Hãy cứu cây cổ thụ ở Hà Nội
Chuyển động Hà Nội - Ngày đăng : 10:36, 26/06/2009
Đây là kết quả gần hai năm điửu tra, khảo sát của các nhà khoa học của Trung tâm Giáo dục truyửn thông và môi trường, thuộc Liên hiệp các hội khoa học- kử¹ thuật Việt Nam.
Cây cổ thụ, linh hồn cuộc sống
Theo tiến sĩ Nguyễn Nguyên Cương, Giám đốc Trung tâm Giáo dục truyửn thông và môi trường, chủ nhiệm dự án, ý tưởng là m một cuốn Atlas vử cây cổ thụ đã có từ lâu, được cố giáo sư Vũ Tuyên Hoà ng ủng hộ.
Để thực hiện, Ban chủ nhiệm dự án đã mở một hội thảo, mời các giáo sư, nhà chuyên môn vử cây ở Hà Nội, nhà quản lý đến dự và đưa ra những ý kiến đóng góp cho đử tà i. Các nhà chuyên môn đi đến thống nhất vử tiêu chí cây có tuổi đời trên 70 năm, đường kính trên 1 m và được xác định rõ tọa độ, chiửu cao, họ, loà i, được gọi là cây cổ thụ.
Cây đa búp tại Sư đoà n 361- 36A, Lê Văn Lương.
Từ kết luận của hội thảo, Ban chủ nhiệm đã lập phiếu điửu tra và đưa đến các phường, xã để tìm kiếm, xác định cụ cây theo đúng mẫu. Ngoà i những cây cổ thụ dáng đẹp, quý còn có những cây do Bác Hồ, nguyên thủ các quốc gia tới thăm Việt Nam trồng.
Đa số cây quý hiếm đửu tồn tại nhử sự chăm sóc mang tính gia truyửn. Cây lim xanh của nhà anh Nguyễn Đức Kử³, xóm 3, xã Tân Minh, Sóc Sơn, Hà Nội là một ví dụ. Trước khi mất, bố anh Kử³ dặn dò kử¹ lườ¡ng: Không được chặt. Cây tồn đã được ghi trong gia phả. Tiến sĩ Cương cho biết, cây nà y có tuổi thọ trên 400 năm. Các nhà khoa học xác định cụ có nguồn gốc từ một khu rừng tự nhiên thời xa xưa.
Ở đửn Quán Thánh có một cây muỗm với lời chú thích: "Cây được trồng từ 400 năm trước trong dịp trùng tu đửn". Một cây đa ở Kiêu Kị, Gia Lâm được cho là có tuổi đời lâu nhất Hà Nội, khoảng 700 năm. Tiến sĩ Cương mô tả: Hiện cây đa chính đã mất, chỉ còn lại gốc, nhưng các cây con của nó thì đã mọc quanh, tạo nên một tổ hợp đa bốn chân, giống như con voi. Cây đa nà y có trong gia phả là ng Kiêu Kửµ nên dân là ng ai cũng biết.
Lên tiếng cứu cây
Để tìm kiếm cây cổ thụ, ban chủ nhiệm dự án phải dựa và o bản đồ gốc của Hà Nội rồi đi khắp các xã tìm kiếm, gõ cửa từ người dân đến chính quyửn địa phương và lấy tiêu bản (lá, quả...) mang vử. Và muốn xác định tuổi thọ của cây phải khoan và o gốc, nhưng nếu là m vậy sẽ rất nguy hiểm cho cây. Do vậy, các nhà khoa học đang phải xác định tuổi cây qua phửng vấn người dân và thông qua gia phả của nhiửu dòng họ.
Cây đa lông, trong khuôn viên báo Nhân dân.
Những thông số cho mỗi cây cổ thụ sẽ là tên chính xác (trong loà i nà o, họ nà o), tuổi của cây, nguồn gốc, tọa độ định vị toà n cầu (GPS). Chúng tôi rất may mắn là có những chuyên gia giửi vử cây trợ giúp, như ông Nguyễn Huy Khôi, nguyên giám đốc công ty công viên cây xanh hay ông Nguyễn Đăng Khôi, Viện sinh thái và tà i nguyên sinh vật, người được Chính phủ giao duyệt và tìm kiếm những cây trồng ở lăng Bác năm 1972..., ông Cương cho biết.
Tuy nhiên, ông Cương tử ra băn khoăn bởi trong 715 cổ thụ được tìm thấy, nhiửu cây đang bị sâu bệnh quấy, hoặc bị đe doạ bởi con người. à”ng Cương đưa ra ví dụ vử hà ng cây sao đen ở phố Lò Đúc đang bị những cửa hà ng to đẹp...tìm cách xâm hại. Tháng 7 tới, Ban chủ nhiệm dự án sẽ đưa ra kiến nghị đối với UBND TP. Hà Nội và Nhà nước các biện pháp để bảo tồn những cây cổ thụ nói trên.