Heo may đã về
Chuyển động Hà Nội - Ngày đăng : 10:58, 14/09/2009
Phố phường Hà Nội sau một mùa nắng bất thường, tiết tháng 7 mưa dầm sùi sụt chẳng đến, nhưng heo nay thì cứ vử đúng nhịp, vẫn nguyên vẹn cái tiửn định của đất trời.
Cái đặc biệt của loà i hoa hải đường chính là thời gian mà bông hoa ngậm
trong mình để có được những sắc mà u dâng hiến đẹp đẽ. (Ảnh: Nguyễn Đăng Tấn)
Tôi đứng trên căn gác nhà mình mà thả hồn theo là n gió heo may đầu mùa thổi tới. Cái se se của đất trời chuyển vụ. Cái xà o xạc của những chiếc lá oằn mình qua mùa mưa bão. Cái háo hức của những bông hải đường rung lên trước những ngọn gió heo may đầu tiên. Ngoà i kia những chùm hoa sữa cũng đã bắt đầu nhu nhú.
Kể cũng lạ vử loà i hoa hải đường. Đó là loà i hoa đặc biệt mà tôi từng được biết. Đặc biệt không phải ở mà u đử tươi đến nao lòng, sặc sỡ mà không chói lóa. Đặc biệt cũng không phải ở mà u xanh ngăn ngắt của lá. Đặc biệt cũng không phải mà u và ng óng ánh của nhụy hoa. Cái đặc biệt chính là thời gian mà bông hoa ngậm trong mình để có được những sắc mà u ấy.
Tôi cứ nghĩ lẩn thẩn rằng, đến như loà i hoa để có được những sắc mà u dâng hiến đẹp đẽ cũng phải trải qua nhiửu nắng gió. Nụ hoa bắt đầu có từ cuối xuân đầu hạ. Chưng cất từ những tia nắng gay gắt của một mùa hè chói lóa. Chưng cất từ những gió mưa vần vũ, từ những cái lạnh tê lòng. Phải chăng mọi cái ăn xổi ở thì sẽ nhanh tà n chóng héo?
Ký ức lại đưa tôi vử với những tháng ngà y xa xưa của tuổi học trò. Tôi vẫn nhớ như in cái cây hải đường bên bử ao nhà bạn. Ở nơi đó chúng tôi đã cùng nhau học bà i, cùng nhau đón ngọn gió nồm nam mát rượi ngan ngát hương lúa, ngà o ngạt hương cau. Ngà y ấy tôi thật vô tâm. Chỉ biết đến mùa xuân để có được những cà nh hoa mướt xanh và sặc sỡ mà không hiểu cái điửu sâu xa vử loà i hoa mà bạn đã gửi gắm...
Cuộc đời mỗi con người đửu có những ngọn gió heo may và đồng hà nh cùng nó. Riêng với tôi nó còn là người bạn tri kỷ của tuổi thơ lam lũ. Ai đã ở quê sẽ háo hức như thế nà o khi đón ngọn heo may vử.
Heo may cũng bắt đầu mùa cốm. Cốm quê tôi không có cái mà u xanh mươn mướt và dẻo thơm như cốm Vòng, nhưng đối với bọn trẻ chúng tôi đó là cả một mùa háo hức và mong nhớ.
Mùa cốm. Ảnh: photobucket.com
Thường đến mùa cốm, mẹ tôi bao giử cũng là m cho bọn trẻ chúng tôi một và i mẻ. Bố và các anh chị tôi ngà y ấy đửu công tác xa nhà , chỉ còn lại mẹ và hai chị em tôi. Thích ăn là thế nhưng phải ngồi rang thì lúc nà o tôi cũng nhường cho chị. Rang và giã cốm là cả một nghệ thuật. Thường thì mẹ tôi phải đảm đương tất cả các khâu, còn chúng tôi chỉ là người trợ giúp.
Heo may cũng gắn liửn với mùa cá. Tôi không phải là một tay sát cá nhưng heo may vử cũng là mùa để có những bữa tiệc cá rộn rà ng. Bây giử thì đồng đất quê tôi không còn cá nữa, nhưng ngà y trước cá nhiửu vô kể. Có lần đang ngồi trong nhà ăn cơm, một trận mưa rà o lai láng, cá rô rạch và o đến tận sân nhà .
Heo may là mùa cá nhảy, bạn đã biết đến điửu đó chưa?
Chính cái tuổi trẻ chúng tôi háo hức đón heo may cũng vì lẽ đó. Chưa có nhà cá học nà o giải thích vì sao đến mùa nà y cá lại nhảy. Nhưng những nhà cá học nông thôn chúng tôi cho rằng do chuyển thời tiết mà cá di chuyển. Và trên đường di chuyển gặp chướng ngại vật cá sẽ sẵn sà ng nhảy qua, kể cả bử. Lợi dụng điửu đó chúng tôi đã giăng bẫy bắt cá.
