Con đường gốm sứ tiến hay lùi?
Người Hà Nội thanh lịch, văn minh - Ngày đăng : 09:12, 17/09/2009
Chê thì dễ...
Theo chị Nguyễn Thu Thủy - người điửu hà nh dự án, năm 2006 Công ty nghệ thuật Tân Hà Nội chỉ có ý định xin thà nh phố cho phép thực hiện trên 6.500m2 bức tường đê ven sông Hồng bằng nguồn kinh phí xã hội hóa. Nhưng sau đó, thà nh phố đã quyết định cấp một phần kinh phí để hỗ trợ, khoảng 27% tổng dự toán, số còn lại sẽ triển khai theo phương thức vận động xã hội hóa (theo Quyết định số 4218/QD-UBND ngà y 23.10.2007 của UBND TP Hà Nội).
Đử tà i trên 1.825m2 tranh của Con đường gốm sứ khá đa dạng, đó là các họa tiết hoa văn trang trí theo dòng chảy lịch sử, tranh gốm thiếu nhi, tranh gốm đương đại của các nghệ sĩ Việt Nam và quốc tế... Tuy nhiên, cũng chính vì sự "đa dạng" ấy nên có ý kiến cho rằng chủ đử rời rạc, chưa thống nhất. PGS-TS Nguyễn Đỗ Bảo - Chủ tịch Hội Mử¹ thuật Hà Nội, nhận xét "họa tiết, bố cục hoa văn trang trí trên Con đường gốm sứ chưa thật bắt mắt". Song, ông Bảo lại cho rằng không thể đòi hửi quá cao vử chất lượng đối với một dự án nghệ thuật cộng đồng, bởi tiêu chí đánh giá sẽ không thể giống như nghệ thuật hà n lâm, kinh viện.
Cụ thể, trong nghệ thuật cộng đồng, sẽ có cả những người chuyên nghiệp, những người không chuyên, trẻ con lẫn người lớn tham gia và tất cả đửu bình đẳng. Như vậy, tiêu chí để đánh giá sẽ là tính tương tác của cộng đồng đến đâu, chứ không phải tính chuyên nghiệp của từng người. "Hãy tưởng tượng, con đường ven đê trước đây vốn chỉ đầy rác rưởi, giử có thêm những viên gốm đầy mà u sắc... Hà Nội sẽ đẹp hơn rất nhiửu nếu ai cũng có ý tưởng là m đẹp cho thà nh phố. Không khó để chỉ ra những nhược điểm của dự án Con đường gốm sứ; nhưng chê thì dễ, giải quyết vấn đử mới khó", ông Bảo nói.
Đến nay dự án đã có 20 họa sĩ Việt Nam và 10 họa sĩ quốc tế tham gia thiết kế, triển khai; 50 sinh viên mử¹ thuật (hai trường Đại học Mử¹ thuật Yết Kiêu và Mử¹ thuật Công nghiệp) cùng các nghệ nhân và công nhân tham gia thi công. Cũng theo họa sĩ Nguyễn Thu Thủy, chính vì mục đích của dự án là khuyến khích cộng đồng tham gia nên cộng đồng sẽ có ý thức gìn giữ công trình nghệ thuật và địa điểm đặt tác phẩm của chính mình.
Không phải thích vẽ gì thì vẽ
"Dự án Con đường gốm sứ vẫn tiếp tục được thực hiện trong thời gian tới. Tuy nhiên, tôi đã đử nghị cần phải có quy chế vử đặt logo quảng cáo của nhà tà i trợ lên tác phẩm như thế nà o cho phù hợp. Tất nhiên, với một dự án mà chủ yếu trông cậy và o nguồn xã hội hóa như thế thì không thể tránh khửi việc đặt logo. Nhưng thà nh phố cũng đã thường xuyên định kử³ kiểm tra để góp ý, nhắc nhở những người thực hiện. Hiện nay, từng đoạn trong dự án Con đường gốm sứ đửu có hội đồng duyệt, xem xét, đóng góp ý kiến, chứ không phải thích vẽ gì thì vẽ" - à”ng Nguyễn Trọng Tuấn, Chánh văn phòng Ban chỉ đạo kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long.
Không có tà i trợ sẽ không kịp tiến độ
Nguyễn Thu Thủy cho biết, sở dĩ khi viết dự án trình UBND TP phê duyệt, chị đử xuất Con đường gốm sứ sẽ là một công trình nghệ thuật công cộng huy động nguồn vốn xã hội hóa, là vì khi các nhà tà i trợ gắn logo của họ bên cạnh bức tranh họ tà i trợ, thì họ sẽ là người đầu tiên chăm lo giữ gìn đoạn tranh đó nhất. Hơn nữa, cũng theo chị Thủy, việc vinh danh nhà tà i trợ là điửu cần thiết và đương nhiên, nhất là với các nguồn xã hội hóa. Chẳng hạn, ở Barcelona (Tây Ban Nha), công viên Park Guel được lấy tên nhà tà i trợ nghệ thuật thay vì tên của nghệ sĩ sáng tạo ra nó. Tại cầu thang xuống vịnh Toronto ở Canada, các nhà tà i trợ cũng được đặt tên mình trên các khu vực được phân công trang trí và là m sạch, đà i phun nước Archibald ở trung tâm thà nh phố Sydney cũng mang tên nhà tà i trợ... "Nếu không có các nhà tà i trợ, thử hửi những dự án nghệ thuật công cộng là m đẹp cho thủ đô có đủ kinh phí thi công và liệu có kịp tiến độ để kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long?", chị Thủy nói.
Tuy nhiên, sơ suất của những người thực hiện dự án là đã đặt logo của nhà tà i trợ quá to, gây bức xúc dư luận. Song, đến thời điểm hiện tại (ngà y 10.9), Công ty nghệ thuật Tân Hà Nội đã sửa chữa bằng việc tháo dỡ các logo trang trí và chử quy chế mới của thà nh phố vử việc treo logo của nhà tà i trợ.
Theo dự kiến, đầu tháng 10 tới, các nghệ sĩ à từ Toscana sẽ tới Hà Nội cùng với phác thảo và những viên gốm mosaic nguyên bản. Cuối tháng 11, nghệ sĩ gốm của nước Anh Paul Scott cũng sẽ tới Hà Nội để thực hiện một đoạn tranh gốm theo kử¹ thuật vẽ và in dưới men. Tháng 12, nhà điêu khắc Joe Brenman từ thà nh phố bích họa nổi tiếng Philadelphia (Mử¹)và nghệ sĩ gốm Joel Bennett từ Sonoma (California, Mử¹) sẽ tới Hà Nội là m việc cho dự án. Công ty nghệ thuật Tân Hà Nội cũng vừa nhận lời mời sang hợp tác là m tranh ghép gốm ở Chicago (Mử¹) và Rawson (Argentina).