Bia hơi Hà Nội, nét văn hoá xưa nay của người Hà Nội

Nhiều người Việt có thể sính ngoại nhưng với bia - thức uống du nhập vào Việt Nam từ thế kỷ 19, thì "hàng nội" như Bia Hơi Hà Nội lại được lòng hơn cả, nhất là với người dân Thủ đô. Người Hà Nội đã xem thức uống này là nét văn hóa đặc trưng còn du khách nói đây là món nhất định phải thử nếu có dịp đến Hà thành. Sự yêu mến dành cho Bia Hơi Hà Nội một phần đến từ hương vị thơm mát, một phần do đây là thức uống do người Việt làm ra, tồn tại qua nhiều thế hệ.

Những ai từng sống thời bao cấp hẳn vẫn nhớ như in cảnh xếp hàng đổi tem phiếu lấy gạo, thịt, xà phòng… Muốn uống bia hơi cũng phải xếp hàng mấy tiếng đồng hồ, nhưng ai cũng háo hức chờ đợi để thưởng thức. Thế mới biết niềm yêu thích bia hơi Hà Nội ngày đó lớn nhường nào.

Lớp người xưa, nay đã vào tuổi chống gậy, hẳn không thể quên thời thưởng thức “bia hơi chuồng cọp” đầy hứng thú mà cũng rất gian nan. Ngày ấy, các quán bia nổi danh ở Nguyễn Bỉnh Khiêm, Cổ Tân, vườn hoa Lê Quý Đôn... đều mang đậm nét “sắt thép” với hàng rào sắt bao quanh, như để phòng các “đệ tử bia bọt” bị ma men khuấy đảo mà hóa cọp. Sau những song sắt kiên cố đó là vài chiếc bàn chân sắt gỉ, mặt bàn đá granito sứt sẹo. Bia ít, người nhiều, kiếm được cốc bia phải xếp hàng chờ đợi, vã mồ hôi.

Hơn nửa thế kỷ đi qua, cốc bia 3 hào chỉ còn trong trí nhớ, nhưng thương hiệu bia hơi Hà Nội với gần 100 năm tuổi đã đi vào lòng người và tạo nên một nét văn hóa riêng có của người Hà thành. Ngày nay dù đi đâu cũng thấy biển quảng cáo bán “bia hơi Hà Nội”, song người Hà Nội sành uống chỉ tìm đến các địa chỉ Bia hơi Hà Nội của Habeco. Bởi đó là nơi mang đến những cốc bia hơi đúng chuẩn Hà thành.

Bia hơi Hà Nội thuở ấy hay bây giờ vẫn vậy, vẫn là thức uống quen thuộc trong những chiều hè oi ả, vẫn là công thức ủ bia và lên men bí truyền trăm năm, vẫn được tạo ra bởi cái tâm của một doanh nghiệp Việt muốn gìn giữ nét văn hóa ẩm thực đất kinh kỳ. Nếu cố tìm điểm khác biệt ở bia hơi xưa và nay, có chăng chỉ là dung tích bia.

Bia hơi Hà Nội luôn mang đến đầy ắp kỷ niệm cho cả những ai đang sống trên mảnh đất này, hay người con xa xứ, du khách thập phương đến thủ đô nghìn năm văn hiến. Người ta tìm đến cốc bia hơi mát lạnh, phần vì chất lượng hương vị đặc trưng chỉ bia hơi có, phần vì sự tò mò cảm giác phóng khoáng, tự do khi uống từng ngụm bia. Nhiều người lại muốn trải nghiệm sự ồn ào, náo nhiệt khi ngồi giữa quán xá: Tiếng nhân viên gọi khách, tiếng cốc va vào nhau, tiếng còi xe ồn ào bên ngoài vọng vào. Tất cả âm thanh đó đã tạo nên một không khí rất Hà Nội, khiến ai cũng thấy lưu luyến chẳng muốn rời.

Với nhiều người yêu Bia Hơi Hà Nội, một cốc bia đúng nghĩa phải được thưởng thức trong một không gian đúng điệu, với tiếng khách gọi nhân viên, tiếng cốc va vào nhau lách cách, tiếng xe cộ qua lại ồn ào... Tất cả hòa thành một không khí sống động rất riêng của mảnh đất Thủ đô. Hơn cả một cốc bia với vị men nồng nàn, hương thơm dịu nhẹ, màu sắc vàng ươm, bọt bia trắng mịn, dường như người ta uống Bia Hơi Hà Nội còn để “thưởng vị” cả không gian thân quen.

Gần gũi với bao thế hệ người Hà Nội, Bia Hơi Hà Nội đã trở thành thức uống “quốc dân” khi ở gần thì ai cũng phải trải nghiệm mà đi xa ai cũng nhớ về. Uống trọn một cốc bia, nét văn hóa ấy như thấm đẫm tâm trí và tâm hồn. Thế nên trong bức tranh đặc tả ẩm thực Hà thành, bên cạnh gánh hàng rong, bát phở hay bún chả thì Bia Hơi Hà Nội luôn là hình ảnh không thể thiếu.

Kim Thoa