Nghệ sĩ tự do hướng về 1000 năm Thăng Long
Chuyển động Hà Nội - Ngày đăng : 11:25, 26/05/2009
Không chỉ lãnh đạo thà nh phố và những người có chức trách mà những nghệ sĩ tự do cũng đang dà nh nhiửu tâm huyết cho những dự án nghệ thuật góp phần và o hoạt động chung của dịp kỷ niệm 1000 năm Thăng Long- Hà Nội.
Họa sĩ Nguyễn Doãn Sơn và tác phẩm "Hà Nội chiến lũy và hoa"
Tôi gặp họa sĩ Nguyễn Doãn Sơn lần đầu tiên trong buổi ra mắt quử¹ giải thưởng "Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội". Anh đến với tư cách của một người nhận tặng thưởng của quử¹ nà y do ban giám khảo bình chọn với phác thảo bức tranh lịch sử hoà nh tráng "Hà Nội chiến lũy và hoa".
Sau gần một năm gặp lại và có dịp đến tận xưởng vẽ của anh (vốn là nhà gửi xe của một công ty), thấy sự là m việc cần mẫn, được nghe những lời tâm huyết của anh vử dự án nà y tôi mới thấy hết được tình cảm mà họa sĩ Nguyễn Doãn Sơn muốn dâng tặng mảnh đất ngà n năm văn hiến.
Không đi và o việc thể hiện các tác phẩm vử vua Lý Thái Tổ như nhiửu người từng là m, Nguyễn Doãn Sơn tự tìm cho mình một cách sáng tạo riêng vử những ngà y đầu kháng chiến của quân và dân thủ đô mùa đông năm 1946.
à tưởng vử bức tranh lịch sử nà y với Nguyễn Doãn Sơn được ra đời từ sự gợi ý của họa sĩ Nguyễn Đỗ Bảo - Chủ tịch Hội Mử¹ thuật Hà Nội và tác phẩm "Sống mãi với thủ đô" của nhà văn Nguyễn Huy Tưởng.
Nguyễn Doãn Sơn hiểu được nỗi băn khoăn của họa sĩ Nguyễn Đỗ Bảo vử những dự án mử¹ thuật vử đử tà i lịch sử chưa hoà n thiện. à”ng kể vử cuộc chiến ở Hà Nội năm 1946 - một cuộc chiến hà o hùng, oanh liệt. Hình ảnh những con người thủ đô gan dạ cứ ngấm dần và o tâm trí Doãn Sơn.
Trong trí tưởng tượng của Sơn lúc ấy, một "chiến lũy" với những đồ đạc chất đống, lấp ló hình ảnh một bà mẹ, một em bé, một anh chiến sĩ... hiện dần lên trong một bức tranh lớn. Khi đó Doãn Sơn đã hứa với họa sĩ là sẽ vẽ một bức tranh vử cuộc chiến nà y.
"Hà Nội chiến lũy và hoa" là bức tranh lớn với kích thước 9,3m x 2,15m. Phác thảo bức tranh đã được hình thà nh từ các trích đoạn nhử mà mỗi trích đoạn giống như những thước phim sống động vử lịch sử, vử những con người thủ đô. Mỗi chi tiết đửu chứa đựng thông điệp nhân văn.
Đó là hình ảnh chú chó (nhân vật được Doãn Sơn lấy trong tác phẩm "Sống mãi với thủ đô" của Nguyễn Huy Tưởng) được tái hiện trong tranh với "nhiệm vụ" lao xuống hầm cắn địch để cứu người phụ nữ và một em bé. Đó là hình ảnh anh tự vệ và cô gái gánh hoa trong trích đoạn "Chiến lũy và hoa". Qua đó, tác giả muốn nhắn nhủ rằng: Trong những khoảnh khắc đấu tranh, sự sống và cái chết luôn cận kử nhưng cái đẹp vẫn cần được chiêm ngườ¡ng, cần phải được dâng tặng cho đời...
Họa sĩ Nguyễn Doãn Sơn đang hoà n thiện bức vẽ.
Tất cả được ghép trên nửn hậu cảnh một ngã ba. Xa nhất là cầu Long Biên, tiếp đến là khu phố ta và con phố theo lối tân thời bị bắn phá. Năm mảng ghép cận cảnh trải rộng trên một khổ lớn, xen kẽ là những hình ảnh như Hoà ng Thà nh sụp đổ, đất bị cà y xới phát lộ một số hiện vật ngà n năm: Rồi một góc chiến lũy dựng lên la liệt đồ dùng thường ngà y và một góc là đửn thử với cây đa, hoa quử³nh, hoa đà o, hoa mai...
Mỗi chi tiết trong tranh là một chứng nhân, hiện vật lịch sử, phản ánh cô đọng, đa diện một Hà Nội trong những ngà y toà n quốc kháng chiến 1946.
Là họa sĩ sinh ra trong thời bình, lại lao và o đử tà i lịch sử nên Doãn Sơn đã gặp không ít những khó khăn từ sự hiểu biết, kiến thức vử lịch sử, vử nguồn tư liệu... và cả vử khả năng tà i chính. Nhưng anh đã cố gắng vượt qua tất cả để sáng tạo nên bức tranh chỉ với tâm nguyện rằng đây là một sự trả ơn với các thế hệ đi trước, mà trên hết là để trả ơn Hà Nội - mảnh đất văn hiến nuôi dườ¡ng, chắp cánh cho khát vọng của anh.
