Đình Tri Chỉ (huyện Phú Xuyên)
Đình Tri Chỉ thuộc địa phận xã Tri Trung, huyện Phú Xuyên, Hà Nội.
Làng Tri Chỉ thuộc xã Tri Trung, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội. Xưa kia làng có tên nôm là làng Trể, vào thời kỳ kháng chiến chống Pháp làng có tên là Ái Quốc thuộc huyện Phú Xuyên. Làng hiện có một ngôi đình cổ thờ các vị thần có tên là Linh Lang Đại vương, Đông Hải Đại vương và Thuỷ Hải.
Linh Lang Đại vương là một võ tướng thời Lý đã chiến đấu dũng cảm trên dòng sông Như Nguyệt (trận tuyến sông Cầu) trong cuộc chiến chống quân Tống xâm lược nước ta. Thần đã hy sinh anh dũng vì sự nghiệp bảo vệ tổ quốc do vậy nhà vua đã cảm ái, thương tiếc ban phong và sắc chỉ truyền cho một số nơi thờ phụng, tưởng nhớ ân đức của ngài, trong đó có làng Tri Chỉ.
Đông Hải Đại vương và Thuỷ Hải là những người tài cao, học rộng, dũng cảm phò vua Lê trong công cuộc chống giặc Minh xâm lược vào thế kỷ XV. Đông Hải Đại vương là vị thần có tên là Nguyễn Phục. Ngài là một vị tiến sĩ đã từng tham gia chở lương theo đường biển vào Nam để cấp cho vua đánh giặc. Nhưng giữa đường gặp bão, ngài cho thuyền vào bờ trú đảm bảo an toàn tính mạng quân sĩ và giữ lương nên đã mắc tội và phải chết. Sau khi đánh thắng giặc, nhà vua luận bàn công ban thưởng mới biết là nhờ lương thực và vũ khí do Nguyễn Phục đưa vào mới đánh thắng giặc. Do vậy, ngài được minh oan và nhà vua phong cho là Đông Hải Đại vương, sắc cho nhiều nơi phụng thờ.
Ngoài các vị thần trên, đình Trị Chỉ còn thờ hai vị thánh sư tổ nghề làm áo tơi là Nghiêm Thắng và Đặng An. Đây là hai vị có công dạy dân làng làm nghề thủ công mang lại đời sống ấm no cho nhân dân.
Ngôi đình được khởi dựng vào năm 1771 và trải qua nhiều lần tu sửa vào năm 1816, năm 1940 và năm 1988 song nhân dân Tri Chỉ vẫn giữ được ngôi đình cổ. Hiện nay đình gồm các hạng mục Đại bái, Trung cung và Hậu cung.
Đại bái gồm có 3 gian 2 chái, mái có đao uốn cong. Trung cung và Hậu cung đều có 1 gian với 2 mái chảy lợp ngói ri. Các bộ vì với các bức ván mê (Trung cung và Hậu cung) và cốn mê (Đại bái) được tạo bởi các con rường chồng khít nhau, điểm các khối chạm voi, rồng, phượng... mang phong cách thời Lê Trung hưng.
Hiện tại ngôi đình còn bảo lưu được nhiều di vật quý và có giá trị cao như 1 cây đèn gốm tráng men màu da đá, trang trí đắp nổi hình rồng mang phong cách thời Mạc, 02 đĩa men ngọc, tấm cửa võng...
Theo điều tra di tích lịch sử của huyện Phú Xuyên, đình Trị Chỉ là di tích có niên đại sớm còn giữ nguyên giá trị nghệ thuật.
Do đó, ngày 21/11/1985, Bộ Văn hoá và Thông tin đã có quyết định xếp hạng đình Trị Chỉ là di tích kiến trúc nghệ thuật./.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 02