Cụ rùa hồ Gươm 'quê' ở đâu?
Danh thắng & Di tích Hà Nội - Ngày đăng : 20:57, 23/02/2011
Theo Phó giáo sư, Tiến sĩ Hà Đình Đức, thời gian gần đây, một chuyên gia nước ngoà i đã liên hệ với ông để xin các tà i liệu, hình ảnh mới nhất vử cụ rùa hồ Gươm để trình bà y tại một hội thảo khoa học tại Singapore. Tuy nhiên, ông Đức đã từ chối vì chuyên gia nà y từng tuyên bố cụ rùa hồ Gươm là loà i giải Rafetus Swinhoei ở Thượng Hải, Trung Quốc.
Lý giải vử xuất xứ của cụ rùa hồ Gươm, ông Đức cho biết, và o thời Lý Công Uẩn dời đô vử Thăng Long, không thấy ai nói rằng ở hồ Lục Thủy (nay là hồ Hoà n Kiếm) có rùa to. Chỉ đến khi vua Lê Lợi lên ngôi thì mới có chuyện rùa ở hồ Gươm.
Có lẽ Lê Lợi đã đem rùa từ Thanh Hóa ra thả ở Hồ Lục Thủy vì trong sách cổ có nói, xưa kia ở Vũng Sung (thuộc sông Lương, Lam Kinh, Thanh Hóa) có một loà i rùa to bằng chiếc chiếu đôi, và o mùa sinh sản, rùa quần nhau là m đục cả nước. Lại có chuyện kể rằng, khi Lê Lợi chạy giặc ở Lam Kinh thì có một con ba ba rất to đi sau xóa dấu vết, sau được Lê Lợi phong thần ba ba.
|
Ảnh Hoà ng Long |
Cũng thời đó, tương truyửn ở vùng Phúc Địa gần Lam Kinh, có con rùa to đến nỗi mai của nó có đủ chỗ cho ba người trú mưa mà không bị ướt. Khi con rùa lên bử đẻ trứng, người dân đã buộc hai chân sau của nó và o hai con trâu mộng để bắt, nhưng nó đã kéo tuột cả hai con trâu xuống nước sông, à”ng Hà Đình Đức phửng đoán.
Theo ông Hà Đình Đức, nếu cụ rùa hồ Gươm có gốc gác ở Hà Nội thì hồ Tây và các hồ ở Hà Nội cũng phải có, bởi hồ Gươm và hồ Tây cùng có nguồn gốc từ dòng sông Cái cổ (sông Hồng).
Vử thông tin rùa hồ Gươm là loà i giải Thượng Hải, Trung Quốc, ông Đức cho biết, ông đã sang Thượng Hải để là m việc với một bảo tà ng tự nhiên ở đây.
Theo ông Đức: Nhìn và o hai bức ảnh sọ của con Rafetus leloii (tên khoa học của rùa hồ Gươm) và con Rafetus swinhoei (giải Thượng Hải) thấy hoà n toà n khác nhau: cái tù, cái nhọn; cái ổ mắt bầu dục, cái ổ mắt tròn; tỷ lệ ổ mắt so với sọ khác nhau; xương chẩm cái như thìa, cái gử nhử; phía hà m dưới cái gần hình thang, cái nhọn; hình thái của mai cũng khác nhau.
Sau nữa, ông Đức khẳng định, để xác minh nguồn gốc nòi giống của loà i rùa hồ Gươm, cuối năm 2004, Viện Công nghệ Sinh học đã xét nghiệm ADN để so sánh rùa hồ Gươm với các loà i rùa khác và kết luận rùa hồ Gươm là một loà i rùa mới, thuộc dòng rùa mai mửm nước ngọt khổng lồ.
à”ng Đức cho biết thêm, ở các vùng lòng hồ thuộc sông Hồng, sông Mã, sông Đà từ xưa đã tồn tại loại rùa mai mửm nước ngọt khổng lồ và Viện Công nghệ Sinh học còn lưu lại một số mẫu tiêu bản. Qua nghiên cứu, phân tích cũng khẳng định rùa hồ Gươm không phải là loại giải Thượng Hải (Rafetus swinhoei).
Phân tích nguồn gen cũng cho thấy rùa hồ Gươm là độc nhất vô nhị nên tôi kết luận cụ rùa hồ Gươm là loà i rùa mới và đặt tên khoa học là Rafetus leloii (Lê Lợi), Phó giáo sư Hà Đình Đức cho biết.
Được biết, một số nhà nghiên cứu vử loà i rùa như Tiến sĩ Peter Maylan (Đại học Eckerd); Giáo sư Kraig Adler (Đại học Cornell - Mử¹) đã đồng ý với quan điểm của ông Đức rằng rùa hồ Gươm thuộc loà i rùa mai mửm nước ngọt khổng lồ, loà i thứ 5 có ở Việt Nam và cũng là loà i thứ 23 trên thế giới.