Tản văn

Dịu dàng Hà Nội vào thu

Tản văn của Hà Kim Quy 07/09/2023 16:16

Phố trở mình giã từ mùa hạ. Tháng nghiêng mình nhẹ bước vào thu. Bàn chân muốn chùng chình nhịp bước. Gió se se chút lạnh giao mùa.

chup-anh-duong-phan-dinh-phung-ha-noi-3.jpg

Đang oi ả với tiết trời mùa hạ, một ngày thức dậy ta chợt ngỡ ngàng. Hình như thu chớm về bên song cửa. Hoa sữa đầu mùa thoang thoảng hương đưa. Những tia nắng dịu dàng gọi tên mùa thu. Bầu trời xanh như chẳng còn mây trắng. Từng chiếc lá bay đùa cùng tia nắng, vẽ mong manh yêu dấu bên thềm.

Tháng Tám qua, tháng Chín gọi thu về nhẹ nhàng như cơn gió mát của buổi sớm mai. Đường phố bớt nhộn nhịp hơn. Nhịp sống như chậm hơn, hình như ai cũng muốn sống chậm lại để cảm nhận vẻ đẹp của mùa thu dịu dàng quá đỗi. Những cơn gió mát luồn qua vạt nắng khiến trái tim ta run rẩy trước mùa thu. Một ngày ta bỗng thấy xuất hiện những xúc cảm diệu kỳ, lòng mình xao động trước những điều giản dị, muốn yêu thương tất thảy, muốn bao dung, thứ tha, bao lo toan của cuộc sống dường như biến mất, ấy là khoảnh khắc mùa thu bình yên đã về. Ta chợt nhận ra hạnh phúc thật giản dị. Lòng ta tràn ngập yêu thương với cây cỏ hoang dã bên đường, với những bàn tay ấm áp, với ánh nắng trong veo. Dù đi dưới cơn mưa bất chợt hay cơn nắng gắt chẳng làm ta mảy may khó chịu. Một bông hoa dại bên đường hay một tiếng chim gù cũng trở nên thi vị lạ thường.

Bài hát về mùa thu Hà Nội của tác giả Trần Quang Lộc và nhà thơ Tô Như Châu từ đâu đó vang lên. “Có phải em mùa thu Hà Nội/ Tuổi phong sương ta cũng gắng đi tìm/ Có phải em mùa thu xưa...”. Tôi say mê hát theo từng lời ca. Tiếng dương cầm vọng ra từ căn gác. Những nốt nhạc ngân nga, rộn rã trong lòng, đã lấp đầy tâm hồn tôi với khoảng trống mênh mông.

Những đường phố không còn sắc phượng hồng, không còn bằng lăng tím đến nao lòng lữ khách, chẳng có cơn nắng mùa hè bỏng rát, chẳng còn những cơn mưa xối xả lúc trưa hè. Đã lặng rồi cả những tiếng ve. Bức tranh thiên nhiên Hà Nội thêm nhiều cảnh sắc, đa chiều. Thu về, chiếc lá vàng khẽ rơi vì hết một chu kỳ sinh tồn, biết vậy mà lòng ta vẫn bâng khuâng đi dưới tán cây trên đường Kim Mã, Hoàng Hoa Thám, Phan Đình Phùng… Một thảm nắng lá vàng như lụa trải mềm dưới bước chân khiến lòng ta xao xuyến, tưởng như đang bước vào một khu vườn cổ tích mà nhớ đến bức tranh “Mùa thu vàng” của danh họa Levitan.

e80f6ae52506919ebdfca5162413941b.png

Thu đã gọi tôi về bằng hương cốm thơm, gói trong lá sen nồng nàn mùa hạ. Chẳng có chút lý do gì để tôi chối từ món quà mùa thu Hà Nội. Bên góc phố xưa, thu nhắc gọi tên người. Tôi ngồi bệt dưới gốc cây và chợt mỉm cười. Có phải thu về làm lòng người lãng đãng. Cốc nước sấu ven hồ mát lạnh. Tôi sợ lòng mình bối rối trước mùa thu. Cốm Hà Nội thơm ngon đặc biệt, được làm từ lúa nếp cái hoa vàng có màu xanh mạ pha màu vàng của lúa non dẻo thơm, có vị của sữa non thanh mát. Ăn cốm vàng với chuối chín trứng cuốc hoặc quả hồng chín mọng sẽ tăng thêm vị ngon của cốm. Nhìn những gói cốm được gói trong từng chiếc lá sen cuối mùa còn sót lại thơm đẫm mùi hương đồng nội, bất chợt tôi nhớ đến câu thơ của Trương Nam Hương: “Chớm vào thu cốm đã thơm/ Lá sen ơi, gói nỗi buồn hộ anh”.

