Kiến trúc châu âu trong lòng Hà Nội
Người Hà Nội thanh lịch, văn minh - Ngày đăng : 09:41, 29/10/2009
Một trong những kiến trúc nổi tiếng mang phong cách của nước Pháp chính là cầu Long Biên. Nhằm phục vụ cho việc vận chuyển và giao thông đi lại giữa các vùng ngoại thà nh đi và o trung tâm Hà Nội, thực dân Pháp đã bắt đầu kế hoạch xây dựng một chiếc cầu bắc qua sông Hồng. Năm 1897, cuộc thi thiết kế cho cầu đã được tổ chức và phương án thiết kế của Công ty Daydé & Pillé, một công ty xây dựng của Gustave Eiffel, tác giả của tháp Eiffel nổi tiếng “ biểu tượng của Thủ đô Pari đã già nh được chiến thắng, trở thà nh phương án chọn để xây cầu chính thức. Đây là cây cầu thép gồm có 3 là n đường, là n đường sắt ở giữa và một là n đường dà nh cho xe cơ giới, 1 là n đường đi bộ ở 2 bên. Cầu có tổng chiửu dà i là 1.862m, gồm 19 nhịp dầm thép và đường dẫn xây bằng đá.
Cầu Long Biên
Cầu Long Biên được khởi công xây dựng từ năm 1899 và đến 1902 thì khánh thà nh. Hiện trên đầu cầu vẫn còn tấm biển kim loại có khắc chữ "1899 -1902 - Daydé & Pillé - Paris". Cầu được thực dân Pháp đặt tên là cầu Doumer “ tên của Toà n quyửn Đông Dương Paul Doumer. Sau khi Hà Nội giải phóng, cầu được đổi tên thà nh cầu Long Biên. Sự ra đời của cây cầu bắc qua sông Hồng đã dần đi và o cuộc sống của người Hà Nội và trong dân gian còn có câu vè vử cầu Long Biên:
Hà Nội có cầu Long Biên
Vừa dà i vừa rộng bắc trên sông Hồng
Tà u xe đi lại thong dong
Người người tấp nập gánh gồng ngược xuôi...
Một công trình mang đậm phong cách của văn hóa kiến trúc Pháp vẫn được tồn tại khá nguyên vẹn đến ngà y nay chính là Nhà hát Lớn thà nh phố Hà Nội. Xưa kia nơi đây là một vùng đầm lầy thuộc đất của 2 là ng Thạch Tần và Tây Luông giáp với là ng Cựu Lâu, thuộc Tổng Phúc Lân, huyện Thọ Xương còn giử đây Nhà hát Lớn nằm trong khu vực Quảng trường Cách mạng tháng Tám ngay giữa trung tâm Hà Nội.
Nhà hát Lớn thà nh phố Hà Nội được xây dựng trong vòng 10 năm từ năm 1901 đến năm 1911 theo bản thiết kế của kiến trúc sư người Pháp Broyer và sự hợp tác của kiến trúc sư Harley. Đây thực sự là một công trình kiến trúc đồ sộ thời bấy giử, với tổng diện tích là 2.600m2, chiửu dà i trung bình 87m, chiửu rộng trung bình 30m và điểm cao nhất so với mặt đường là 34m. Nhà hát Lớn Hà Nội được thiết kế theo kiểu Grand Opéra do đó nếu nhìn một cách tổng thể thì nó gần như một bản sao thu nhử của nhà hát Opéra ở Pari.
Nhà hát Lớn Hà Nội
Kết cấu kiến trúc và cả những họa tiết trang trí trong Nhà hát Lớn đửu là phong cách kiến trúc phổ biến ở Pháp cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Kiểu mái hai mảng lợp ngói đá, đỉnh mái nhọn, mang yếu tố cân xứng hai bên, họa tiết trang trí trên vòm trần, các vòng nguyệt quế và huy chương trên tường đã mang lại một nét độc đáo của kiến trúc nhà hát phương Tây hiện đại giữa những công trình kiến trúc truyửn thống của nước ta.
Nhà hát Lớn được thiết kế với nhiửu phòng lớn và các sảnh ngoà i. Hà nh lang cũng có kích thước lớn với sân khấu gồm 900 chỗ ngồi được xếp thà nh 3 tầng. Đặc biệt là trong Nhà hát Lớn còn có nhà gương, nơi tiếp đón các Nguyên thủ quốc gia trong và ngoà i nước.
