Quả la hán chữa viêm họng
Danh thắng & Di tích Hà Nội - Ngày đăng : 11:04, 27/10/2009
Quả La Hán
La hán tên dược liệu là Fructus Siraitiae Grosvenorii, quả được thu hái và o tháng 9 “ 10 hằng năm, phơi hay sấy khô cất dùng dần. Quả hình tròn hay hình tròn dà i có đường kính 5 “ 8cm, bử ngoà i vử mà u nâu và ng sẫm hoặc sắc nâu sẫm và bóng láng, trên vử cũng còn sót lại chút ít lông nhung và số ít có sọc dọc mà u khá sẫm. Chóp phình to, giữa có vết gốc trụ hoa hình tròn, phần đáy hơi hẹp có vết cuống quả, chất giòn dễ vỡ, mặt trong quả có sắc trắng và ng, dạng xốp nhẹ, bóc bử vử ngoà i thì bên trong thấy rõ 10 sợi vân dọc sống lưng. Hạt bẹt hình tròn chữ nhật hoặc tựa hình tròn, sắc nâu, rìa hơi dà y, giữa hơi lõm, trong có 2 lá mầm, vị ngọt. Khi sử dụng là m thuốc nên chọn quả lớn tròn, cứng chắc, lắc không kêu, vử có mà u nâu và ng mới là loại tốt.
Đông y cho rằng quả la hán vị ngọt, tính mát, không độc đi và o hai kinh phế và đại trường (sách Quảng Tây Trung dược chí nói quy kinh phế và tử³). Có công năng nhuận phế, lợi hầu, hóa đà m chỉ khát, nhuận trà ng thông tiện. Do đó được sử dụng để trị ho phế nhiệt và đà m hửa nội kết, viêm hầu họng, đại tiện bí kết (trị đà m hửa ho, ho gà , huyết táo)... Cụ thể được sử dụng trong viêm long đường hô hấp trên như hầu họng, viêm amidan... thuộc thể nhiệt độc uẩn kết, trị viêm phế quản cấp hay mạn, thuộc thể nhiệt đà m úng phế hay chứng táo bón kinh niên thuộc thể tân khuy trà ng táo tức thể dịch thiếu, ruột khô...
Ngoà i ra còn thấy nước sắc của quả la hán có tác dụng trấn khái (chống ho), khử đà m (trừ đửm) rõ rà ng và lại còn có khả năng là m tăng cường chức năng miễn dịch của các tế bà o của cơ thể. Trà la hán còn là thứ giải khát già u dinh dườ¡ng, rất thích hợp với người bị nóng trong mà đông y gọi là thể tạng uất hửa nội kết.
Đặc biệt hơn là quả la hán có chứa một số hợp chất có độ ngọt gấp hà ng trăm lần đường mía, nhưng không phải là đường nên còn là thức ăn lý tưởng cho những bệnh nhân béo phì hay tiểu đường.
Liửu sử dụng trung bình hằng ngà y dưới dạng sắc, hãm hay hấp uống là từ 15 “ 30g. Lưu ý nếu là ho do phế hà n có ngoại cảm thì không dùng độc vị mà cần phối hợp cùng các vị khác, người tử³ vị hư hà n không dùng vì quả la hán tính mát thích hợp với chứng ho đà m hửa.
Để tham khảo và ứng dụng, xin giới thiệu những phương trị liệu tiêu biểu có la hán.
Chữa viêm họng: Lấy quả la hán thái hãm với nước sôi, uống thay nước trong ngà y.
Chữa chứng viêm thanh quản (mất tiếng): La hán 1 quả, thái miếng sắc lấy nước uống 2-3 lần trong ngà y hoặc uống dần mỗi lần một ít.
Chữa ho gà : La hán 1 quả, hồng khô 25g, sắc lấy nước uống; hoặc la hán 1 quả, phổi heo bóp hết bọt 40g, hầm nhừ, nêm gia vị ăn.
Chữa ho đửm và ng quánh: la hán 20g, tang bạch bì 12g, sắc lấy nước uống trong ngà y.
Bổ phế (hỗ trợ trong trị lao): La hán 60g, thịt lợn nạc 100g, hai thứ thái lát cho hầm cùng, nêm gia vị đủ, ăn cùng cơm.
Chữa táo bón: Dùng la hán sắc lấy nước, pha thêm mật ong uống trong ngà y.