Đời sống văn hóa

Tôn vinh giá trị của hoa sen trong đời sống văn hóa Việt

Thụy Phương 28/07/2023 22:15

Chiều ngày 28/7, Bảo tàng Hà Nội phối hợp với Quỹ bảo tồn di sản văn hóa, Group Đình làng Việt tổ chức tọa đàm “Sen trong đời sống văn hóa Việt” nhằm tôn vinh vẻ đẹp, giá trị của hoa sen trong đời sống văn hóa người Việt, góp phần gìn giữ, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của Thủ đô.

Tại buổi tọa đàm PGS.TS Nguyễn Thị Minh Thái; TS. Trần Đoàn Lâm; TS. Trần Hậu Yên Thế và nhà sưu tập, kỷ lục gia bộ sưu tập sen Nguyễn Thị Thanh Tâm đã có những chia sẻ thú vị xoay quanh các nội dung: Sen trong đời sống văn hóa Việt, sen trong mỹ thuật, sen trong thi ca, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt thông qua hình tượng hoa sen.

z4555908228074_5c65f3d8ff4335e33a8fe99f47c92319.jpg
Các vị khách mời chia sẻ tại tọa đàm. Ảnh: ĐT

Đề cập tới hình ảnh sen trong đời sống văn hóa Việt PGS.TS Nguyễn Thị Minh Thái cho rằng sen không chỉ có ý nghĩa trong đời sống vật chất mà còn trong cả đời sống tinh thần. Và bà đã minh chứng cho nhận định này từ những quan sát, trải nghiệm, của bản thân mình trong lĩnh vực văn chương, nghệ thuật và trong cả cuộc sống đời thường. Đó là quãng thời gian bà từng được thực hành làm trà sen cùng gia đình ông Xiêm ở Đầm Trị, Hồ Tây và đã cảm nhận được rõ nét những giá trị mà sen mang lại.

TS. Trần Đoàn Lâm thì phác họa những mảng màu sinh động cho “bức tranh” sen trong lĩnh vực thi ca qua những ca dao quen thuộc, những vần thơ và cả những bài hát... “Sen đã mang đến nguồn cảm hứng lớn trong thi ca. Qua sen người thi sĩ có thể tỏ bày nhiều thông điệp từ tình cảm quê hương, tình yêu đôi lứa, sự thủy chung, rồi những phẩm chất, đạo đức của con người...”, TS Trần Đoàn Lâm chia sẻ. 

z4555958750660_edb86adc66dda30961a8435b0a9e1c41.jpg
Thống gốm hoa nâu khai quật được ở đền Trần Nam Định có họa tiết trang trí hình hoa sen.

Từ góc nhìn nghệ thuật, TS Trần Hậu Yên Thế cho hay hình tượng sen xuất hiện nhiều trong mỹ thuật cổ, đặc biệt các bảo vật quốc gia đều có hình tượng hoa sen. Có thể kể tới thống gốm hoa nâu khai quật được ở đền Trần Nam Định thân thống trang trí nhiều bông hoa sen, hộp vàng Ngọa Vân – Yên Tử một tác phẩm nghệ thuật đỉnh cao trong sự phát triển mỹ thuật thời Trần hay cành sen ở thành bậc Lam Kinh, tấm bia thời Trần ở chùa Sùng Thiên Tự... Đáng chú ý, TS. Trần Hậu Yên Thế cũng hé lộ sự liên hệ của mỹ thuật Đại Việt với mỹ thuật của vùng đất xa xôi trên núi cao ngàn năm tuyết phủ Thành Quan (Lhasa /Thổ Phồn) qua loài hoa tuyết liên hay còn gọi là sen tuyết – một loài hoa đặc trưng và đặc biệt quý hiếm, sinh trưởng ở trên vùng núi tuyết khắc nghiệt. 

Đến với tọa đàm, Chủ nhiệm Quỹ hỗ trợ Bảo tồn Di sản văn hóa Việt Nam, nhà sưu tập Nguyễn Thị Thanh Tâm chia sẻ mối nhân duyên với sen và bộ sưu tập sen của mình bao gồm tranh, ảnh, đồ vật, trang phục và sen thư pháp. Bà cho hay trong hơn 20 năm qua, đã tổ chức nhiều triển lãm để quảng bá nét đẹp của hoa sen, trong đó đáng chú ý là bộ sưu tập sen thư pháp thể hiện những bài thơ về Bác được giới thiệu với công chúng của Bảo tàng Hà Nội cách đây không lâu. 

Không chỉ tôn vinh vẻ đẹp, giá trị của hoa sen trong đời sống văn hóa người Việt, tọa đàm còn góp phần gìn giữ, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của Thủ đô./.

Thụy Phương