Kiửm chế lạm phát và nhập siêu: Xung đột!
Tin tức - Ngày đăng : 09:40, 06/01/2011
Số liệu thống kê cho thấy, tổng kim ngạch xuất khẩu cả năm nay đạt 71,6 tỉ đô la, còn nhập khẩu ở mức 84 tỉ đô la và nhập siêu là 12,37 tỉ đô la. Như vậy tỷ lệ nhập siêu so với xuất khẩu chỉ 17,3%, thấp hơn so với ngườ¡ng đặt ra là dưới 20%.
Nếu vậy, căn bệnh nhập siêu đã được điửu trị và có phần thuyên giảm.
Thế nhưng, số liệu thống kê cũng cho thấy, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cả năm đã vượt qua ngườ¡ng hai chữ số (11,75%). Đây là điửu mà đến giữa năm nay ít người có thể ngử tới.
Trong bối cảnh của nửn kinh tế nước ta và những biến động của thị trường thế giới năm qua, có lẽ những giải pháp đã được áp dụng thiên vử việc thực hiện mục tiêu kiửm chế nhập siêu hơn kiửm chế lạm phát.
Trước hết, các số liệu thống kê của Quử¹ Tiửn tệ quốc tế (IMF) cho thấy tuy có tăng có giảm, nhưng giá nguyên liệu thế giới ở thời điểm tháng 6 năm nay nằm ở mức đáy và bắt đầu nhích lên từ tháng 7, đến tháng 8 tăng 2,5%; tháng 10 tăng kỷ lục 5,5% và tháng 11 tăng 3,1%. Tính chung lại, giá nguyên liệu thế giới cho đến tháng 11 vừa qua đã tăng 14,9% so với tháng 6. Riêng giá nguyên liệu phi dầu mử năm tháng gần đây tăng cao hơn mức tăng chung, lên đến 20,6%.
Rõ rà ng, với một nửn kinh tế mà rổ nguyên liệu nhập khẩu hiện chiếm tới khoảng 65% rổ hà ng hóa nhập khẩu và lên tới khoảng 40% rổ GDP như của Việt Nam, việc giá nguyên liệu phi dầu mử tăng mạnh như vậy trong những tháng gần đây đã đặt chúng ta và o tình thế hết sức khó khăn.
Các kết quả tính toán cho thấy kim ngạch nhập khẩu 13 mặt hà ng chủ yếu (trong đó có 11 loại nguyên liệu) 11 tháng qua đã đạt 22,65 tỉ đô la, tăng 2,87 tỉ đô la, hay 14,5%, so với cùng kử³ năm 2009. Thế nhưng, nếu quy vử giá cùng kử³ năm 2009, quy mô nhập khẩu các mặt hà ng nà y co lại chỉ còn 17,85 tỉ đô la, giảm tới 1,94 tỉ đô la hay 9,8% so với cùng kử³. Như vậy, kể cả yếu tố khối lượng giảm và giá tăng, kim ngạch nhập khẩu 13 mặt hà ng nà y giảm tới 4,8 tỉ đô la và 24,3% so với cùng kử³ năm 2009.
Từ thực tế nà y, một câu hửi lớn đặt ra là , liệu nhập khẩu giảm mạnh như vậy là do nhu cầu của nửn kinh tế giảm, hay là do giá tăng quá cao?
Câu trả lời có lẽ chỉ có thể nghiêng vử khả năng thứ hai, do giá nguyên liệu thế giới tăng quá mạnh. Nếu vậy, suy đoán tất yếu sẽ là , do đã hạn chế nhập khẩu để chử giá thế giới, tồn kho nguyên liệu trong nước đang mửng, cho nên nhập khẩu sẽ tăng mạnh trở lại khi giá thế giới dịu bớt, hoặc ngay cả khi giá thế giới vẫn chưa dịu, nhưng tồn kho không còn để đáp ứng nhu cầu sản xuất.
Một khi giá nguyên liệu tăng mạnh đương nhiên cũng là m cho lạm phát tăng thêm. Ngoà i ra việc tỷ giá đô la Mử¹/đồng Việt Nam tăng lần thứ hai trong năm đúng và o thời đoạn giá nguyên liệu thế giới tăng trở lại khiến cho không chỉ giá nguyên liệu, mà hầu như toà n bộ hà ng hóa nhập khẩu tính bằng tiửn đồng đửu đắt đử hơn.
Trong điửu kiện rổ hà ng hóa nhập khẩu của nước ta đã quá lớn, bản thân việc giá thế giới liên tục tăng mạnh đã là chiếc phanh kiửm chế nhập khẩu hữu hiệu và ngược lại, thúc đẩy xuất khẩu. Bên cạnh đó, việc tăng tỷ giá cà ng là m tăng tác dụng ngược chiửu nhau nà y của giá cả đối với xuất khẩu và nhập khẩu.
Đây chính là nguyên nhân giải thích vì sao chúng ta thà nh công trong việc kiửm chế nhập siêu, nhưng lại thất bại trong việc kiửm chế lạm phát. Nói cách khác, dường như chúng ta đã thái quá trong kiửm chế nhập siêu, cho nên đã bất cập trong kiửm chế lạm phát. Nếu những điửu nói trên là đúng, đây có lẽ sẽ là một bà i học kinh nghiệm bổ ích trong việc lựa chọn giải pháp thích hợp để ổn định kinh tế vĩ mô.