2.000 ký ức Hà Nội xưa
Người Hà Nội thanh lịch, văn minh - Ngày đăng : 10:54, 16/07/2010
Đửn Quán Thánh nhìn từ hồ Tây |
Vốn sinh ra trong một gia đình Hà Nội gốc, có nhiửu đời theo nghử ảnh. Lớn lên, tốt nghiệp Đại học Kiến trúc, một ngà nh không có mấy liên hệ với ảnh, với phim, với khẩu độ, tốc độ... những tưởng cuộc đời của Đoà n Bắc sẽ đi một hướng khác ngược với nghử truyửn thống của gia đình. Nhưng hóa ra, cái nghử nhiửu đam mê ấy đã lây sang anh từ lúc nà o không biết.
Công việc của một kiến trúc sư vử quy hoạch cũng ngốn của anh khá nhiửu thời gian. Nhưng đam mê đã thắp lửa cho anh tìm đến với nhiếp ảnh. Ban đầu chỉ là rảnh rỗi ôm máy dạo quanh Hà Nội, rồi đưa ảnh lên diễn đà n cho anh em bè bạn cùng bình, cùng rút kinh nghiệm... Rồi một ngà y, trong đầu chà ng kiến trúc sư trẻ bỗng nảy ra câu hửi. Hà Nội của thế kỷ 21 thế nà y, thì Hà Nội của thế kỷ 19 ra sao? Ban đầu chỉ là sự tò mò thôi thúc anh lần tìm hình ảnh Hà Nội xưa trên khắp các trang báo mạng.
Các từ khóa tiếng Việt tìm không được thì gõ tìm những từ khóa tiếng Anh. Ban đầu mọi việc khó khăn, bế tắc. Nhưng được sự giúp đỡ của bố anh - một nhà giáo, nhà nghiên cứu lịch sử lâu năm, Đoà n Bắc bắt đầu khởi động việc tìm kiếm trên các trang tiếng Pháp. Và thật bất ngử, cả kho tư liệu vử Hà Nội đã mở ra trước mắt anh. Anh cho biết, ở Pháp, có những dòng họ hiện đang lưu giữ cả một kho tư liệu lớn, đôi khi đó còn là những di vật kỷ vật, của người thân trong gia đình. Và có cả những bức ảnh được nhiửu lính Pháp chụp ở Hà Nội khi Pháp xâm chiếm Việt Nam. Những bức ảnh nà y sau được gia đình lưu giữ và khi công nghệ internet phát triển, nó được đưa lên các website cá nhân.
Trong số gần 2.000 bức ảnh vử Hà Nội xưa, có nhiửu bức ảnh gần như lần đầu tiên được công bố. Thân phận của những bức ảnh nà y khá đặc biệt, nó được chụp bởi các tay máy nghiệp dư, rồi được gửi vử Pháp. Hơn 100 năm sau, hậu thế của chủ nhân bức ảnh tò mò vử mảnh đất Việt Nam, mang cả đống ảnh sang Việt Nam du lịch để lần tìm lại hình ảnh trong bức ảnh cũ kia.
Rồi chủ nhân của chúng cảm mến tấm lòng của những người Việt Nam, tặng lại cho anh chà ng hướng dẫn viên du lịch nhiệt tình. Rồi lại như một sự sắp đặt tình cử, anh chà ng hướng dẫn viên du lịch biết chuyện Đoà n Bắc đang sưu tầm những bức ảnh vử Hà Nội cổ, đã mang cả tập tới tặng và chỉ nhắn có mỗi một câu: Hãy giữ gìn nó, nếu được hãy mở một triển lãm để mọi người cùng xem. Có cụ già cùng phố, khi biết tin Đoà n Bắc miệt mà i sưu tầm ảnh vử Hà Nội cũng chống gậy tới tận nhà tặng. Đó là những kỷ vật được lưu giữ nhiửu năm trong album ảnh của gia đình...
Đoà n Bắc kể, ban đầu, bộ sưu tập của anh là một mớ hỗn độn, bởi cứ tìm được là copy vử. Sau phải mất rất nhiửu thời gian mới sắp xếp được thà nh một hệ thống. Nhiửu bức ảnh do thời gian đã mử và mất nét. Thế là lại mất hơn 1 năm trời anh chỉ là m có mỗi một việc là chỉnh sửa cho các tấm ảnh bằng công nghệ photoshop. Công việc nà y đòi hửi sự tỉ mỉ, chính xác, và kiên trì. Rốt cuộc đã có gần 2.000 bức ảnh được chỉnh sửa với độ sắc nét cao nhất.
Có nhiửu người, khi xem các bức ảnh trong bộ sưu tầm mà Kiến trúc sư trẻ Đoà n Bắc sưu tầm được đã bảo rằng thấy xúc động dâng trà o, thấy lòng mình ấm áp đến lạ. Đó vẫn là hình ảnh quen thuộc của Tam quan đửn Quán Thánh, nhưng gần 100 năm trước, ngay sát cửa đửn là một bến thuyửn tấp nập. Hồ Tây xưa, nước ăn và o tới sát cổng đửn. Đó là hình ảnh vẹn nguyên của chùa Báo à‚n ngay Bử hồ Hoà n Kiếm nay chỉ còn lại dấu tích là tháp Hòa Phong.
Trong bộ sưu tập ảnh của Đoà n Bắc, hình ảnh Hoà ng Thà nh Thăng Long hiện lên khá rõ nét, với tòa ngang dãy dọc, rồi những điện Kính Thiên, Đoan Môn, Hậu Lâu với nguyên vẹn hình hà i... Nếu dựa và o những tấm hình nà y để dựng lại kiến trúc Cấm thà nh Thăng Long xưa, chắc không khó. Không chỉ là những mô tả chân thực vử kiến trúc Hà Nội trong thế kỷ 19, những tấm hình đó còn là một buổi họp chợ với hà ng quà bánh, hà ng bán lợn giống, rồi còn cả hà ng phở gánh, bán ngoà i bãi sông Hồng từ khi sương còn chưa tan hết....
Gần 2.000 bức ảnh, đó là một gia tà i tinh thần lớn, nhưng Đoà n Bắc lại bảo, anh không muốn giữ nó cho riêng mình. Anh muốn tặng nó cho Bảo tà ng Hà Nội, để lưu giữ và trưng bà y, để thế hệ con cháu anh có thể hình dung chân thực nhất vử Hà Nội, vử nơi chúng sinh ra và lớn lên. Và trước khi đem tặng nó cho Hà Nội, chà ng kiến trúc sư trẻ ấp ủ một dự định triển lãm. Cuộc triển lãm như một lời cảm ơn những người đã có lòng tặng những bức ảnh quý giá đó cho anh. Đó cũng là một cách để tìm lại chủ nhân những bức ảnh mà anh đã lấy vử từ những trang web mở trên mạng. Đó còn là cách để một người dân như anh bà y tử lòng cảm ơn những bậc tiửn nhân đã khai sáng Thăng Long.