Hoa gạo (hay còn gọi là hoa mộc miên) có tên khoa học là Bombax ceiba. Ngoài ra, hoa còn được biết đến với nhiều tên khác như: hoa hồng miên, hoa Pơ-lang (cách gọi của người Tây Nguyên),... Cây hoa gạo thường chỉ mọc đơn độc. Cây có thân gỗ thẳng, cao khoảng 15 - 20 mét. Hoa gạo chỉ nở một lần trong năm, vào dịp cuối xuân. Thời gian hoa kéo dài từ tháng 3 đến đầu tháng 4 dương lịch. Hoa gạo xuất hiện là thời khắc báo hiệu xuân qua, hạ về. Hoa mộc miên gồm 5 cánh, có màu đỏ rực. Sau khi hoa tàn, quả mộc miên sẽ xuất hiện. Dù chiếc giỏ chỉ có đơn điệu loài hoa mộc miên nhưng lại không gợi cảm giác nhàm chán, u buồn. Trái lại, nó vô cùng đẹp và rực rỡ. Tại Hồ Gươm - nơi trái tim của Tổ quốc, có một cây hoa mộc miên rất cao lớn. Tuy không rõ cây đã tồn tại được bao lâu nhưng triệu người con Hà Nội dám chắc rằng cây đã cùng dân tộc ngắm nhìn và trải qua biết bao thăng trầm, đổi thay của đất nước. Gốc và thân cây xù xì, hằn rõ dấu vết của thời gian. Có lẽ vì thế, người dân Hà Nội mới truyền tai nhau về cái tên "Cụ gạo". Với vẻ đẹp rực rỡ ấy, mỗi người dân đi tập thể dục qua bờ hồ đều phải dừng lại một vài phút để ngắm nhìn. Có những người chẳng thể kìm lòng mà phải lôi ngay chiếc điện thoại ra để lưu giữ ngay khoảnh khắc đó. Các bà các mẹ còn chu đáo hơn khi chuẩn bị áo dài thướt tha để xuống phố chụp ảnh cùng hoa gạo. Đối với các nhiếp ảnh gia đời đầu, chụp ảnh không phải chỉ là cái nghề mà đó còn là niềm đam mê, sự nhiệt huyết và đặc biệt là "chất nghệ" trong từng khung hình. Do đó, họ rất cầu kì trong khâu chuẩn bị và lựa chọn góc "nháy" để làm sao cho ra một bức hình đẹp nhất. Không chỉ người dân Việt Nam, nhiều du khách nước ngoài cũng phải dừng chân để ngắm nhìn và chụp ảnh với sắc đỏ tươi thắm của cây hoa mộc miên. Gần cây hoa gạo ở Hồ Gươm, một cây mộc miên cổ thụ khác nằm ở giữa 2 con phố Tràng Tiền và Trần Khánh Dư, trong khuôn viên Bảo tàng Lịch sử Quốc gia. Đây là một trong những cây lớn nhất khu vực nội thành Hà Nội. Cây gạo khoe sắc bên đường nét kiến trúc Pháp pha trộn với kiến trúc Đông Dương của Bảo tàng Lịch sử Quốc gia. Những chùm hoa sai trĩu, đỏ rực cả góc trời khiến ai ngang qua cũng trầm trồ ngắm nhìn. Dưới bóng cây, hoa mộc miên trải dài trên nền đất và thảm cỏ như những đốm lửa nhỏ rực rỡ. Dân gian ta có câu:
"Bao giờ cho đến tháng ba
Hoa gạo rụng xuống bà già cất chăn"
Mỗi độ tháng Ba về, Thủ đô Hà Nội như được khoác lên mình tấm áo mới bởi sắc đỏ rực rỡ của hoa gạo, báo hiệu cho một mùa hè tràn ngập sức sống đang tới./.
Kim Ngân - Ngân Hà