Từ nhà đấu xảo đến cung văn hóa
Người Hà Nội thanh lịch, văn minh - Ngày đăng : 10:37, 05/11/2010
Đấu xảo là một cách gọi tên của cái mà ngà y nay chúng ta thường dịch từ chữ exposition tức là triển lãm. à định tổ chức một cuộc triễn lãm ở Hà Nội của người Pháp xuất hiện từ rất sớm.
Tòa nhà đấu xảo sau nà y là bảo tà ng kinh tế Đông Dương.
Trong phiên họp đầu tiên của hội đồng bảo hộ ngà y 2/5/1886, toà n quyửn Paul Bert đã bà y tử: Ngay từ bây giử, tôi lập một cuộc triển lãm các sản phẩm tự nhiên hoặc gia công của Bắc kử³ và o tháng 10 hoặc tháng 11 tới. Tôi hy vọng đa số những người tham gia triển lãm sẽ để lại cho chúng tôi những sản phẩm đã trưng bà y để là m cơ sở cho một bảo tà ng Canh nông, Thương mại và Kử¹ nghệ sau nà y.
Cuộc triển lãm đầu tiên ở Hà Nội đã được tổ chức và o năm 1887 nhưng cuộc triển lãm có quy mô và o loại lớn nhất và có sự tham dự của nhiửu quốc gia thì phải đến cuộc triển lãm năm 1902. Nó đặc sắc không chỉ là sự kiện diễn ra và o đầu thế kỷ XX mà năm đó còn diễn ra một sự kiện trọng đại là khánh thà nh chiếc cầu thép khổng lồ bắc qua sông Hồng (cầu Long Biên).
Một gian hà ng trưng bà y trong cuộc đấu xảo 1902.
Cuộc đấu xảo nà y được trưng bà y tại một công trình kiến trúc mà quy mô và vẻ đẹp của nó được coi là điểm nhấn đặc sắc nhất ở Hà Nội và o thời điểm 10 năm trước khi Nhà hát lớn thà nh phố được khai trương (1911). Toà nhà do kiến trúc sư Bussy thiết kế. Công trình được ví như một tòa lâu đà i tráng lệ.
Từ cổng đến lâu đà i dà i 300m. Cửa và o đặt hai con sư tử đồng lớn. Giữa quảng trường đặt một tốp tượng. Công trình có chiửu dà i 110m, rộng 30m và cao 27m, giữa là một gian mái tròn nối với các gian khác bằng nhiửu hà nh lang. Hai phía gian đầu có những mái tròn nhử hơn. Toà n bộ diện tích xây dựng lên tới 3000m2. Trong lâu đà i trang trí bằng nhiửu tranh vẽ lên tường của họa sĩ Vollet.
Toà nhà nà y sau đó được chuyển giao để thà nh lập một bảo tà ng kinh tế đầu tiên và lớn nhất Đông Dương (Bảo tà ng mang tên Maurice Long). Đây được xem là số ít công trình đã mang lại những lợi ích thiết thực cho người lao động. Bởi lẽ viên giám đốc Crevost đã mở trường thủ công, tạo thêm công ăn việc là m cho nhiửu dân là ng mấy tỉnh Hà Đông, Hà Nam, Bắc Ninh.
Chính tại khu vực nhà đấu xảo đã diễn ra cuộc mít tinh biểu tình rầm rộ chà o mừng ngà y quốc tế lao động diễn ra và o năm 1938. 16h ngà y 1/5, cuộc mít tinh mớt bắt đầu nhưng ngay từ xế trưa, trên nhiửu ngả phố, những dòng người tham gia mít tinh đã cuồn cuộn lên đường. Tổng cộng có trên 25.000 người của 25 đoà n khác nhau. Đây là cuộc mít tinh lớn nhất trong thời kử³ vận động dân chủ, biểu dương sức mạnh của nhân dân lao động.
Khi Nhật và o Đông Dương, chúng chiếm đấu xảo là m doanh trại và kho quân lương, quân khí vì nhà bảo tà ng có tầng trệt là một tầng hầm kiên cố, xây bằng đá hộc. Đây là nguyên nhân khiến cho toà kiến trúc đẹp đẽ biến mất sau trận ném bom của máy bay Đồng Minh. Dấu tích duy nhất không bị bom đạn huỷ hoại của công trình xưa chính là đôi sư tử bằng đồng rất đẹp mà ngà y nay chúng ta còn thấy đặt trước rạp xiếc Hà Nội tại khu vực Công viên Thống Nhất.
Đôi sư tử đồng đặt trước rạp xiếc Hà Nội
Sau khi Nhật thua trận, đầu hà ng, đại đội Tự vệ chiến đấu Hoà ng Diệu chuyển sang đóng ở đấu xảo. Từ đây khu đấu xảo rộng lớn vừa là vị trí đóng quân chủ yếu của Đội tự vệ chiến đấu, vừa là trụ sở của Ban chỉ huy tự vệ Thà nh và Trường đà o tạo cán bộ tự vệ của thà nh phố. Trong những ngà y toà n quốc kháng chiến tháng 12 năm 1946, những chiến sĩ tự vệ chiến đấu tại khu đấu xảo đã nêu cao tinh thần cách mạng góp phần đẩy lùi cuộc tiến công của địch.
Và o những năm 1960, khu đấu xảo trở thà nh Nhà hát nhân dân, một sân khấu biểu diễn ngoà i trời và o loại lớn nhất thủ đô lúc bấy giử. Sau nà y Công đoà n Liên Xô xây tặng cho nhân dân thủ đô Hà Nội một cung văn hóa là m nơi sinh hoạt, giải trí. Công trình do kiến trúc sư Liên Xô Ixakôvich thiết kế xây dựng từ 1/1/1978, khánh thà nh 1/9/1985. Tên cũ là Cung Văn hoá Lao động Hữu nghị Việt “ Xô (nay là Cung Văn hóa Hữu nghị Hà Nội).
Cung Văn hóa ngà y nay
Công trình có quy mô lớn, gồm toà nhà lớn 4 tầng cao 33 m, dà i 96 m, rộng 60 m, và một toà nhà 3 tầng song song với ngôi nhà lớn, nối liửn với nhau bằng một nhà mái bằng có sân thượng.
Có nhiửu phòng lớn, nhử khác nhau thích hợp với các hoạt động biểu diễn nghệ thuật, chiếu phim, tổ chức hội nghị, hội thảo. Phòng lớn nhất có 1.194 chỗ ngồi. Đây là công trình thấm đẫm tình cảm hữu nghị Việt - Xô.