Ngay phía trước Nhà hát Lớn là quảng trường rộng, nơi từng diễn ra nhiửu sự kiện cách mạng trọng đại của Thủ đô. Ngà y 17/8/1945 tại đây đã diễn ra cuộc mít tinh biểu tình tuần hà nh của mọi tầng lớp nhân dân Hà Nội ủng hộ Việt minh. Đây cũng là nơi bắt đầu cuộc biểu tình thị uy của hơn hai chục vạn quần chúng nhân dân chiếm giữ các cơ quan đầu não của chính quyửn thực dân, già nh lại chính quyửn ở Hà Nội và o ngà y 19/8/1945. Bởi vậy mà quảng trường nà y còn được gọi là Quảng trường Cách mạng tháng Tám.
Nhà hát Lớn thà nh phố Hà Nội đã tồn tại trong 100 năm, đã chứng kiến nhiửu sự kiện quan trọng của đất nước, đây cũng là nơi gặp gỡ, giao lưu, cầu nối những giá trị văn hóa của nhân loại đến Việt Nam và đưa nửn văn hóa Việt Nam đến với bạn bè quốc tế.
Cũng là một công trình nổi tiếng mang phong cách châu à‚u thế kỷ 19, Nhà thử Lớn Hà Nội là một kiến trúc tôn giáo đặc trưng cho tôn giáo Kito mới du nhập và o nước ta. Nhà thử Lớn được xây dựng trên một khu đất cao, nguyên là nửn của tháp Báo Thiên thuộc ngôi chùa Báo Thiên nổi tiếng được xây dựng từ thời Lý thế kỷ 11. Đây là một minh chứng cho sự thống trị vử mặt tôn giáo của thực dân Pháp tại nước ta. Vùng đất được chọn để xây dựng Nhà thử Lớn trước đây thuộc thôn Báo Thiên, tổng Tiửn Túc sau đổi thà nh tổng Thuận Mử¹, huyện Thọ Xương, ngà y nay thuộc phố Nhà Thử, quận Hoà n Kiếm, Hà Nội.
Nhà thử Lớn Hà Nội là một công trình Kito giáo lớn nhất Hà Nội. Nó được xây dựng từ năm 1884 và khánh thà nh dịp Noen năm 1886. Lúc đầu đó chỉ là một nhà thử nhử có kết cấu gỗ là chủ yếu. Sau nà y dưới sự vận động nguồn kinh phí của Giám mục Puginier, nhà thử đã được xây dựng với quy mô và kiến trúc lớn hơn. Với vật liệu xây dựng chính của nhà thử là gạch đất nung, tường trát bằng giấy bổi, kết cấu mái vòm cao, đường nét trang trí mửm mại, mang phong cách của kiến trúc Gotic nhiửu mà u sắc và đối xứng hai bên, một phong cách rất thịnh hà nh và o thời kử³ Trung cổ và thời kử³ Phục hưng ở châu à‚u.
Nhà thử có chiửu dà i 64,5m, chiửu rộng 20,5m và hai tháp chuông cao 31,5m với những trụ đá to nặng bốn góc, trên đỉnh là cây thánh giá bằng đá. Phía sảnh ngoà i nhà thử có 1 cửa lớn và hai cửa nhử hai bên. Toà n bộ cửa đi và cửa sổ đửu mang phong cách Gotic với những kiểu cửa cuốn nhọn gợi mở không gian để đón ánh sáng tự nhiên và o bên trong nhà thử nhưng vẫn tạo được cảm giác thâm nghiêm, tĩnh lặng của một công trình kiến trúc tôn giáo.
Khi mới xây dựng, nhà thử mang tên là Xanh Giô Dép (Saint Joseph) tên một vị thánh tử vị đạo Cơ Đốc. Sau nà y đổi tên thà nh Nhà thử Lớn và có thể coi Nhà thử Lớn là một trong số ít công trình kiến trúc còn giữ được nguyên kiến trúc ban đầu. Hà ng năm và o dịp Cơ đốc cũng đến tham dự nghi lễ tôn giáo tại Nhà thử Lớn. Đó trở thà nh một nét sinh hoạt, một điểm tham quan mang tính thẩm mử¹ của người dân Hà Nội.
Những công trình kiến trúc mang phong cách châu à‚u đã tồn tại ở nước ta hơn 100 năm, mặc dù mục đích ban đầu xây dựng chúng là để phục vụ cho chế độ thực dân mà Pháp muốn áp đặt tại nước ta nhưng trải qua những biến động của lịch sử, những công trình kiến trúc nà y đã dần phục vụ cho cuộc sống của người dân Hà Nội. Chúng đã trở thà nh một phần không thể tách khửi mang lại nét đặc trưng riêng vừa truyửn thống, vừa hiện đại của thủ đô ngà n năm tuổi.