Thu gọi tôi về theo những gánh hàng rong, xuôi ngược khắp nẻo đường, ngõ ngách. Những chuyến xe hoa trôi trong chiều nhẹ mưa tí tách, hoa cúc, hoa hồng như những đóa môi thơm. Những quang gánh, những xe đạp chất đầy hoa quả thảo thơm. Những xe ổi Đông Dư, hồng xiêm Xuân Đỉnh, chuối trứng cuốc, quả thị vàng thơm hay quả hồng chín đỏ được xếp đặt như một nghệ thuật tinh tế cứ chầm chậm len vào lòng phố. Những hình ảnh này đã là đề tài của bao nhiêu nhiếp ảnh gia, làm đẹp thêm cho mùa thu Hà Nội. Nó sẽ cùng tiếng rao hàng, tiếng mời chào cùng nụ cười tỏa nắng và ánh mắt long lanh của cô bán hàng khiến du khách chẳng thể nào quên được Hà Nội mùa thu.

Chiều, tôi lang thang trên Hồ Tây để cảm nhận hoàng hôn mùa thu. Mặt trời chìm dần xuống đáy hồ hắt ra những tia nắng cuối ngày hình rẻ quạt thật đẹp. Hoàng hôn nhuộm bầu trời một màu tím mộng mơ khiến lòng dâng đầy hoài niệm.

Đêm về. Hà Nội như tĩnh lặng hơn. Mùa thu len lỏi vào những rêu phong, cổ kính, trầm mặc của những con phố. Chỉ về đêm mới cảm nhận được hết linh hồn phố cổ. Những ngôi nhà lặng lẽ ngủ dưới ánh trăng. Êm đềm và bình yên. Ánh trăng trùm lên những vồng hoa sữa, hương thơm cứ thế lan xa ven hồ, phảng phất rồi nồng nàn khiến ai đã hít hà một lần đâu dễ quên hoa sữa mùa thu. Hồ Gươm dường như xanh hơn, lặng lẽ mơ màng ngủ dưới những gốc liễu buông mình trong gió. Mặt hồ phẳng lặng, lãng đãng hơi sương. Gió mơn man, se se lạnh không đủ sức làm cho ta run rẩy nhưng lại khiến cho ta thèm một bàn tay ấm áp, chân thành của ai đó ở mùa thu trước. Có lẽ trước mùa thu, đôi khi ta cũng có những giây phút suy tư bảng lảng, giăng mắc như tơ nhện. Tôi tự hát ru lòng mình nhưng hình như nỗi nhớ càng da diết hơn.

“Hà Nội mùa thu, mùa thu Hà Nội. Mùa hoa sữa về thơm từng cơn gió, mùa cốm xanh về thơm bàn tay nhỏ. Cốm sữa vỉa hè, thơm bước chân qua…”

Đêm. Thi thoảng tiếng rao đêm thổn thức vọng lên rồi lại chìm vào yên lặng. “Ai bánh khúc đi!... Ai bánh khúc nào!...”. Chẳng ngủ được, tôi chợt thèm vị bánh khúc nơi Hà Thành, tôi nằm mà tưởng tượng ra mùi thơm của vị rau khúc cùng mùi hành phi, nhân đỗ và miếng thịt bé xíu đậm đà gia vị được bao bọc bởi một lớp gạo nếp thơm phức...

Có tiếng chổi quét lá bên đường nhè nhẹ. Bóng chị lao công nhập nhòa dưới ánh đèn đường. Chị vẫn cần mẫn với công việc của mình để sáng mai, mọi người thức dậy lại có một buổi sáng trong veo, tinh khôi với mùa thu Hà Nội.

Tháng Tám qua là năm học mới bắt đầu. Một mùa thu khởi đầu với bao suy tư, ao ước, khát khao về những điều mới mẻ trong tương lai. Tôi thường về Hà Nội vào thu, lang thang trên phố chỉ để nhớ về thời quá vãng sôi nổi của mình. Ước gì ta có thể neo lại thời gian để mỗi lần nhớ về mùa thu Hà Nội ta có thể mở ra mà ngắm, mà yêu./.

Tản văn của Hà Kim Quy