Nhà văn Ngọc Minh: 'Việt Nam là xứ sở của truyửn thuyết'
Truyện - Ngày đăng : 20:13, 01/10/2009
Sinh ra và lớn lên tại Pháp, bố mẹ đửu là người Việt, Ngọc Minh biết đến Việt Nam qua những câu chuyện cổ tích mà mẹ kể hồi còn bé. Chỉ một chút đó thôi, cũng trở thà nh động lực thôi thúc sự tò mò tìm hiểu, nghiên cứu vử Việt Nam của cô. Và kết quả, những tiểu thuyết bằng tiếng pháp như Nà ng công chúa và chà ng đánh cá, Chiếc hồ xuất hiện sau một đêm: và những truyửn thuyết khác của Việt Nam, Cuộc sống đúp của Anna Song, thấm đẫm hơi thở truyện cổ tích VN lần lượt ra đời. Thật khó để nói những câu chuyện cổ tích thẩm thấu và o Ngọc Minh như thế nà o, nhưng với cô, Việt Nam là một xứ sở tuyệt vời của truyửn thuyết.
Nhà văn Pháp gốc Việt Trần Huy Ngọc Minh
Một xã hội không có truyửn thuyết cũng như một nửn văn minh không có lịch sử. Các huyửn thoại nói lên tất cả vử tâm hồn một đất nước và một nửn văn hoá. Vì vậy, những câu chuyện cổ tích như Sự tích hòn Vọng Phu, Sự tích bánh trưng ngà y Tết, Sự tích hồ Hoà n Kiếm, và còn biết bao những câu chuyện khác nữa, những câu chuyện không ngừng khẳng định bản sắc văn hoá Việt Nam, giải thích cho chúng ta biết cơ sở, nửn tảng, phong tục tập quán, phong cảnh và địa lý, khí hậu thậm chí cả những cuộc đấu tranh của đất nước nà y. - Ngọc Minh nhìn nhận.
Giản dị, hà i hước, cô gái người Pháp gốc Việt đem lại cho người đối diện cảm giác thật gần gũi, dễ mến. Cô cho biết, cà ng đi sâu tìm hiểu kho tà ng chuyện cổ tích VN, cô cà ng ˜nghiện™ và thấy được những giá trị nhân văn thật to lớn, nhưng ở Pháp, nhiửu người chưa biết đến điửu đó, nên muốn giới thiệu những di sản văn hoá của dân tộc mình ra thế giới, bằng cách lồng ghép những chi tiết truyện cổ tích Việt Nam và o trong tiểu thuyết của mình. Nhử đó, người đọc luôn thấy những chi tiết rõ nét liên quan tới Việt Nam như sự tích à‚u cơ, Lạc Long Quân, lũ ở sông Hồng xảy ra như thế nà o, sự tích hồ Gươm...
Trong cuốn tiểu thuyết đầu tay Nà ng công chúa và chà ng đánh cá, Ngọc Minh cho hay, lúc đầu cũng không có ý định đưa truyện cổ tích Việt Nam và o, nhưng khi viết đến cuối, nhớ đến những cuốn truyện cổ tích VN mẹ đã tặng hồi bé, nên quyết định lồng và o tiểu thuyết. Nội dung cuốn truyện có 3 tầng ý nghĩa xoay quanh 3 nhân vật chính: mối tình giữa cô gái gốc Việt và chà ng trai người Việt sang sống tại Pháp, bà cô gái. Ba người thay nhau kể câu chuyện cuộc đời mình thông qua những câu chuyện cổ tích của Việt Nam. Yếu tố hồi tưởng vử gia đình, đất nước được khai thác triệt để. Kết thúc câu chuyện, nhân vật cô gái tặng lại cho chà ng trai Việt một cuốn truyện cổ tích Việt Nam.
Tiểu thuyết Nà ng công chúa và chà ng đánh cá đã bán được 13.000 cuốn ngay trong lần xuất bản đầu tiên. Năm 2007, nó là một trong ba cuốn bán chạy nhất ở Pháp. Nhiửu trường Trung học đã chọn đưa đoạn trích của tiểu thuyết và o giảng dạy, bởi nó thực sự nổi bật khi có nhiửu yếu tố văn hóa nhập cư. Cuốn tiểu thuyết sau đó được dịch và phát hà nh tại Tây Ban Nha, Nam Mử¹. Và , hiện đang được dịch sang tiếng Italia.
