Thực hư chuyện rùa thần tại chùa Kim Liên
Người Hà Nội thanh lịch, văn minh - Ngày đăng : 14:49, 13/10/2009
Ngay sau khi phát hiện, cụ rùa đá nà y đã được Ban trụ trì chùa và đơn vị thi công rước lên đặt tại sân chùa. Sự xuất hiện của cụ đã thu hút được khá nhiửu người dân quanh vùng tới chiêm bái và cũng từ đó, những câu chuyện nhuốm mà u mê tín đã được thêu dệt lên.
Chuyện vử rùa thần...
Đã từ rất lâu, người dân là ng Kim Liên vẫn truyửn tai nhau câu chuyện vử một đôi rùa đá, một mà u đen, một mà u trắng ngụ tại chùa là ng. Rồi không hiểu duyên cớ gì, cụ rùa đá mà u đen bử sang đửn Hai Bà Trưng (nay thuộc phường Đồng Nhân).
Cụ rùa mà u trắng toan bử đi theo thì bị vị thần cai quản nơi đây tức giận rút kiếm chém và o mai một vệt dà i. Chính vì thế, sự xuất hiện của một cụ rùa được tạo tác bằng chất liệu đá trắng xám liửn khối tại chùa, cộng thêm một vết lõm ở phần mai phía bên phải, đã khiến người dân tin truyửn thuyết là có thật.
Rùa đá đang được đặt tại sân chùa Kim Liên
Gần 1 tuần sau khi rùa đá được phát hiện và được rước lên sân chùa thử, một đồn mười, mười đồn trăm, người dân kéo đến chiêm bái ngà y một nhiửu. Một bát nhang đã được lập đặt trước tượng rùa để du khách bà y tử lòng thà nh kính. Địa điểm đặt tượng rùa mới chỉ là tạm thời, không có chỗ đặt lễ, người đến thắp hương đặt cả bánh trái hoa quả, và ng hương lên... lưng cụ. Bác Ngọc - người chấp tác ở chùa Kim Liên đã nhiửu năm nay, chỉ tay và o vết nứt ngang sân chùa khẳng định: Vết nứt nà y do cụ rùa chạy dưới lòng đất mà thà nh. Cụ chạy đến đâu sân gạch vỡ ra đến đó.
Việc phát hiện rùa đá tại một là ng cổ của kinh thà nh Thăng Long xưa còn khiến cho nhiửu người đặt câu hửi, tại sao lại có một tượng rùa to như vậy bị vùi xuống lòng đất, bị vùi từ bao giử. Vai trò của tượng rùa nà y thế nà o? Dùng để trấn yểm hay là rùa đội bia đá. Liệu, rùa đá nà y có liên quan gì tới truyửn thuyết lưu truyửn từ bao đời nay của là ng Kim Liên.
Thực hư thế nà o?
à”ng Phạm Gia Ngọc - Trưởng phòng Văn hóa phường Phương Liên, cũng là một người dân gốc là ng Kim Liên kể lại, và o khoảng những năm 1962-1963, khi đó khu vực nà y không sầm uất như bây giử. Xưa chùa nằm cạnh sông Tô Lịch, khá biệt lập với khu dân cư.
Khi còn nhử, ông vẫn thường cùng chúng bạn và o chùa chơi và đã thấy có một cụ rùa đá rất to nằm ngay trong vườn tháp. Rồi bẵng đi một thời gian... cụ rùa bỗng dưng biến mất. à”ng Ngọc cho rằng, rất có thể cụ rùa nà y chính là cụ rùa mà cách đây gần 50 năm ông đã thấy.
à”ng Phạm Gia Ngọc đang đo lại kích thước tấm bia tìm thấy năm 2006
Có một chi tiết rất thú vị, mà các nhà nghiên cứu lịch sử có thể lấy đây là m căn cứ để tìm hiểu thân thế cụ rùa. Và o năm 2006, trong quá trình cải tạo đường đi và o khu tập thể Điện lực, người dân ở tổ 1B khu dân cư số 4 phường Phương Liên cũng đã tình cử đà o được 2 tấm bia. Một bia đá lớn có chiửu cao 1m23, rộng 89cm, trên mặt bia có chạm hình rồng hoa cúc. Xung quanh có khắc họa tiết hoa văn tinh xảo cùng nhiửu chữ Nôm còn rất sắc nét. Khi đó, UBND phường đã chuyển hai tấm bia nà y vử chùa Kim Liên cất giữ tại sân chùa và mời các nhà nghiên cứu của Viện Hán Nôm dịch.
Theo bản dịch của tác giả Nguyễn Quang Thắng, tấm bia lớn là bia ký có tên là Văn bia di tích phường Kim Hoa (xưa là ng Kim Liên có tên là Kim Hoa - PV) ca ngợi công đức của một người con gái trong là ng đã cúng tiến 3 mẫu ao cùng 500 xâu tiửn để là m ruộng chùa.
Bia nà y được lập năm Minh Mệnh thứ 20- 1839. Tấm bia còn lại là bia hậu (bia gửi giỗ) có kích thước nhử hơn. Đặc biệt, vị trí phát hiện cụ rùa và tấm bia chỉ cách nhau có chưa đầy 20m. Và ước chừng, kích thước của chân bia và kích thước của hõm ngang trên lưng rùa khá trùng khớp. Vì thế, rất có thể bia và rùa là một cặp. Cũng theo ông Ngọc, việc rùa đội bia là hình ảnh thường thấy ở các di tích trải khắp đất nước, do đó, những việc đồn đoán vử sự xuất hiện rùa thần là thiếu cơ sở.
Được biết, trong và i ngà y tới UBND phường Phương Liên, sẽ yêu cầu Ban trụ trì chùa tiếp tục tạo điửu kiện cho người dân tới tham quan, nhưng tuyệt đối không được tiến hà nh các hoạt động lễ lạt đình đám và không được thu phí. Để là m rõ hơn thân thế của cụ rùa, UBND phường sẽ đử nghị các cơ quan chức năng chuyên ngà nh như Cục Di sản văn hóa, Sở VH-TT&DL, Ban Quản lý di tích và Danh thắng Hà Nội và o cuộc, là m rõ vấn đử dưới góc độ khoa học, lịch sử.