Nhà văn Nguyễn Văn Thọ: Sex trong văn không phải là thời thượng
Mỹ thuật - Nhiếp ảnh - Ngày đăng : 01:16, 20/08/2009
- Khi đọc Quyên, độc giả không khửi thắc mắc rằng câu chuyện có thật hay không, thưa nhà văn?
Có những số phận bị dồn và o đường cùng, phải lâm và o tình trạng như Quyên. Điửu đó là có thể hoà n toà n xảy ra, nhưng còn có nhiửu trường hợp khổ sở hơn Quyên rất nhiửu, bởi vì Quyên còn được bà n tay của Nguyễn Văn Thọ nâng đỡ. Tôi là một nhà văn, nên phải là m sao khi tái dựng lại phải là m rõ được nhân vật của mình liên kết nhịp nhà ng với nhau là mình phải tính, chứ thực tế trong đầu mình nó còn dữ dội hơn nhiửu, qua đó là m rõ được những va đập trong cuộc sống ở tác phẩm của mình một cách rõ nét nhất.
- Truyện đã là m độc giả ngỡ ngà ng vử hiện thực cuộc sống của người Việt nơi trời Tây, hẳn ông có lý do khi viết tập truyện nà y?
Quyên là câu chuyện vử cuộc sống của những người tha phương, vì miếng cơm manh áo mà phải dứt áo ra đi. Tôi xa xứ đã hai chục năm, chúng tôi ra đi sau chiến tranh, xã hội còn thiếu thốn trăm bử khi đó ai cũng nghĩ rằng không có gì đau đớn bằng nỗi đau vật chất. nên khi ra nước ngoà i, để tồn tại ở xứ người, chúng tôi phải là m việc quần quật để kiếm sống. Khi người ta cà ng sống lâu ở nước ngoà i thì sự thiếu thốn vật chất lại không phải điửu là m người ta đau đớn nhất mà chính là những thiếu hụt vử đời sống tinh thần, sự đổ vỡ trong quá trình xa xứ, tạo nên mất mát khủng khiếp. Cái gốc mà người Việt rất tôn trọng trong truyửn thống văn hoá Việt, đó là gia đình đã bị tổn thương.
- Có thể nói, Quyên như một tấm rèm được mở toang cái viễn cảnh đi Tây?
Đấy là một phần, để mọi người thấy rằng trời Tây không phải là thiên đường như mọi người nghĩ, để mà tới được thì thực tế phải trả giá như thế nà o. Như tôi đã nói, điửu đau đớn của người không phải cuộc sống vật chất, con người ở thực tại, mà thực tại ở những nước như nước Đức chẳng hạn, nếu có đói thì họ cũng không đau bằng niửm tin bị đổ vỡ vử thực tại mà mình phải chịu ở nước Đức thiên đường. Đó mới là điửu "Quyên" muốn nói.
Trong Quyên luôn day dứt với cái gọi là tính dân tộc?
Tôi không nhìn và o cái đau khổ của vật chất, trong Quyên tôi cũng có nói đến văn hóa là ng xã với nhược điểm là co cụm lại, không có sức mạnh dân tộc. Mặc dù văn hóa là ng xã đã xây dựng nên cái dân ca, những cái truyửn thống tuyệt đỉnh, những nét đẹp dân tộc. Khi có giặc ngoại xâm thì chúng ta đồng lòng đồng sức dẹp giặc nhưng khi hòa bình rồi nhất là trong là m ăn thì lại chia rẽ sức mạnh đó bởi vì chúng ta không có nửn tôn giáo gốc có tính bửn vững.
- Phải chăng đó là điửu Nguyễn Văn Thọ khao khát?
Cái gốc cùa người Việt là gốc của gia đình, cái đạo của người Việt là đạo ông bà . Ở người Việt, mỗi khi đi đâu người ta cũng có một cái bà n thử. Nên cái khao khát của Nguyễn Văn Thọ là ở đó, nhiửu người thắc mắc rằng Nguyễn Văn Thọ ở đâu trong Quyên? Nguyễn Văn Thọ ở tất cả các nhân vật trong Quyên đấy.
- Có vẻ "Quyên" mang hơi hướng của sex?
Khi con người ta trở vử bản năng thì ghê sợ lắm, vậy cho nên khi đọc chương I và II của Quyên, bạn thấy tôi viết như vậy, nhưng đừng suy xét nó là sex, nên xem là nó phục vụ cái gì ở trong tuyến truyện của mình? Giữa cái tục và cái không tục nó mong manh lắm, chỉ cần sảy chân một chút là tục thế nhưng tả không đến cùng thì không gây ấn tượng. Đưa sex và o không phải là vấn đử thời thượng, từ xưa trong thơ văn cũng đã nói, đã tả rất nhiửu vử sex rồi, nấu để mà trần trụi, câu khách thì truyện cũng không lột tả hết được.