Nhà văn Ngọc Minh kể lại, sau khi cuốn tiểu thuyết xuất bản, đã có rất nhiửu những lá thư của độc giả gửi tới với nội dung hửi rằng: đó có phải là câu chuyện có thật không? Có phải là câu chuyện cuộc đời chị hay không? Và chị có thể kể lại những câu chuyện cổ tích trong cuốn sách cô gái tặng chà ng trai không? Chính nhà xuất bản cũng đử nghị chị có thể viết tiếp một cuốn sách khác như thế không? Và đó là lý đo tiểu thuyết ˜Cuộc sống đúp của Anna Song™ ra đời tiếp sau đó.
Nhân vật Anna Song là một cô gái gốc Việt, được xây dựng trên một sandal có thật ở châu à‚u, liên quan đến một nghệ sĩ Dương cầm, đã chết vì bệnh ung thư. Trước khi Anna Song chết, cô sống khép mình, cùng chồng. Cô đã ghi lại 100 đĩa CD bằng piano và bán ra trên thị trường đã trở nên nổi tiếng, nhất là sau khi cô qua đời. Cuối cùng, sự thật được phát hiện ra là chính chồng cô đã lấy những bản nhạc khác nhau vử sửa lại, rồi cho xuất bản dưới tên vợ, đó là cách anh biểu lộ tình cảm với vợ, là m vợ sống mãi trong mình.
Ở truyện nà y, tôi đã để hình ảnh bà tiên xuất hiện và o cuối câu chuyện, bởi muốn nói lên tình yêu quê hương của cô gái gốc Việt, cái hồn cổ tích của dân tộc VN đã thấm nhuần và o máu cô, dù có ở nơi đâu chăng nữa. Một thông điệp khác mà tôi muốn truyửn tải đó là cuộc sống chỉ là tương đối, không có sự rạch ròi giữa thực tế và tưởng tượng - Ngọc Minh nói.
Đọc tiểu thuyết của Ngọc Minh, độc giả dễ dà ng nhận thấy hai điửu: Sự quan tâm sâu sắc của nhà văn tới truyện cổ tích và vấn đử bản sắc dân tộc Việt Nam. Ngọc Minh coi truyện cổ tích có giá trị như một cuốn sách chính thống đử cập tới văn hoá của một quốc gia, giúp mọi người hiểu hơn vử quốc gia đó. Vì vậy, yếu tố nội tâm nhân vật, hồn dân tộc trong tác phẩm văn học được ˜lồng ghép™ một cách khéo léo, sâu sắc.
Ngọc Minh cho biết, cô đã đến VN 4 lần, lần đầu tiên và o năm 1989, mỗi lần đến khoảng gần hai tháng, với nhiửu tư cách khác nhau: khi thì công việc, khi du lịch, có lần lại vử thăm người thân ở Hà Nội. Cho nên, những kỷ niệm vử Việt Nam những lần ˜trở lại™ đó thật khác biệt. Tất cả những điửu nà y được cô chắt lọc và đưa và o truyện của mình. Vì vậy, cách nhìn của các nhân vật trong truyện vử VN vừa mang dáng dấp cổ tích nhưng lại có nhiửu nét hiện đại, và o những thời điểm khác nhau. Đó là hình ảnh một Việt Nam trong mơ, hiện tại và quá khứ.
Sau nhiửu năm nghiên cứu truyện cổ tích VN, Ngọc Minh đúc kết: Đối với người Pháp và người châu à‚u thì truyện cổ tích của VN, yếu tố ác rất mạnh, có nhiửu cái chết, nhiửu mối tình bất hạnh. Còn truyện cổ tích của người châu à‚u bao giử cũng nhẹ nhà ng, kết thúc có hậu.
Nhưng tôi luôn khen ngợi truyện cổ tích VN, luôn muốn di sản văn hoá độc đáo của VN, nơi bố mẹ tôi sinh ra sẽ được truyửn bá rộng rãi, trở thà nh cầu nối văn hoá giữa Việt Nam và thế giới. Đó là một cách tôi trả ơn quê hương, cội nguồn của mình.