'Mỗi người cần học cách tự bảo vệ khi động đất'

Danh thắng & Di tích Hà Nội - Ngày đăng : 22:31, 25/03/2011

(NHN) Hệ thống cảnh báo động đất, sóng thần của Việt Nam đã kết nối với quốc tế, nhưng việc cảnh báo trước chính xác động đất xảy ra ở khu vực nà o là  điửu khoa học chưa thể đạt được. Người dân phải học cách tự bảo vệ mình khi có động đất xảy ra.

Trao đổi với Dân trí sau khi trận động đất mạnh 7 độ richter xảy ra lúc 20h55 ngà y 24/3 tại khu vực biên giới Myanmar - Là o - Thái Lan, gây chấn động cấp 5 tại Hà  Nội (theo thang MSK-64), TS Lê Huy Minh - Phó Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu, Giám đốc Trung tâm Trung tâm Báo tin động đất và  cảnh báo sóng thần - cho biết, sau khi trận động đất xảy ra, Myanmar còn diễn ra những dư chấn 4-5 độ richter nữa. Tuy nhiên, ở mức như vậy Hà  Nội không còn cảm nhận rung chấn như trước đó.

Trước hiện tượng khi Hà  Nội xảy ra chấn động, có khu vực cảm nhận rất rõ rà ng, có nơi lại hầu như không cảm nhận được, ông Minh lý giải: Cảm nhận vử cơn chấn động của động đất còn phụ thuộc và o sự cộng hưởng nhiửu hay ít từ nửn đất ở mỗi khu vực. Ở những nơi nửn đất ít cộng hưởng rung chấn thì hầu như người dân chỉ thấy choáng nhẹ rất nhanh. Tuy nhiên, với chấn động diễn ra ở Hà  Nội tối qua, rất nhiửu gia đình sống ở chung cư cao tầng sẽ cảm nhận rõ. Bởi theo nguyên tắc, cà ng ở tầng cao cảm nhận vử sự rung lắc cà ng rõ rà ng hơn.

'Mỗi người cần học cách tự bảo vệ khi động đất'

Các vùng nguồn động đất gây sóng thần có thể ảnh hưởng tới vùng bử biển và  hải đảo Việt Nam. (Nguồn: TTCBА &ST)

à”ng Minh cũng cho biết hiện Việt Nam đã có hệ thống ghi và  cảnh báo động đất kết nối với thế giới nhưng trên thực tế, việc cảnh báo trước là  điửu rất khó, không chỉ ở nước ta mà  tại những quốc gia có nửn khoa học tiến tiến bậc nhất trên thế giới cũng chưa thể thực hiện được. Cho tới nay, tất cả các trận động đất xảy ra tại các quốc gia đửu không được cảnh báo chính xác trước. Hệ thống máy móc của Trung tâm đã được kết nối với thế giới sẽ chuyển thông tin vử sau 3-5 phút vử độ mạnh, thời gian, khu vực... diễn một trận động đất ở bất cứ nơi đâu. Ngay khi nhận tin, các chuyên gia sẽ tính toán vử độ ảnh hưởng đến Việt Nam, nếu thấy độ lớn hơn 3,5 độ richter lập tức sẽ báo cho 3 đơn vị quan trọng nhất là : Uỷ ban tìm kiếm cứu nạn quốc gia, Ủy ban phòng chống lụt bão và  Truyửn hình. Аiửu quan trọng các cơ quan được báo phản ứng nhanh hay chậm khi có biến cố xảy ra - ông Minh cho biết.

Trước những cảnh báo vử nguy cơ động đất mạnh có thể xảy ra tại Việt Nam, PGS.TS. Nguyễn Hồng Phương - Phó Giám đốc Trung tâm Báo Tin động đất và  sóng thần - cho biết: Chính phủ đang nỗ lực đầu tư cho công tác cảnh báo thiên tai, thảm họa. Tuy nhiên đến thời điểm hiện tại mới có 1/3 số trạm của mạng lưới hệ thống đà i trạm địa chấn Việt Nam được xây dựng theo dự kiến.