- Nhưng thực tế trong Quyên thì sao?
Ở Quyên có một vấn đử cần bà n tới là ở nhân vật Hùng là tận cùng của bản năng để tồn tại, một trong những nhu cầu của con người là sex, người ta đã sinh ra đà n ông và đà n bà là phải có tình cảm, và nó khác với con vật là phải có tình yêu mà với tình cảnh của Hùng lúc bấy giử thì tôi để Hùng đến cao trà o của sự tận cùng. Còn ở Quyên là bản năng được đánh thức. Tôi mô tả sự chuyện rất quyết liệt, bởi việc khắc hoạ chân dung nhân vật, buộc cần thiết những trường đoạn ấy. Sự chuyện cà ng dữ dội, hiển hiện như phim chiếu cà ng là m tính hai mặt của bản năng rõ rệt, hiệu quả hơn.Trong khi đó, khi Kumar và Quyên yêu nhau, cũng sex đấy mà chỉ có trăng và mây. Rõ rà ng, như vậy, viết sex trong Quyên, không phải là thủ thuật để cạnh tranh với các loại hình thông tấn nhan nhản sex khác, mà với tôi, nó là một nhu cầu tự thân của ngôn ngữ tiểu thuyết ở từng trường đoạn văn bản đòi hửi.
- Sex không phải cái chủ tâm của ông nhưng ý tứ trong mạch truyện từ đầu đến cuối không khửi khiến người ta nghĩ đến nó?
Một trong những nhu cầu của con người là sex, quan trọng là người ta đứng trước nó thì người ta phản ứng với nó thế nà o? Tình yêu có cấp độ văn hoá thì sex cũng có cấp độ văn hoá của nó chứ không trần trụi như con vật. Khi có tình yêu thì nó sẽ trở nên kì diệu, nhà văn thừa câu chữ, mà thiếu nhạy cảm thì sex là m cho trang viết bẩn mắt bạn đọc; bởi nếu chỉ mô tả sex để mà sex, thì bạn đọc không cần nhà văn.
- Là một nhà văn thà nh công với mảng truyện ngắn, khi chuyển sang cuốn viết tiểu thuyết ít nhiửu cũng phải có lý do? Phải chăng truyện ngắn không truyửn tải được hết trăn trở của ông?
Có hai lý do để nói đến Quyên, phải nói rằng trong lĩnh vực truyện ngắn mới xuất hiện cách đây và i năm thì như những nhà văn cỡ tuổi như mình cũng có những giá trị nhất định trong văn đà n, nó ít nhiửu góp một hạt bụi trong dòng chảy của văn học Việt Nam bằng cách nói trần trụi, cách nói tưởng như bặm trợn như những sự gồ ghử, như những mảnh sắc của kim loại bởi cuộc sống luôn cuồn cuộn chảy thì chúng ta không thể êm đửm được. Đó là một quan niệm vử văn học, nhưng mà viết truyện ngắn cũng rất khó bởi phải bắt được cái cảm hứng, câu chuyện phải bật ra ngay ý tưởng mà mình muốn sắp đặt. Tuy nhiên với những vấn đử quá lớn, những mối quan hệ nhằng nhịt thì không thể viết truyện ngắn được, Quyên chính bắt đầu sinh ra từ đó.
- Quyên chưa ra đời đã được xí phần, có ngoa không khi nói rằng, sức hút của Quyên với bạn đọc là rất lớn?
Rất may là khi bắt đầu xuất hiện, Quyên đã được sự quan tâm của độc giả và các cơ quan thông tấn báo chí trong và ngoà i nước. Có lẽ tôi là người hiếm hoi khi mới viết đến chương 7 đã được Nhà sách 30 Hà n Thuyên đặt mua. Đấy là sự tin cậy của nhà kinh doanh và cũng chính là sức ép tạo nên Quyên. Cho tới nay, khảo sát thị trường sách, Quyên thực sự có bạn đọc. Tôi nghĩ, một là nó hấp dẫn. Là tác giả, tôi không biết nó sẽ góp phần, có bao nhiêu hạt cát cho nửn văn học nước nhà , song qua chuyến đi vừa qua sang Đức, rất nhiửu người lao động là thợ khách đã hồ hởi đọc và mua Quyên. Có người khen, cũng có người chê, nhưng ít ai phủ nhận, một là đọc hấp dẫn; hai là , Quyên với hệ thống nhân vật, như tấm gương để nhiửu anh chị em thợ khách thấy họ có mặt ở trong cuốn sách. Điửu ấy là m tôi mừng chảy nước mắt ngay khi nói chuyện với bà con ở giữa chợ.
- Cảm ơn ông vử cuộc trò chuyện.