Còn nhớ trước ngà y tôi xa quê, xa mái trường, lại là mùa heo may tôi giăng bẫy bắt được nhiửu cá nhất. Khi đi thăm một vòng khu đồng đất quê mình, chúng tôi đã xác định được khu ruộng có nhiửu cá. Thế là chúng tôi bắt đầu cuộc chiến, dùng xẻng, thuổng phá bử, đà o những cái khăm. Khăm là tiếng quê gọi chứ thực ra là những cái hố dà i chạy suốt cả bử ruộng. Hố không quá sâu, chỉ độ 40cm, miễn là khi cá xuống không thể nhảy lên được. Hai bên thà nh hố chúng tôi để bử cao hơn mặt nước một tý. Khi cá di chuyển gặp bử sẽ nhảy qua và rơi và o khăm. Đà o chưa xong mà trời đã tối nên chúng tôi cố gắng đà o một chỗ sâu hơn để nếu cá nhảy qua thì dồn và o đấy.
Sáng ra, nghĩ chưa có nhiửu cá nhảy nên cũng đủng đỉnh, à ơi. Mặt trời lên độ hơn cây sà o chúng tôi mới ra kiểm tra trận địa vừa giăng. Thật không tin và o mắt mình nữa. Cơ man nà o là cá. Nhiửu nhất là cá quả và cá rô. Hôm đó tha hồ mà trổ tà i là m các món ăn ngon...
Bắt cá. Ảnh: myopera.com
Rồi khi heo may thổi mạnh, chúng tôi tiễn bạn bè cùng lớp ra trận. Chia tay nhau mà có gì đâu, chỉ là những điệu hát lời ca và những cuốn sổ tay ghi mấy dòng lưu bút. Chúng tôi nghĩ khó có ngà y gặp lại nhau khi ngoà i kia tiếng súng đang chát chúa gần lắm.
Tuổi mười tám lần đầu xa mẹ Trang sách gấp rồi phía lửa cháy mở ra Cây bà ng cháy khung trời cửa sổ Bạn gửi gì khi ngắt lá trao ta...
Tiễn bạn đi chưa lâu, tôi cũng lên đường. Bẵng đi mấy năm chúng tôi quên cả ngọn gió heo may quay quắt, những mẻ cốm ngát xanh cùng những con cá quẫy bắn bùn tung tóe.
Tôi trở lại mái trường cũng đúng và o năm hòa bình đầu tiên và bắt đầu có ngọn gió heo may thổi tới. Tôi là người may mắn hơn các bạn vì đi sau lại được vử trước. Có những người bạn của chúng tôi đã vĩnh viễn không quay trở vử. Gặp nhau để chia tay nhau mà nước mắt cứ già n dụa...
Ngà y tôi và o trường cũng là ngà y cô bạn ngà y xưa lại chuẩn bị ra trường. Ước mơ của bạn được và o học Văn của trường Tổng hợp thế là không thà nh. Thi đậu và o trường nhưng lại phân học Sử là m bạn buồn mất cả tháng trời.
Chúng tôi chia tay nhau dưới những hà ng nhãn của khu Mễ Trì. Tôi cũng không nghĩ mình sẽ được vử ngồi trong giảng đường nà y, được cùng bạn đi dưới những hà ng nhãn, hà ng bằng lăng và hà ng liễu đang xõa tóc trên khắp lối mòn của trường đang xà o xạc rung lên trước cơ man nà o là gió. Cuộc đời nhiửu cái không thể lường hết. Chỉ mấy năm thôi nhưng mọi cái tưởng như không thể giử đã trở thà nh có thể.
Ngoà i kia, tiếng tà u điện ầm à o đang chậm chậm và o ga và tiếng leng keng vui như tiếng cười con trẻ.
Những mùa heo may, ơi những mùa heo may, có kỷ niệm vui buồn, có chia ly và đoà n tụ. Chẳng có ở đâu như mảnh đất nà y lại có cái mùa kử³ lạ đến nhường ấy. Trời xanh và mây trắng cứ bồng bửnh như mơ. Gió chỉ đủ là m rung nhẹ hà ng cây, đủ để mặt hồ gợn sóng. Gió cũng chỉ đủ là m cho những trái tim rộn rà ng thổn thức, đủ để các bạn trẻ tựa và o nhau, nâng nhau đi và o một mùa hạnh phúc.
Còn chúng tôi, gió cũng chỉ đủ là m lay nhẹ những mảnh hồn để nhớ vử những ngà y xa xưa, để chắp nối lại thà nh cuộc đời mỗi con người.
Heo may bao giử cũng đúng hẹn. Như Hồ Tây đúng hẹn chim Sâm Cầm cũng sẽ lại vử.