Nghệ sĩ Đà o Anh Khánh và chuỗi sự kiện nghệ thuật trình diễn vử tình yêu Hà Nội
Nghệ sĩ Đà o Anh Khánh lúc nà o cũng vậy, vẫn tóc dà i khượt buộc băng đô, vòng xuyến, bộ quần áo bà ba đen rộng, dáng cao, người gà y mửng như cây sậy. Có lẽ cái dáng người ấy hợp với anh, nhất là trong những mà n trình diễn có sự kết hợp của âm thanh, ánh sáng, chuyển động và hóa trang cơ thể, cùng thiên nhiên xung quanh để tạo nên một không khí mà anh thích.
Lúc đó anh như hóa thân thà nh một kẻ khác, bản năng, hoang dại... và diễn như "lên đồng". Anh có thể hà ng tiếng đồng hồ hú hét và ngập mình trong sức nóng của và i chục cây đuốc lớn, với mùi khói của vải tẩm xăng... Anh gọi đó là nghệ thuật trình diễn (performance art) - một nhánh nghệ thuật đương đại.
Một tiết mục của nghệ sĩ Đà o Anh Khánh
Mấy năm trở lại đây, khi những hoạt động biểu diễn nghệ thuật được Nhà nước mở cửa tạo điửu kiện phát triển, Đà o Anh Khánh đã khéo léo lôi kéo công chúng nghệ thuật nói chung và công chúng hội họa nói riêng bằng những hoạt động trình diễn sắp đặt của mình.
Gần đây, cái tên Đà o Anh Khánh ít xuất hiện trước công chúng với những pha trình diễn nghệ thuật. Đơn giản vì anh đang mê mải với toan vẽ, mà u sơn trong khu nhà sà n dựng đầy tranh nude; trong vườn, ngoà i sân là những pho tượng kử³ dị biểu thị triết lý phồn thực ở bên kia sông Hồng (Hà Nội).
Mới đây, trước sự chậm trễ trong các dự án văn hóa của thà nh phố Hà Nội với Đại lễ 1000 năm Thăng Long, Đà o Anh Khánh có vẻ bức xúc: "Mỗi lần đi qua hồ Hoà n Kiếm, nhìn bảng đồng hồ hiển thị số ngà y đếm ngược, tôi sốt ruột và lo lắng vô cùng. Tôi nghĩ, để những con số đó có ý nghĩa với người dân Hà Nội, thà nh phố Hà Nội mình cũng phải bắt tay và o một việc gì đó".
Là một họa sĩ tự do nhưng anh không có cảm giác mình nằm ngoà i cuộc chơi mà còn mong muốn được đóng góp và o ngà y hội lớn nà y.
Đà o Anh Khánh đã quyết định cùng một nhóm các nghệ sĩ đương đại gồm Nguyễn Bảo Toà n, Đặng Thị Khuê, Quách Phương Đông, Đinh Quân, Nguyễn Minh Tâm, Lê Quảng Hà , Doãn Hoà ng Lâm, Nguyễn Quang Huy... và các nhạc sĩ Kim Ngọc, Vũ Nhật Tân, Trí Minh... tổ chức một chuỗi sự kiện nghệ thuật đương đại bao gồm: sắp đặt, trình diễn, video, múa và âm nhạc đương đại... trên một quy mô lớn và o những khoảng thời khác nhau gắn liửn với những thời điểm của lịch sử Hà Nội.
Sự kiện thứ nhất mang tên "Hội tụ ánh sáng" sẽ được tổ chức tháng 11/2009 với một cuộc triển lãm quy mô lớn các tác phẩm nghệ thuật dưới hình thức nghệ thuật sắp đặt, điêu khắc, hội họa, video và âm thanh tương tác.
Sự kiện thứ hai: "Cầu âm thanh" sẽ diễn ra và o tháng 2/2010 với một cuộc trình diễn âm nhạc đương đại có sự kết hợp hỗ trợ của nghệ thuật sắp đặt và chuyển động.
Sự kiện thứ ba: "Cây đời" diễn ra và o tháng 10/2010 là sự kiện quy mô nhất trong chuỗi sự kiện dòng chảy 1000 năm. Nghệ sĩ Đà o Anh Khánh sẽ dựng 36 tác phẩm sắp đặt điêu khắc bằng tre cao từ 7 đến 25 m tượng trưng cho sức sống của người Hà Nội.
Tất cả các tác phẩm sắp đặt nà y sẽ là m nửn cho một cuộc trình diễn lớn với khoảng hơn 100 diễn viên chuyển động cùng nghệ sĩ Đà o Anh Khánh với những mà n khác nhau tượng trưng cho sức sống của Hà Nội trong quá khứ và hiện tại. Các sự kiện trên sẽ được thực hiện tại Studio Anh Khánh 5.000m2 và 1 km chiửu dà i đê Ngọc Thụy, Long Biên, Hà Nội.
Khánh say sưa: "Chúng tôi là m nó không chỉ là để thửa mãn được những cơn khát vử không gian, vử lửa, vử âm thanh và ánh sáng... mà còn vì đó là một cách chúng tôi thể hiện tình yêu Hà Nội của mình".