Lễ cầu ngư: Nét văn hoá đặc sắc Làng chài Vạn Vỹ

Hàng năm cứ từ ngày 13 tháng giêng đến ngày 25/2 âm lịch, người dân làng Vạn Vỹ tại xã Hồng Hà, huyện Đan Phượng, Hà Nội sẽ cùng nhau tổ chức Lễ cầu ngư để cầu mong cho một năm mưa thuận gió hoà, người dân của làng đánh bắt được nhiều cá tôm hơn ...

Chia sẻ với phóng viên tạp chí Người Hà Nội, các cụ cao niên ở làng không rõ lễ hội có từ bao giờ, chỉ biết lễ hội là truyền thống được các cụ đi trước để lại và vào ngày cuối cùng lễ hội, “Tiệc cá chung” - một bữa tiệc được tổ chức ở đình làng, là dịp để những người dân trong làng có thể gắn kết và dành những lời chúc cho nhau một năm thuận buồm xuôi gió.

Trước đây người dân làng Vạn Vỹ sinh sống chủ yếu ở trên ven Sông Hồng, mưu sinh bằng nghề đánh bắt cá, vậy nên chỉ biết trông cậy vào thời tiết, đất trời, mưa thuận gió hoà thì đánh được mẻ cá lớn, cuộc sống sẽ ấm no hơn. Vậy nên người dân ở làng để lập Lễ cầu ngư dân lễ với thần hoàng làng và cầu mong cho bà con ở làng đánh bắt được nhiều mẻ lớn để đời sống ngày càng đủ đầy.

Vốn dĩ dân trong làng Vạn Vỹ hầu hết là ngư dân, nhưng đến nay có nhiều chuyển biến, có người vẫn lựa chọn gắn bó với nghề chài lưới nhưng có người lại di cư lên đất liền lập nghiệp, vậy nên Lễ cầu ngư đến nay không chỉ dừng lại ở việc cầu ngư mà còn là cầu cho dân làng Vạn Vỹ bách nghề, bách thắng, dưới thuỷ hay trên bộ đều làm ăn thuận lợi.

25/2 âm lịch là thời gian “Tiệc cá chung” được tổ chức, mọi ngư dân ai đánh bắt được con cá lớn nhất thì được lựa chọn ra để cúng thần linh và được giải thưởng nhất – nhì – ba. Đặc biệt, đây là bữa tiệc cho mọi người dân làng Vạn Vỹ, những ai xa xứ trước dọc theo sông Hồng lên Yên Bái đánh bắt, hay di cư lên đất liền mưu sinh đến ngày vẫn nhớ về cội nguồn, đến ngày hội tự lòng cùng nhau về đình làng dâng lễ báo ơn và dự tiệc cùng với cội nguồn quê hương.

Sau khi cúng lễ, người dân trong làng mỗi người một tay, chế biến những con cá cúng lễ ngon nhất để làm các món ăn ngon nhất. Những loại cá như: Cá lăng, cá trắm đen, cá nheo, … được lựa chọn và sơ biến trực tiếp ở chòi trên sông để nhằm đảm bảo được độ tươi ngon nhất.

Những mẻ cá nướng thơm ngon được chế biến tẩm ướp một cách dân dã tạo nên hương vị rất riêng của làng Vạn Vỹ.

Những người con xa xứ tụ họp lại ở đình Vạn Vỹ gắn kết với nhau sau một thời gian dài. BTC Lễ hội cầu ngư cho biết, năm nào cũng như năm nào, những người con Yên Bái đến ngày này, luôn trở về với làng chài Vạn Vỹ dâng lễ và cùng nhau đoàn tụ với cội nguồn quê hương.

Hiện nay, sau khi được Nhà nước công nhận di tích, đình Vạn Vỹ đang trong thời gian được tu bổ, tôn tạo để qua đó phát triển hơn truyền thống Lễ cầu ngư đặc sắc của dân làng Vạn Vỹ.

Nguyên Hương - Tuệ Thư (thực hiện)

Tuệ Thư (thực hiện)