Đền Voi phục thứ 2 ở Hà Nội

Chuyển động Hà Nội - Ngày đăng : 07:54, 25/03/2010

(NHN) Ngoà i đửn Voi phục ở công viên Thủ Lệ (Hà Nội) là trấn phía Tây trong Thăng Long tứ trấn, còn một ngôi đửn khác trên đường Thụy Khuê cũng mang cái tên nà y. Nơi đó thử vị tướng chỉ huy một đạo thủy quân đã quyết chiến với giặc Tống và hy sinh trên phòng tuyến Như Nguyệt năm 1077 - Hoà ng tử Linh Lang.

Hoà ng tử Linh Lang là con vua Lý Thái Tông. Theo tư liệu giới thiệu lịch sử di tích đã được tổng hợp từ những văn bia trong đửn của ban quản lý di tích, ngà y 13 tháng Chạp năm 1030, thứ phi của vua Lý Thái Tông sinh được một hoà ng tử khôi ngô tuấn tú tại phường Thụy Chương, ven hồ Dâm Đà m (nay là phường Thụy Khuê, hồ Dâm Đà m là tên cũ của hồ Tây). Hoà ng tử được đặt tên là Linh Lang, hay còn có tên gọi là Hoà ng Chân.

Cổng đửn Voi phục Thụy Khuê với đôi voi bằng đá đứng chầu.

Năm 1077, trong cuộc kháng chiến chống Tống, hoà ng tử Linh Lang chỉ huy một đạo thủy quân đánh mạnh và o cụm phòng thủ của tướng Quách Quử³ nhà Tống trên sông Như Nguyệt, tiêu diệt nhiửu quân địch buộc chúng phải rút lui. Nhưng đáng tiếc là cũng trong trận chiến cuối nà y, hoà ng tử Linh Lang đã hy sinh. Tiếc thương hoà ng thúc, vua Lý Thánh Tông đã sắc phong cho Linh Lang là Linh Lang đại vương thượng đáº³ng thần (sắc phong cao nhất của nhà Lý). Đồng thời nhà vua truyửn cho các là ng xóm nơi Linh Lang đã ở, đã đóng quân hoặc đi qua đửu phải lập đửn thử ngà i, cả thảy có 269 là ng.

Phường Thụy Chương, nơi hoà ng tử Linh Lang đã cất tiếng khóc chà o đời là một trong những nơi xây đửn thử ngà i đầu tiên. Khi đó đửn nằm cạnh sông Tô Lịch, ở phía Tây Nam thà nh Thăng Long. Đến cuối thời Trần, đửn được xây dựng lại, mặt quay ra hướng Hồ Tây và ở vị trí như hiện nay.

Ở Hà Nội có hai ngôi đửn cùng mang tên Voi phục. Ngôi đửn ở Thủ Lệ nhiửu người biết hơn vì nằm giữa công viên và là trấn phía Tây trong Thăng Long tứ trấn. Tuy vậy, đửn lại là nơi xây dựng sau bởi vì theo cách lý giải của ban quản lý di tích đửn Voi phục Thụy Khuê , xưa, theo quy định của triửu đình Lý, hễ cùng thử một vị thần thì ngôi đửn nà o xây sau sẽ phải là m với quy mô nhử hơn ngôi đửn xây trước.

Một trong những cây muỗm cổ thụ gần nghìn năm tuổi trong khuôn viên đửn.

Trong đửn Voi phục ở Thụy Khuê hiện còn lưu giữ được khá nhiửu hiện vật cổ. Đó là bộ nghi trượng thử trong hậu cung. Nhìn còn mới nguyên nhưng trên thân đã được dán ký hiệu đánh dấu niên đại từ thời nhà Lê (do hội di sản văn hóa dân gian Hà Nội thẩm định). Ngoà i hiên chỗ bậc tam cấp còn hai đôi rồng đá được chế tác với những nét hoa văn cách điệu. Không chi tiết tinh xảo như hình ảnh rồng đá thời Nguyễn sau nà y. Những rồng đá ở đây được là m theo phong cách rồng thời Lý với dáng uốn khúc của rồng, còn hoa văn là hình sóng nước, hoa lá.

Nét đặc biệt nữa, đửn Voi phục Thụy Khuê có lẽ là một trong số ít ngôi đửn được giới khoa học biết đến nhiửu bởi lẽ ở đây có những cây muỗm cổ thụ gần ngà n năm tuổi. à”ng Tùng, trưởng ban quản lý di tích, kể, cách đây mấy năm có một đoà n các nhà khoa học nước ngoà i thuộc dự án khảo sát cây xanh của Liên Hiệp Quốc đến khảo sát các cây muỗm ở đây đã kết luận cây ít tuổi nhất ở đây cũng trên 700 năm rồi... Tất cả gồm 9 cây muỗm được trồng quanh đửn với quan niệm văn hóa phương đông, con số 9 là số trường cửu.

Đửn Voi phục Thụy Khuê với việc thử vị thần là một vị tướng phò vua giúp nước, hy sinh nơi trận tiửn là một biểu tượng nhắc nhở vử tinh thần dũng cảm hy sinh vì nửn độc lập dân tộc của nhân dân ta đáng được trân trọng và biết đến.

Äáº¥t viá»‡t