à”ng Phương đưa ra lời khuyên, người dân phải học cách tự bảo vệ mình khi có động đất xảy ra. Khi có hiện tượng đất rung, những người ở nhà  thấp tầng nên chạy ra ngoà i tránh việc nhà  cử­a (các công trình do con người xây dựng nên) bị đổ.

Tuy nhiên, với hiện thực các khu nhà  chung cư, văn phòng đang mọc ở thà nh phố ngà y cà ng dà y đặc thì người dân cũng cần thực hiện biện pháp bảo vệ khả thi hơn là  phản xạ hốt hoảng chạy nhà o từ tầng cao xuống mặt đất. Bởi trên thực tế, khi thực sự có động đất mạnh xảy ra thì thời gian để người dân chạy từ tầng 10 xuống tầng 1 là  quá dà i và  nguy hiểm, hơn cả phương án trú ẩn tại chỗ.

Tại các nước xảy ra nhiửu động đất mạnh như Nhật Bản, Аà i Loan, người dân đửu được khuyến cáo, khi động đất xảy ra, việc đầu tiên là  nên chui xuống gầm bà n (nếu có), dùng hai tay ôm đầu. Ở khu vực không có bà n thì chọn vị trí tương đối chắc chắn, gần nhất trong khu nhà  mình ở (tuử³ thuộc và o thiết kế nhà  và  tuử³ thuộc và o đánh giá của mỗi cá nhân). Ví dụ nơi cử­a toa-lét (WC) của các căn hộ thường là  những nơi chắc chắn vì có các cột, dầm có khẩu độ ngắn, tính chịu lực cao (không nên đi hẳn và o trong WC).

Аộng đất là  sự giải thoát đột ngột một lượng năng lượng lớn, tích tụ trong một thể tích nà o đó bên trong trái đất. Nó thường thoát ra tại những vùng đất bị nứt, gãy hoặc có nửn địa chất yếu, mửng. Dư chấn là  các động đất xảy ra sau động đất chính, nhằm cân bằng lại trạng thái ứng suất sau khi động đất chính đã xảy ra. Dư chấn thường xảy ra ở lân cận cả vử không gian lẫn thời gian với động đất chính.

Thang MSK-64 được áp dụng gồm 12 cấpCấp 1: Аộng đất không cảm thấy, chỉ có máy mới ghi nhận được.

Cấp 2: Аộng đất ít cảm thấy (rất nhẹ). Trong những trường hợp riêng lẻ, chỉ có người nà o đang ở trạng thái yên tĩnh mới cảm thấy được.

Cấp 3: Аộng đất yếu. àt người nhận biết được động đất. Chấn động y như tạo ra bởi một ôtô vận tải nhẹ chạy qua.
Cấp 4: Аộng đất nhận thấy rõ. Nhiửu người nhận biết động đất, cử­a kính có thể kêu lạch cạch.
Cấp 5: Thức tỉnh. Nhiửu người ngủ bị tỉnh giấc, đồ vật treo đu đưa.
Cấp 6: Аa số người cảm thấy động đất, nhà  cử­a bị rung nhẹ, lớp vữa bị rạn.
Cấp 7: Hư hại nhà  cử­a. Аa số người sợ hãi, nhiửu người khó đứng vững, nứt lớp vữa, tường bị rạn nứt.
Cấp 8: Phá hoại nhà  cử­a; Tường nhà  bị nứt lớn, mái hiên và  ống khói bị rơi.
Cấp 9: Hư hại hoà n toà n nhà  cử­a; nửn đất có thể bị nứt rộng 10 cm.
Cấp 10: Phá hoại hoà n toà n nhà  cử­a. Nhiửu nhà  bị sụp đổ, nửn đất có thể bị nứt rộng đến 1 mét.
Cấp 11: Аộng đất gây thảm họa. Nhà , cầu, đập nước và  đường sắt bị hư hại nặng, mặt đất bị biến dạng, vết nứt rộng, sụp đổ lớn ở núi.
Cấp 12: Thay đổi địa hình. Phá huỷ mọi công trình ở trên và  dưới mặt đất.

Dân trí