Những khuyết điểm trong công tác cán bộ
Tin tức - Ngày đăng : 15:00, 12/08/2009
"Đức" thể hiện ở dân chủ
Lịch sử chứng minh rằng: Ở mọi thời đại, mọi quốc gia dân tộc, nếu không có những nhân tà i - người vừa có đức vừa có tà i ở tầm quốc gia và ở cơ sở - thì không có sự phát triển, không có tiến bộ xã hội. Không có những nhân tà i ở tầm quốc gia nắm trọng trách lãnh đạo, quản lý nhà nước, thì đất nước dậm chân tại chỗ, hoặc thụt lùi, sa sút. Phát hiện, đà o tạo, bồi dườ¡ng, trọng dụng nhân tà i là nội dung quan trọng nhất trong công tác cán bộ của Đảng, của từng đảng bộ, từng cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, các ngà nh.
Nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh (trái) giử giải lao một phiên họp của Đoà n chủ tịch UBTƯMTTQVN
Thế nà o là đức? Theo tôi, đức hiểu theo hai phạm trù: Đạo đức của người công dân và đạo đức của người lãnh đạo. Đạo đức của công dân, con người Việt Nam được thể hiện ở phẩm chất già u lòng nhân ái thương người như thể thương thân, sống trong sáng, là m điửu thiện...
Đạo đức của người lãnh đạo không chỉ bao gồm đạo đức công dân, mà còn phải bao gồm cả đạo đức của người lãnh đạo - đạo đức cách mạng.
Điửu đó thể hiện trước hết ở trung thà nh với lý tưởng, đường lối chính trị của Đảng. Trung thà nh nhưng không thụ động, giáo điửu, bảo thủ, trì trệ, né tránh khó khăn, ngại những thay đổi tiến bộ có lợi cho cách mạng, cho Đảng, cho dân. Như vậy, nội dung đức của người cán bộ, người lãnh đạo có thay đổi, có khác nhau trong từng thời kử³ lịch sử khác nhau. Đức còn phải thể hiện ở trung thực, dân chủ trong công tác cán bộ và trong công tác lãnh đạo.
Thế nà o là tà i? Theo tôi, tà i phải hiểu theo yêu cầu của vị trí công tác. Cán bộ chuyên môn, thực hà nh cần giửi vử kử¹ thuật, kử¹ năng. Cán bộ lãnh đạo chính trị, tham mưu, tư vấn ở cấp đử ra đường lối, chính sách ở loại công việc vử lao động trí óc cần có năng lực tư duy, tổng hợp, năng lực khái quát, trừu tượng hóa.
Trong một người, đức và tà i không tách biệt mà hòa quyện chặt chẽ. Tuy nhiên, không ít người đức mửng hơn tà i hoặc ngược lại. Nhưng đã lựa chọn người là m cán bộ lãnh đạo, quản lý thì phải có đức, tà i tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ. Nếu không, sẽ hửng cả cán bộ và thiệt hại cho Đảng, cho dân.
Thiếu đức, kém tà i, bố trí lãnh đạo là m gì?
Nếu thiếu đức và kém tà i thì sao gọi được là cán bộ lãnh đạo, bố trí và o vị trí lãnh đạo để là m gì? Hiện tượng chảy máu chất xám đang nhắc nhở chúng ta vử việc trọng dụng người có đức, có tà i. Đồng thời, nguy cơ tụt hậu xa hơn, cả vử kinh tế và xã hội, cũng nhắc nhở chúng ta, nhắc nhở Đảng ta vử vấn đử cốt tử nà y.
Trong việc phát hiện và bồi dườ¡ng, sử dụng nhân tà i ở nước ta thời gian qua không ít khuyết điểm. Có nhiửu nguyên nhân, trong đó các nguyên nhân chủ quan cần đặc biệt chú ý đến:
Nguyên nhân vử nhận thức, quan niệm không đúng, không đầy đủ vử đức và tà i, vử người có đức, người có tà i trong các thời kử³ lịch sử khác nhau; định kiến, thà nh kiến vử thà nh phần giai cấp, thà nh phần xuất thân, vử cơ cấu thà nh phần địa phương trong cơ quan lãnh đạo, quan niệm máy móc, khắt khe vử lối sống, cách sinh hoạt của cá nhân; quan niệm không rõ vử giữ gìn đoà n kết nội bộ và thảo luận, tranh luận dân chủ, thẳng thắn trong tổ chức; không tôn trọng người còn trẻ chưa có kinh nghiệm lãnh đạo, quản lý; chú trọng cán bộ lãnh đạo, quản lý, coi nhẹ chuyên gia, cán bộ nghiên cứu, coi trọng kinh nghiệm hơn tri thức khoa học... Nguyên nhân vử tư tưởng của những cán bộ trong cơ quan lãnh đạo, thủ trưởng cơ quan, đơn vị như: đố kửµ, kèn cựa, không ưa những người có tà i trội hơn mình, thiên vị với người thân, thà nh kiến, gạt bử những người có quan niệm, ý kiến trái với mình... Những biểu hiện vử nhận thức và vử tư tưởng thường có quan hệ chặt chẽ với nhau.
