Múa đèn chạy chữ được công nhận Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa ban hành Quyết định số 482/QĐ-BVHTTDL về việc đưa Nghệ thuật trình diễn dân gian Múa đèn chạy chữ, hát chèo chải cổ, xã Thiệu Quang, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Múa đèn chạy chữ gắn liền với lễ hội Ngư võng phường của làng Nhân Cao, xã Thiệu Quang (Thiệu Hoá). Lễ hội được tổ chức vào bốn ngày (từ ngày mùng 8 đến 12 tháng Giêng âm lịch hằng năm). Trong lễ hội, làng thường tổ chức nhiều hoạt động, trò chơi, trò diễn dân gian như: rước thuyền, đánh đu, chọi gà, đánh cờ người, múa lân, hát chèo chải và múa đèn chạy chữ.
Nét độc đáo của điệu múa đèn chạy chữ là sự kết hợp giữa hát chèo chải cổ cùng các động tác múa để tạo nên tổ khúc múa đèn, trong đó hát chèo chải cổ gồm 4 bài là: Hát giảo chải, hát múa quạt, hát chèo thuyền và hát giáo chân sào. Đội múa đèn gồm 12 cô gái hát hay, múa dẻo, mặc váy đen dài chấm gót, áo tứ thân màu nâu, đầu quấn khăn đỏ, tay cầm dải lụa dài khoảng hơn 2m màu hồng. Đội múa xếp thành hàng ngang. Trên nền nhạc múa hát giáo đèn, những cô gái trong đội múa đèn sẽ đội lên đầu một đĩa có 5 ngọn đèn, vừa hát, vừa múa và cuối cùng là xếp các chữ nhất, nhị, tam, tứ và ngũ.
Sau khi biểu diễn các chữ theo hình đã xếp, đến “hát mừng” thì cả đội múa lượn vòng tròn, nằm xuống đất lật người xếp thành bông hoa năm cánh. Rồi từ đó di chuyển thành một hàng ngang nhìn lên ban thờ, hai tay nâng đĩa đèn trên đầu xuống lạy tạ rồi rời sân khấu.
Trò múa đèn chạy chữ mang ý nghĩa ca ngợi công ơn Đức thánh cả và thành hoàng làng cũng như thể hiện ước vọng của nhân dân về một cuộc sống ấm no, bình an và hạnh phúc.
Múa đèn chạy chữ là nét văn hóa, đặc sắc, lâu đời của Làng Nhân Cao xã Thiệu Quang mang lại ý nghĩa phục vụ đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân, gắn kết tình làng nghĩa xóm, là nơi để mọi người yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau. Trong công cuộc đổi mới đất nước hôm nay, với trách nhiệm và niềm đam mê những “nghệ sĩ nông dân” ở Thiệu Quang vẫn cần mẫn luyện rèn, trau dồi vốn liếng để tinh hoa nghệ thuật của ông, cha không bị mai một, để những giá trị văn hóa truyền thống luôn được bảo tồn, phát huy, làm phong phú thêm bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam.