh chủng Đặc công được Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Tổng tham mưu trưởng Văn Tiến Dũng giao nhiệm vụ chuẩn bị tổ chức cuộc diễn tập và hướng dẫn Bác Hồ kính yêu của chúng ta xem buổi diễn tập đầu tiên ấy trước khi tuyên bố thành lập Binh chủng. Trong 2 ngày 15 và 18/3, Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã trực tiếp xuống thao trường chỉ đạo công tác chuẩn bị cho buổi diễn tập vào ngày 19/3.

Khoảng 19h30′ ngày 19/3/1967, xe của Bác Hồ đã đến địa điểm diễn tập bằng đường bí mật. Trước khi xem diễn tập, Bác Hồ yêu cầu đồng chí Cao Pha đưa Bác đi kiểm tra các hầm trú ẩn tránh máy bay. Xong đâu đó, các đồng chí làm công tác tổ chức kê bàn ghế và bố trí để Bác cùng các đồng chí lãnh đạo ngồi xem ở hiên phía đông.

Thao trường là toàn bộ khu sân bóng chuyền của trường, trời tối, gió lạnh, dây thép gai cùng với ánh đèn pha quét liên tục tạo nên sự im lặng khẩn trương cho buổi diễn tập. Đồng chí Cao Pha giới thiệu nội dung buổi diễn tập do đơn vị mẫu thuộc trung đoàn 426 huấn luyện đặc công thực hiện.

Bác Hồ chăm chú theo dõi toàn bộ buổi diễn tập gồm các kỹ thuật: bí mật áp sát mục tiêu, vượt tường rào, rãnh nước, luồn sâu... Sau đó, Bác Hồ và đại biểu theo hướng dẫn đi cửa ngách phía đông vào hội trường. Tại đây, sau tiếng vỗ tay vang lừng của bộ đội, Bác tươi cười ân cần thăm hỏi các chiến sĩ và các đơn vị sắp đi chiến đấu ở chiến trường xa. Bác hỏi các nữ chiến sĩ, anh nuôi và căn dặn: “Các cháu cố gắng đảm bảo cơm ngon canh ngọt để các chiến sĩ ta có sức khỏe đánh thắng kẻ thù”.

Bác nói chuyện xong rồi lấy ra bài huấn thị do chính tay Bác thảo, rất cô đọng, đầy đủ về tư tưởng, nguyên tắc chiến đấu, trong đó có câu: “Đặc công tức là công tác đặc biệt, là vinh dự đặc biệt, cần phải có cố gắng đặc biệt...”.

Bác lại nhấn mạnh từng điểm để các chiến sĩ đặc công dễ nhớ:

- Mưu trí phải đặc biệt linh hoạt.

- Kỹ thuật phải đặc biệt thuần thục.

- Lập trường chính trị phải đặc biệt vững vàng.

- Kỷ luật phải đặc biệt nghiêm minh.

- Quyết tâm thắng địch, quyết tâm tiêu diệt địch phải đặc biệt cao. Tiếp đó, Thủ tướng Phạm Văn Đồng và Đại tướng Võ Nguyên Giáp phát biểu chỉ đạo cụ thể cho Binh chủng Đặc công, trong đó nhắc nhiều lần đến 2 chữ “Đặc biệt”.

Thay mặt Quân ủy trung ương và Bộ Quốc phòng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong bài nói chuyện của mình đã khẳng định: “Bộ đội đặc công ngày nay đã có vị trí xứng đáng, được Đảng công nhận là Binh chủng quan trọng trong lực lượng vũ trang ta bên cạnh Bộ binh, Pháo binh và các binh chủng khác.” Cuối cùng, Đại tướng chỉ thị phương hướng, mục tiêu phấn đấu của Binh chủng Đặc công là: “Làm cho kỹ thuật đánh đặc công của chúng ta ngày càng trở nên một sức mạnh to lớn của cả lực lượng vũ trang của quần chúng nhân dân mà trong đó đặc công là một nòng cốt, là binh chủng đi trước”.

Trong không khí phấn khởi, xúc động, thay mặt cán bộ, chiến sĩ binh chủng đặc công, đồng chí Cao Pha xin hứa với Bác và các đồng chí lãnh đạo Nhà nước ra sức xây dựng Binh chủng lớn mạnh không ngừng, luôn sẵn sàng hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ của Đảng, nhà nước và quân đội giao cho.

Đây là sự kiện quan trọng đánh dấu bước phát triển mới của lực lượng vũ trang ta, là bước nhảy vọt về mặt tổ chức, là nguồn cổ vũ lớn lao, tạo điều kiện cơ bản cho bộ đội đặc công quyết tâm hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ.

Với những hoạt động và chiến công xuất sắc, ngày 3/6/1976, Binh chủng Đặc công đã được Quốc hội tuyên dương đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân và được tặng 16 chữ vàng:

“Đặc biệt tinh nhuệ - Anh dũng tuyệt vời - Mưu trí táo bạo - Đánh hiểm, thắng lớn”

Hiện nay, Phân viện Hà Nội - Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đã cải tạo lại xây thêm một phòng nhỏ nữa về phía bên trái, nhưng cơ bản vẫn đảm bảo cảnh quan, giữ nguyên kiến trúc ban đầu như khi được đón Bác và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân đội về thăm và làm việc.

Trong khuôn viên chính, trước cửa hội trường, vào năm 2000, nhân dịp tổ chức lễ đón công nhận di tích của Thành phố Hà Nội, Phân viện Hà Nội - Binh chủng Đặc công, quận Thanh Xuân đã tổ chức lễ gắn biển di tích: “Nơi đây Bác Hồ, Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đến thăm, huấn thị cho cán bộ, chiến sĩ đặc công và xem trình diễn kỹ thuật trong ngày thành lập binh chủng 19/3/1967”.

Năm 2004, nhân dịp kỷ niệm 50 năm giải phóng Thủ đô, ba đơn vị gồm Binh chủng Đặc công, Phân viện Hà Nội và Ủy ban nhân dân quận Thanh Xuân đã góp vốn đầu tư xây đựng tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại di tích: Công trình này gồm một tượng đài Bác Hồ đúc bằng đồng với chiều cao 3,5m và bức phù điêu phía sau có diện tích 14,7m.

Để phát huy ngày càng tốt hơn giá trị của di tích, Binh chủng Đặc công, Phân viện Hà Nội và Ủy ban nhân dân quận Thanh Xuân đã hết sức quan tâm tới công tác tu bổ và phát huy giá trị của di tích bằng nhiều biện pháp: tu bổ công trình kiến trúc di tích, cải tạo môi trường cảnh quan, xây dựng tượng đài Bác, xây dựng phòng truyền thống nhằm tuyên truyền và giáo dục sâu sắc hơn về truyền thống lịch sử cách mạng, về ý nghĩa thiêng liêng của một di tích đánh dấu một sự kiện lịch sử trọng đại của bộ đội Đặc công./.

Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02

Sơn Dương (t/h)