Về nghe tiếng lá rơi thềm

Tia nắng dịu dàng xuyên qua giấc mơ trưa, bầu trời xanh trên đầu bình yên quá đỗi. Cũng lâu rồi tôi không được ngủ vùi trong làn gió mơn man, làn gió thanh bình xoa dịu bao nỗi đau và ôm ấp đứa con của quê hương vào lòng, dịu dàng yêu thương như vòng tay của mẹ.

Nếu có thể tôi muốn quay về tuổi thơ dưới hiên nhà lộng gió, nắng rơi bên thềm thơm hương tóc mẹ vừa hong. Ba ngồi uống trà nói chuyện mùa màng, ruộng nương, con mèo mướp cuộn tròn đợi bàn tay ve vuốt. Giàn bí ngoài vườn lúc la lúc lỉu, mẹ hái bí, hái rau vào thềm ngồi nhặt, chuẩn bị cho bữa cơm trưa. Thềm nhà ngày xưa chứng kiến hầu hết những sinh hoạt của gia đình. Có lẽ thời đó chưa có điện, nên ai cũng muốn tận dụng gió và ánh sáng. Tôi còn nhớ những bữa cơm của một gia đình gần chục người mà thức ăn chỉ vỏn vẹn trong một chiếc mâm nhỏ, mẹ tôi bưng ra thềm rồi cả nhà cùng ngồi bệt dưới nền được tráng xi măng. Cái sân nhà tôi khi ấy cũng được tráng xi măng, và đó cũng là thiên đường của bọn tôi trong những đêm trăng sáng.

Đó là những đêm gió mát, ngọn cau ngoài ngõ tắm dưới ánh trăng vàng, những buồng hoa cau trắng nõn nà tỏa ngát hương thơm. Cơm chiều xong hầu như cả nhà tôi đều ra thềm hóng mát. Ba tôi thì nằm đong đưa trên võng ôm cái đài nghe chương trình thời sự, sau đó nghe cải lương rồi chương trình tiếng thơ. Mẹ trải chiếc chiếu ngoài sân, vặn cái đèn nhỏ cùng chị gái lựa hạt giống, còn bọn tôi thì chạy nhảy chơi trốn tìm, đến khi mệt nhoài thì nhào vào nằm gối đầu lên chân mẹ. Chúng tôi nhìn lên bầu trời chi chít những ngôi sao và thi nhau kể tên, này là sao Nhân Mã, này là sao Bắc Đẩu. Rộn ràng được một lúc thì mẹ giục vào ngủ, giấc mơ bên thềm lơ lững những vì sao.

Cũng thềm trăng ấy nhưng khi lớn hơn một chút, tôi thích tha thẩn sau những giờ học bài để vẽ lên trong đầu những ước mơ. Những chiếc lá vàng bị gió thổi rơi trên thềm, tiếng rơi khe khẽ trong không gian bình yên vô tận. Trăng càng khuya càng sáng, bóng tôi nghiêng nghiêng trên các bậc thềm như bóng của mẹ khi ngồi chải tóc trong nắng sớm mai. Thỉnh thoảng có tiếng chó sủa từ phía xa vọng lại, hòa với tiếng côn trùng ngoài vườn chuối, tạo nên bản hòa nhạc của đêm quê. Đêm thềm xưa vương vấn hương bưởi, hương chanh, đêm với những ước mơ thời niên thiếu lâu quá rồi tôi cũng không còn nhớ nữa. Chỉ cảm giác muốn ở lại bên thềm thêm chút nữa, để vầng trăng nuôi nấng giấc mộng tuổi hoa niên đang dào dạt trong tâm hồn.

Những chiều mưa rơi bên thềm, tôi thích thú đưa tay hứng những dòng nước mưa rơi xuống từ mái ngói âm dương. Khi mưa tạnh nhưng nước còn ngập khoảng sân, chúng tôi lấy giấy tập cũ xếp thành những con thuyền giấy, rồi thả đua xem thuyền ai bơi nhanh nhất, tiếng hò hét cổ vũ vui đùa vang cả khoảng sân. Thế rồi những chiếc thuyền giấy không còn được chú ý khi ba mẹ đi ruộng về, trên đầu cuốc của ba thế nào cũng có vài con cá. Mẹ treo quang gánh và áo mưa bên thềm, lấy bó rau trong thúng làm món canh nóng hổi cho bữa chiều mưa. Sau này lớn hơn không còn chơi thuyền giấy, tôi lại nhớ những chiều mưa bên thềm suy nghĩ vu vơ, suy nghĩ về sự vất vả của ba mẹ và cả về người trai thoáng gặp.

Mẹ hay cắt tóc cho bọn tôi ngoài thềm, nhưng khi chúng tôi lên lớp 6 thì mẹ muốn chị em tôi để tóc dài nên chỉ cắt tỉa cho bằng chân tóc chứ không cắt ngắn nữa. Năm tóc tôi dài đến ngang vai thì chị gái tôi đi lấy chồng xa xứ, tóc chị dài thắt đáy lưng ong. Ngày chị về thăm nhà, vừa bước chân lên thềm đã gọi mẹ ơi, ngày chị trở lại nhà chồng, cũng bên thềm ấy, mẹ dấm dúi ôi thôi là quà, tưởng như con mình còn nhỏ. Rồi tôi cũng đi học xa nhà, chiếc thềm cũng chứng kiến bao cuộc hội ngộ, bao cuộc tiễn đưa. Chỉ có cây khế là vẫn đứng im tự bao giờ, cơn gió đi qua, hoa và lá vàng rụng rơi thềm vắng.

Đã bao năm rồi mà tôi vẫn nhớ những ngày tháng bên thềm mưa nắng, tuổi thơ ngọt ngào dưới mái nhà xưa. Càng nhớ hơn những khi lòng chênh vênh, cần một nơi chốn bình yên để làm điểm tựa. Một nơi chốn bình yên những đêm trăng sáng bên thềm, nghe êm đềm chiếc lá khẽ khàng rơi./.

Kim Loan