Nhận thức mới về một đề tài văn học

Những nhận thức mới về một đề tài văn học

Tại buổi tọa đàm, các diễn giả gồm tác giả trinh thám Kim Tam Long - (tác giả của tiểu thuyết Thảm kịch trắng đã tái bản hai lần), tác giả trẻ Đức Anh (tác giả của Tường lửa, Thiên thần mù sương, Đảo bạo bệnh, Nhân sinh kép: Sống hai cuộc đời), Th.S Tâm lý Lại Vũ Kiều Trang cùng các khách mời là những nhà văn trẻ, các câu lạc bộ đọc sách của các trường đại học… đã có những thảo luận sôi nổi.

Tâm lý tội ác là một lĩnh vực có sức hấp dẫn với độc giả. Đó là sự tò mò về tại sao một người có thể thực hiện những hành động độc ác, những suy nghĩ và động cơ đằng sau những tội ác đó. Những câu chuyện này thường đặt ra câu hỏi về giới hạn của con người và sự lựa chọn giữa lương tâm và ác độc. Điều này tạo ra một không gian tư duy sâu sắc và thú vị để người đọc suy ngẫm và thảo luận.

Lý giải tại sao góc tối tâm lý của những tên tội phạm lại thu hút bạn đọc văn chương, chuyên gia Lại Vũ Kiều Trang chia sẻ: “Có lẽ ở những diễn biến tinh thần của những kẻ thủ ác, những người có tổn thương tinh thần thường tìm được sự đồng cảm. Ta thường thấy ngành tâm lý tội phạm cũng như văn chương về đề tài này luôn lý giải cặn kẽ những yếu tố đã biến một người bình thường thành đồ tể. Vấn đề đó đến từ gia đình, từ những tổn thương bên trong, gián tiếp hoặc trực tiếp. Chúng ta luôn có nhu cầu về nhận thức. Việc đọc văn học, sách vở nghiên cứu, là một gợi mở về nhận thức với các vấn đề tâm lý”.

Ở khía cạnh sáng tạo văn học, tác giả Kim Tam Long cho rằng dòng sách này có những khía cạnh hấp dẫn nhất định: “Những câu chuyện về tâm lý tội ác thường đặt ra những thách thức về tâm trí và giới hạn của đạo đức. Điều này làm cho độc giả có cơ hội suy ngẫm về những giá trị và nguyên tắc đạo đức của họ. Ở thời của chúng tôi, xã hội đặt ra nhiều chuẩn tắc và chúng tôi phải giữ kẽ rất nhiều. Đề tài như tội ác biến thái, rồi giới tính… dường như là cấm kỵ. Nhưng ngày nay thế hệ trẻ và xã hội nói chung cởi mở rất nhiều. Đó là những vấn đề đời thường, dễ tiếp cận”.

Văn chương giống như… vắc-xin

Tâm lý tội phạm là một ngành khoa học, nhưng ngày nay đã đi vào văn hoá giải trí như một đề tài sáng tác sôi nổi. Lượng bản in, lượng xem các sản phẩm văn hoá liên quan đến đề tài này tăng lên rõ rệt trong thời gian qua.

Tác giả Đức Anh cho rằng: “Mười năm trước chúng ta đọc Hạt giống tâm hồn. Nhưng bây giờ chúng ta đọc Mê cung ký ức. Không phải vì thưởng thức của chúng ta xấu đi, mà văn học về đề tài tâm lý tội phạm là cánh cửa hấp dẫn nhất để đến với tâm lý học, một cách nhẹ nhàng, vui vẻ hơn. Tất nhiên mọi việc có hai mặt, có ý kiến trái chiều, nhưng như một nhà thơ thường nói, văn chương giống như vắc xin. Văn chương “tiêm” vào chúng ta những nhận thức mới về các vấn đề gai góc, để chúng ta không mắc phải trong đời thực”.

Tác giả Triều Dương (Không gì ngoài cơn mưa) đặt câu hỏi: “Vậy nhưng liệu có phải thế giới đang khai thác một cách thái quá đề tài này? Đôi khi họ tô vẽ cho những tên tội phạm một cách quá đáng, thậm chí chọn những diễn viên giỏi, có ngoại hình đẹp để biến chúng thành thần tượng giới trẻ”. Lý giải điều này, tác giả Kim Tam Long cho biết: “Thật ra chúng ta đều có quyền khuyên ai đó không nên đọc quá nhiều bất cứ thể loại văn chương hay điện ảnh nào. Điều quan trọng nhất là tâm thế tiếp cận tác phẩm đó. Nhưng chính những sự phát triển này đã giúp chúng ta hiểu hơn về tội ác, nâng cao được nhận thức về bản thân hơn”.

Giải đáp cho thắc mắc của độc giả Mai Trang (từ Nghệ An) về chuyện tại sao người ta có thể tạo ra những thứ “nghệ thuật” như những bộ phim bị cho là biến thái và bị cấm chiếu ở nhiều quốc gia trên thế giới - tác giả Đức Anh gợi mở: “Nghệ thuật giống một bàn tay khéo, luôn muốn vót nhọn nhất có thể những gì nó cầm nắm được. Điều này đôi khi tạo ra sát thương. Tôi nghĩ đó là sự tự do sáng tạo của nhân loại, rất khó để nói nó đúng hay sai. Còn về mặt thưởng thức, khi nó không đáp ứng được thẩm mỹ của mọi người, nó sẽ tự nhiên bị quên lãng”.

Đến từ CLB đọc sách Đại học Kiểm sát, độc giả Nguyễn Đức Thắng bày tỏ sự thích thú về nội dung của buổi tọa đàm: “Thật là một chương trình thảo luận ấm cúng và ý nghĩa, với một đề tài hóc búa nhưng lại có những ứng dụng ngay trong đời thường”./.

Thùy Dương