Khám phá bảo tàng sách và văn hoá đọc đầu tiên tại Việt Nam
Bảo tàng Sách và văn hóa đọc được xem là “bảo tàng” đầu tiên của ngành sách trong nước. Tại đây, hàng trăm ấn bản cổ, có chất liệu đặc biệt được trưng bày khắp 3 tầng của trụ sở Thái Hà Books Tower (phường Phúc Diễn, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội).
Bảo tàng sách và văn hoá đọc được thành lập bởi Thái Hà Books từ năm 2022. Người xem có thể tận mắt chứng kiến và hiểu về lịch sử chữ viết (Hán, Nôm, Quốc ngữ), ngôn ngữ trên thế giới, cũng như lịch sử ngành in và xuất bản. Có những cuốn sách được xuất bản từ những năm 1560 và các năm sau này bằng nhiều thứ tiếng.
Bà Vũ Thủy, Giám đốc Hợp tác quốc tế Thái Hà Books cho biết, tại không gian của “bảo tàng” có hàng trăm ấn bản cổ, độc, hiếm được trưng bày khắp 3 tầng của trụ sở Thái Hà Books Tower. Trong đó, tầng trưng bày thứ nhất toàn bộ hiện vật là các bản kinh Phật bằng tiếng Khmer viết trên lá buông. Đây là loại thư tịch cổ quý hiếm xuất hiện từ thế kỷ XIX. Nghệ thuật chạm khắc trên lá buông của người Khmer rất đặc biệt, lá được chọn ngay từ khi còn là búp trên cây và được ghép vào khung để lá phát triển theo ý muốn, tránh tiếp xúc với ánh sáng mặt trời từ 3 - 5 tháng, sau đó cắt lá xuống, phơi khô và sử dụng. Muốn viết kinh trên lá buông phải sử dụng mũi bút bằng sắt. Sau khi viết xong, dùng vải thấm than trộn với dầu thông và nhúng qua dầu hỏa để quét lên chữ khắc. Độ dai của lá kết hợp với sự khéo léo, tỉ mỉ, công phu của người viết đã tạo nên nét độc đáo có một không hai của kinh lá buông.
Tại tầng trưng bày thứ hai, toàn bộ hiện vật là hơn 156 đầu sách cổ từ các ngôn ngữ Anh, Pháp, Ý… với đa dạng thể loại như tiểu thuyết, kinh thánh, truyện thơ, lịch sử… Người xem có thể tận mắt chứng kiến và hiểu về lịch sử chữ viết (Hán, Nôm, Quốc ngữ), ngôn ngữ trên thế giới, cũng như lịch sử ngành in và xuất bản. Có thể kể đến Những lá thư của M.Clavdio (Delle Lettere Di M.Clavdio) của tác giả Tolomei xuất bản năm 1563; Tuyển tập các lá thư từ Giáo hoàng Bentivoglio (Lettere Del Cardinal Bentivoglio) của Angelo Zon xuất bản năm 1670; Giai thoại về nước Anh (Anecdotes Angloises, depuis L’establissement De la Monarchie) của J.F De La Croix xuất bản năm 1769; Lịch sử suy tàn và sụp đổ của đế chế La Mã tập 1 (The History of The Decline And Fall of The Roman Empire Vol1) của Edward Gibbon xuất bản năm 1776…
Bên cạnh đó, không gian này còn lưu giữ những phiên bản sách đặc biệt bằng đủ chất liệu như gỗ, sơn mài, thêu, lụa, trúc chỉ… do chính Thái Hà Books triển khai in ấn từ nhiều năm nay. “Hầu hết các bản sách đặc biệt đều làm thủ công từ các chất liệu truyền thống như giấy dó, sơn mài, thêu, trúc chỉ… được gia công bởi những nghệ nhân từ các làng nghề nổi tiếng của Việt Nam. Đặc biệt, bạn đọc sẽ được chiêm ngưỡng nhiều bức thư pháp bằng tiếng Việt, thể hiện sự tài hoa của người nghệ sĩ, truyền thống nhưng lại chứa đựng thông điệp rất hiện đại”, bà Vũ Thủy chia sẻ.
Tại tầng trưng bày thứ ba, Thái Hà Books giới thiệu với khách tham quan về lịch sử chữ viết, lịch sử ngành in, lịch sử ra đời của sách một cách trực quan và sinh động. Hơn 20 khung hình với những nội dung thông tin cụ thể và chính xác đã giúp người xem hình dung ra toàn bộ lịch sử của một sản phẩm rất tinh tế và văn hoá, đi cùng với sự phát triển của con người./.