Từ nhận thức và tư tưởng không đúng, không rõ dẫn đến những sai lệch vử phương pháp: Lựa chọn để phát hiện cán bộ một cách hình thức qua phiếu tín nhiệm trong khi chưa chuẩn bị tốt vử tư tưởng cho những người được hửi ý kiến và bử phiếu, cán bộ lãnh đạo không tìm hiểu kử¹ lườ¡ng qua tiếp xúc trực tiếp, thu hẹp nguồn đối tượng lựa chọn và o những cán bộ đã ở cơ quan lãnh đạo, quản lý kế cận; thiếu phương pháp khoa học và tinh thần dân chủ trong việc nhận xét, đánh giá hiệu quả công tác, chế độ trách nhiệm và thẩm quyửn giữa tập thể và cá nhân không rõ, là m cho khó thấy rõ người giửi; áp dụng máy móc tiêu chuẩn vử trình độ học vấn, bằng cấp, qua trường lớp quy định...
Những yếu kém, khuyết điểm vử nhận thức, tư tưởng và phương pháp đã hạn chế kết quả phát hiện, bồi dườ¡ng và sử dụng những người có đức, có tà i trong các tổ chức của hệ thống chính trị, tạo một thực trạng nghịch lý là lực lượng cán bộ của Đảng và Nhà nước ta rất phong phú, nhân tà i không ít mà trong các cơ quan lãnh đạo, quản lý lại thiếu hụt cán bộ tà i năng. Điửu nà y dẫn đến nguy cơ là m giảm khả năng cạnh tranh và kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội.
Trong cơ chế phát hiện người có đức, có tà i, không nên thu hẹp đối tượng phát hiện chỉ trong phạm vi những cán bộ đã và đang công tác ở vị trí chức vụ gần sát với yêu cầu sử dụng đử bạt. Cần mở rộng nguồn phát hiện, tới những cán bộ xuất sắc, có triển vọng ở cấp dưới nữa, và rất coi trọng phát hiện trong những cán bộ, chuyên viên nghiên cứu giửi. Phát hiện nhân tà i cần có quan điểm đúng vử thà nh phần giai cấp, thà nh phần xuất thân, không định kiến, không máy móc, cứng nhắc, ấu trĩ. Cần đặc biệt nhấn mạnh khả năng và trách nhiệm của bí thư cấp ủy, của người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong phát hiện, giới thiệu nhân tà i. Theo quan niệm của tôi, một trong những điểm thể hiện trách nhiệm và tà i năng của bí thư đảng, của người đứng đầu cơ quan là thấy được, phát hiện được và giới thiệu được nhân tà i - cán bộ giửi, đức độ để là m cán bộ lãnh đạo, quản lý của Đảng và Nhà nước.
Lập hội đồng tư vấn Sau khi có cơ chế phát hiện nhân tà i để quy hoạch, đà o tạo, bồi dườ¡ng và sử dụng, cần thà nh lập một bộ phận tại Ban Tổ chức Trung ương để nghiên cứu, theo dõi sâu việc thực hiện các quy định trong cơ chế.
Cần cân nhắc kử¹ việc thà nh lập Hội đồng tuyển chọn người có đức, có tà i để bố trí và o các cơ quan lãnh đạo quản lý của Đảng, Nhà nước, đoà n thể. Đây là Hội đồng tư vấn hay Hội đồng có thẩm quyửn quyết định tuyển chọn?
Ở một và i nước, Hội đồng tuyển chọn nhân tà i có quyửn hạn rất lớn, đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp của người đứng đầu nhà nước (tổng thống hoặc thủ tướng). Theo thể chế quản lý cán bộ ở nước ta hiện nay, hình thức nà y không phù hợp.
Nên lập những Hội đồng tư vấn tuyển chọn cán bộ tà i năng, giúp Ban Bí thư Trung ương Đảng hoặc Ban Tổ chức Trung ương xem xét, thẩm định những trường hợp cụ thể. Chỉ nên lập những Hội đồng tư vấn nà y khi cần thiết, không phải là cơ quan tư vấn thường xuyên.
Thà nh phần các Hội đồng nà y là những cán bộ có uy tín, có hiểu biết rộng, không nên có thà nh viên là lãnh đạo đương chức của cơ quan, tổ chức cần tuyển chọn cán bộ.