Yêu say mùa thu Hà Nội

Mùa thu sang, ông mặt trời không vội vã dậy sớm và cũng không cáu kỉnh như mùa hạ. Vẫn nắng vàng rót mật vào vạn vật nhưng không còn cảm thấy ngột ngạt, oi nồng. Gió heo may đã làm cho không khí mát mẻ, dễ chịu. Gió heo may về gọi mời những chiếc lá vàng xuộm trên các cành sấu cao bên đường Phan Đình Phùng sà xuống nhảy vũ điệu van xoay xoay, xoay xoay rồi kết thành những tấm thảm vàng trên hè phố, tạo nên một con đường thơ mộng như trong cổ tích, thật mê. Đi trên con đường này ta như lạc vào rừng cổ thụ nguyên sinh rợp mát. Con đường là điểm đến yêu thích của người dân Thủ đô và du khách khi về Hà Nội.

Cứ mỗi độ thu sang, trên các con phố cổ và các khu chợ ở Hà Nội như thơm hơn, đẹp hơn nhờ sắc và hương của hoa và thị. Những quả thị vàng ươm tròn căng mây mẩy tỏa hương ngọt ngào, thơm mát, thanh tao. Các bà, các chị chở xe quả đi bán rong ngoài đường mà trong nhà cũng thoang thoảng hương thơm. Cầm quả thị trên tay cứ muốn hít mãi, hít mãi không hề chán cái mùi thơm quyến rũ ấy. Mua một đĩa thị dâng lên Tổ tiên lòng ta cảm thấy thanh thản lạ. Mùa thị lại nhớ về kỷ niệm thuở thiếu thời đi sơ tán ở một vùng quê xa, gần trường có một cây thị cổ thụ. Ngày ấy đói khổ lắm, sáng bụng rỗng đến trường, tiết cuối mong hết giờ để leo cây thị. Bà cụ trong truyện Tấm Cám xin thị rơi để về ngửi, còn lũ trẻ bụng đang réo tranh nhau leo cây, giành nhau hái cả những quả chưa kịp chín. Chúng nắn thật kỹ mà vẫn chát, nhựa dính sít cả răng miệng, vậy mà vẫn hái, vẫn ăn, vẫn thích. Mới đầu quả còn sai chỉ vài ngày thưa dần, buộc phải leo lên cao, leo ra những cành nhỏ mới có quả. Đứng dưới gốc nhìn lên trông bé như những chú khỉ con vậy mà không sợ, cành thị dai không giòn như cành khế.

Yêu mùa thu Hà Nội là yêu cốm làng Vòng. Cũng là hạt ngọc của trời ban tặng nhưng cốm Vòng khác hẳn với cốm Tú Lệ và các nơi khác. Cốm Tú Lệ xanh đậm nhưng ít dẻo, ít thơm. Cốm Vòng màu nhạt hơn nhưng rất dẻo và rất thơm. Không hiểu do chất đất ở đây hay do bàn tay tài ba khéo léo của người nghệ nhân mà cốm Vòng đã trở thành đặc sản của mùa thu Hà Nội. Cốm Vòng phải được gói trong lá sen mới giữ được mùi thơm, hương cốm quyện với hương sen càng hấp dẫn. Cốm Vòng ăn với chuối trứng cuốc thật ngon, hoặc chỉ dúm vài hạt bỏ vào miệng nhai từ từ mới cảm nhận hết cái vị dẻo, sánh, ngọt, thơm khó lẫn của cốm Làng Vòng. Nhâm nhi từng hạt cốm với cốc nước chè ướp sen Hồ Tây, trong những ngày thu gió heo may quyện vào cốm, vào trà, gieo vào lòng ta cái cảm giác thư thái, lâng lâng hạnh phúc khôn cùng. Cốm Vòng - một thức quà dân dã nhưng rất tinh túy của mùa thu Hà Nội dâng tặng con người.

Yêu mùa thu Hà Nội, tôi yêu các loài hoa, đặc biệt là hoa sữa. Có người chê hoa sữa nồng nặc khó thở nhưng tôi lại say cái mùi nồng nàn quyến rũ đến lạ. Từng chùm hoa xanh chi chít trên cành đến khi bung nở thì trắng muốt, thơm lừng. Có loài hoa nào mùi hương tỏa lan cả một vùng thơm nức như hoa sữa. Khi ông mặt trời díp mắt chuẩn bị đi ngủ là hương hoa tỏa lan. Hương hoa sữa đã ướp cho giấc ngủ của ta thêm nồng, thêm say. Câu hát “Hoa sữa vẫn ngọt ngào đầu phố đêm đêm” trong bài hát Hoa sữa của nhạc sĩ Hồng Đăng như thúc giục bao người con về với Hà Nội để được hít hà cái mùi đặc trưng ấy. Và có lẽ nó quyến luyến quá để nhiều người đã đem giống hoa này về trồng ở quê mình, để giờ đây hoa sữa đã có mặt gần như khắp nơi trên đất nước ta.

Mùa thu Hà Nội là mùa của niềm tin và hi vọng, của mừng vui khôn tả, nhớ thương vơi đầy. Mùa thu năm 1945, đã cách đây 78 năm, mà sao thấy như vừa hôm qua, trên quảng trường Ba Đình lịch sử, giọng Bác âm vang, gần gũi, thân thương: “Tôi nói đồng bào nghe rõ không?” Cả triệu người con đồng thanh đáp lời Bác, đi theo con đường Bác chọn để gìn giữ và dựng xây nước Việt ta độc lập, tự do, hạnh phúc, hùng cường. Những người con ấy ở khắp các miền Tổ quốc cứ mong đến mùa thu lại về dâng nén hương lên vị cha già kính yêu. Mong muốn “Ta bên Người, Người tỏa sáng trong ta/ Ta bỗng lớn ở bên Người một chút” (Tố Hữu). Vâng chỉ một chút thôi cho ta nhìn lại mình, cho ta lại là ta, con cháu của Người.

Mùa thu Hà Nội, mùa thu đất nước đã đi vào thơ, ca, nhạc, họa, đã in đậm trong tâm hồn người dân Việt. Hà Nội mùa thu, mùa thu Hà Nội, tôi đã say Hà Nội, say mùa thu Hà Nội, nó như gắn vào máu vào thịt, vào tâm hồn tôi. Có lẽ không chỉ riêng tôi, mà những người dân Hà Nội và những người yêu Hà Nội đều yêu quý thu Hà Nội như thế, đều say thu Hà Nội đến thế!

Phạm Thị Hồng Thu