Nghề dệt thủ công - vẻ đẹp đất kinh kỳ
Chuyển động Hà Nội - Ngày đăng : 06:56, 03/04/2009
Vẻ đẹp ấy đã từng là niửm mơ ước, ưa chuộng của bao thiếu nữ từ khắp mọi miửn, được ấp ủ trong lời nhắn gửi những chà ng trai có dịp một lần đến Thăng Long: "Nhắn ai trảy chợ Kinh thà nh- Mua em tấm lĩnh hoa chanh gửi vử"; hoặc cũng đã từng được nhà bác học Lê Quý Đôn nhắc đến khi ông viết: "Huyện Từ Liêm và Đan Phượng thuộc phủ Quốc Oai có nhiửu bãi trồng dâu, nhân dân chăm vử chăn tằm, dệt cửi. Các xã Hạ Lôi, Thiên Mỗ, ử¶ La... có tà i dệt lụa, trừu, lĩnh và các loại lụa dà y... không thua kém gì của Trung Quốc".
Là ng Cổ Đô, huyện Ba Vì - nơi địa đầu của Hà Nội - vốn có nghử dệt lụa, thử Hoà ng Phủ Thiếu Hoa là m vị tổ nghử của mình. Tương truyửn, bà là con gái vua Hùng, từ nhử đã được vua cha cho học nghử nà y, sau trở vử truyửn lại cho dân quanh vùng. Khi Thiếu Hoa trưởng thà nh, nhà vua có ý định gả nà ng cho một viên quan dưới quyửn, nhưng nà ng không muốn rà ng buộc, quyết tâm theo đuổi sự nghiệp, bèn trốn vử là ng Cổ Đô dạy cho phụ nữ nơi đây biết nuôi tằm, dệt lụa và còn tiếp tục truyửn nghử cho hơn 60 là ng khác nữa.
ào The được là m từ những sản phẩm dệt truyửn thống
Một trung tâm nghử dệt thủ công thuộc và o loại cổ và nổi tiếng nhất, có thể xuất hiện từ cuối thời Lý, đầu thời Trần và phát triển mạnh mẽ trong thế kỷ 18-19 là vùng Ba La, Hoà i Đức. Là ng Phùng Xá, Canh, Mỗ cũng là những địa danh giửi nghử dệt cùng với là ng Nghĩa Đô, Yên Hòa. Dân là ng Triửu Khúc đi mua các loại tơ xấu, tơ rối của các là ng La Khê, La Cả... để dệt lại thà nh quai thao cho những chiếc nón duyên dáng của các cô gái Thăng Long: "Ai là m chiếc nón quai thao - Để cho anh thấy cô nà o cũng xinh".
Thế là vải lụa từ vùng Bưởi, Yên Thái, Trích Sà i, từ Nghi Tà m, Nghĩa Đô, Thà nh Công đến các là ng La Khê, La Cả, là ng Bùng, Cổ Đô... được đưa vử Thăng Long. Rồi từ mà u trắng trơn nguyên gốc ban đầu, được bà n tay của những người thợ nhuộm đất kinh kử³ tô điểm thêm mà u sắc: nhuộm thâm ở Bưởi, nhuộm mà u lam ở phố Hà ng Lam (Cửa Nam bây giử), nhuộm Đông Mử¹, Bích Lưu ở phố Thợ Nhuộm... để cho Thăng Long - Hà Nội có một phố Hà ng Đà o mang đậm bản sắc người Kẻ Chợ, đến độ người Pháp và o thế kỷ 19 đã đặt tên Rue de la soie (phố tơ lụa).
Quả thật, nghử dệt thủ công truyửn thống cùng với nhiửu nghử cổ truyửn khác nữa từng đã và đang tồn tại, phát triển trên đất Thăng Long xưa, Hà Nội nay với đôi bà n tay là nh nghử, với óc thẩm mử¹ đầy sáng tạo của những người thợ thủ công, nghệ nhân tà i hoa đến từ mọi miửn, đã góp phần vun đắp nên truyửn thống khéo tay, hay nghử của Hà Nội ngà n năm văn hiến.