Tiểu sử tự thuật viết ở Đông Berlin, tháng 9/1961
Tháng 6/2023 là kỷ niệm đúng 60 năm ngày mất (3/6/1963) của nhà thơ lớn Thổ Nhĩ Kỳ Nazim Hikmet (1902 – 1963). Ông cũng là một chiến sĩ dũng cảm suốt đời đấu tranh cho hòa bình và công lý trên trái đất, đã được tặng Giải thưởng Hòa bình quốc tế do Hội đồng Hòa bình thế giới trao tặng năm 1950. Sau khi trải qua 17 năm tù đày dưới chế độ độc tài, khi ra tù, ông phải sống lưu vong đến hết đời ở nhiều nước, làm văn, làm thơ, viết báo, đồng thời là diễn giả sôi nổi trên các diễn đàn đấu tranh cho quyền tự do, d
Tiểu sử tự thuật viết ở Đông Berlin, tháng 9/1961
Sinh năm 1902
Chưa bao giờ được về lại nơi chôn rau cắt rốn,
Ba tuổi, làm cháu nuôi một vị tướng,
Mười chín tuổi, sinh viên đại học ở Matxcơva,
Bốn mươi chín tuổi, được làm khách mời của Trung ương Đảng Cộng sản,
Và từ mười bốn tuổi, đã làm thơ.
Có người thuộc tên nhiều loài cây cỏ,
Còn tôi thuộc lòng các cuộc chia ly,
Có người thuộc tên hàng trăm vì sao,
Tôi chỉ thuộc tên hàng trăm vùng đất cùng tên người mình xa cách.
Từng ngủ trong các khách sạn lớn và các nhà tù lớn,
Từng nếm đủ mọi loại thức ăn khắp chốn trên đời,
Nhưng tôi nhớ nhất vị đói lả người đi, những lần tuyệt thực.
Ba mươi tuổi, bị kết án treo cổ, may chưa bị đưa lên thòng lọng,
Bốn mươi tám tuổi, được Giải thưởng Hòa bình, may còn sống để được trao,
Ba mươi sáu tuổi, suốt nửa năm bó gối trong 4 mét phòng giam,
Năm mươi chín tuổi, được bay một mạch từ Praha đến Havana có 18 tiếng.
Năm 1951
Phiêu lưu cùng một bạn tù
Lênh đênh trốn ra khơi, tới chừng kiệt sức,
Năm 1952
Nằm liệt bốn tháng trời chờ chết
Trên vùng đất cằn, tha hương, với trái tim đau.
Có tính hay hờn với những người yêu,
Nhưng chưa bao giờ nhìn ai đố kỵ
Chưa một lần phản bội bạn bè
Tuy đôi khi chỉ đánh lừa phụ nữ.
Uống rượu, dẫu chưa hề nát rượu,
Ăn hết phần, nhưng không xí phần ai,
Nói dối đôi lần, mong người khác khỏi buồn phiền
Cũng nói dối đôi lần, vì hổ thẹn cho người khác.
Đã được đi ô tô, tàu hỏa, máy bay,
Những thứ mà nhân loại lớn chưa đủ tiền chi tiêu xa phí,
Đã được đi xem opera, balét,
Những thứ mà nhân loại lớn chưa nghe nói đến một lần,
Tuy nhiên, từ năm 21 tuổi trở đi
Không còn đi lễ Nhà thờ, hay tới Đền đạo Hồi xưng tội,
Dù nhân loại lớn vẫn còn đến đó hàng ngày,
Không đi bói số ở thầy phù thủy hoặc cô đồng,
Tuy lúc rỗi, vẫn bói bài, góp vui với bạn bè trong quán rượu.
Viết sách, được in 30 - 40 thứ tiếng,
Riêng tiếng Thổ Nhĩ Kỳ thì không,
Vì khổ nỗi, ở quê nhà, những thứ này bị cấm.
Đói khổ, tù đày, nhiễm trăm thứ bệnh,
Chỉ lạ, là còn chưa bị ung thư,
Có nhất thiết, mình cũng cần bệnh đó?
Làm đủ nghề, chỉ không tham dự chính quyền,
Không có tính cách gì hợp với nghề bộ trưởng!
Cũng chưa bao giờ trốn chạy hiểm nguy,
Cả khi máy bay thù nhắm thẳng mình lao xuống,
Nhưng bù lại, biết yêu từ quá sớm,
Mười sáu tuổi đầu, đã suýt chết vì yêu!
Nói tóm lại, tới giờ,
Đang thở hồng hộc như một con chó chạy rông,
Sau quá nhiều đau khổ, chia ly dồn dập,
Nhưng chưa bao giờ chịu mất
Những phẩm chất gì làm nên một con người.
Chấp nhận bất kể điều gì chưa tỏ tường phía trước,
Miễn hãy còn thử thách
Thì hãy còn vượt qua!
