Chùa Kim Giang
Hà Nội xưa - nay - Ngày đăng : 08:24, 28/06/2022
Ban đầu, chùa Kim Giang nằm trên một khu đất giữa hai làng Kim Văn và Kim Lũ. Giữa thế kỷ XVIII, chùa chuyển đến cạnh đình Kim Giang và đền Mẫu Sòng ven sông Tô Lịch, tạo thành cụm di tích đẹp của Hà Nội.
Kiến trúc của chùa Kim Giang mang phong cách nghệ thuật thời kỳ cuối Lê đầu Nguyễn, kết cấu kiểu chữ “Đinh”, gồm tam quan, tiền đường, thượng điện, nhà tổ, nhà mẫu. Tiền đường gồm 5 gian 2 chái, xây kiểu tường hồi bít đốc. Giữa bờ nóc là bình nước cam lồ gắn mảnh sành, trên đỉnh hai bờ nóc là đấu đinh đắp nụ sen nối với hai cấp đấu khác có dạng trụ biểu. Tương ứng với các gian bên trong là các bộ vì được liên kết theo kiểu “Thượng giá chiêng chồng rường, hạ chồng rường cốn bảy hiên”. Các con rường được chạm khắc tinh tế với đề tài lá lật, vân sóng nước... Các bức cốn tại hiên tiền đường chạm nổi hình tứ quý.
Tại bậc ngũ cấp dẫn lên tiền đường là đôi rồng đá hai bên, giữa là một phiến đá có tiết diện lớn, chạm nổi hình cửu long quần tụ. Tiếp nối là 3 gian thượng điện với các bộ vì được liên kết tương tự các bộ vì tại tiền đường. Đặc biệt, tại đốc hậu, phần tường sau thượng điện có gắn những chữ Hán bằng gốm xanh, nội dung là những điều răn của đạo Phật về hướng thiện, loại trừ cái ác.
Trong chùa Kim Giang còn lưu giữ hơn 50 pho tượng Phật bằng gỗ được tạo tác vào thế kỷ XVII - XVIII; trong đó, đặc sắc nhất là pho tượng Quan âm Thiên Thủ Thiên Nhãn mang phong cách nghệ thuật thế kỷ XIX được tạc trong tư thế ngồi thiền trên đài sen, 8 đôi cánh tay cầm pháp giới, tay kết ấn chuẩn đề và một đôi tay khác đặt trên đùi. Pho tượng này được xem là một chuẩn mực, thể hiện sự hài hòa cân đối về tỷ lệ, sự tinh tế trong kỹ thuật chạm khắc và sơn thếp. Ngoài ra, trong chùa hiện còn lưu giữ nhiều cổ vật quý, tiêu biểu có quả chuông đồng niên hiệu Dương Đức 5 (1674), hoành phi, cuốn thư, cửa võng, câu đối, nhang án và bức hoành phi niên đại Khải Định treo tại nhà mẫu đề 4 chữ Hán: “Ứng hiển thông linh”.
Với những giá trị đặc sắc về nghệ thuật kiến trúc cùng hệ thống di vật, hiện vật quý, năm 1989, chùa Kim Giang đã được xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia.