Chợ phiên Hà Nội “ một nét duyên thầm
Chuyển động Hà Nội - Ngày đăng : 13:43, 10/05/2011
Chợ Bưởi xưa
Trong mấy nghìn ngôi chợ ở khu vực nội thà nh Hà Nội, chỉ có chợ Bưởi và chợ Mơ là họp phiên theo ngà y. Đến với những phiên chợ đặc biệt nà y, người đi chợ không chỉ được thoả mãn nhu cầu mua sắm theo sở thích của mình mà còn được nhìn, ngắm và cảm nhận không khí phiên chợ giống như một phiên chợ nông thôn ở quê nhà .
Bao nhiêu năm tháng trôi đi, hai ngôi chợ đã tạo nên những nét văn hóa khá đặc sắc cho khu vực Hà Thành. Nhưng gần đây, do những biến động của cuộc sống, chợ không thể tiếp tục họp theo nếp cũ nữa, và chợ phiên giử chỉ còn trong kí ức tiếc nuối của người dân thủ đô.
Chợ Bưởi ngà y nay
Chợ Bưởi xưa nằm ở phía Tây Thủ đô, gần kử bên Hồ Tây, vị trí hợp lưu của sông Thiên Phù và sông Tô Lịch, thuận lợi vử mặt giao thương trên bến dưới thuyửn. Người ta thường kể lại rằng, xưa kia bưởi vùng mạn ngược theo dòng chảy trôi vử rất nhiửu, người ta vớt lên bán, và dần dần có thói quen gọi vùng nà y là vùng Bưởi và chợ nằm trong khu vực nà y cũng được gọi luôn là chợ Bưởi. Chợ Bưởi cổ xưa kia chỉ là những dãy lán bằng phên nứa và mang tính chất chợ vùng ven. Là nơi trao đổi, mua bán sản phẩm của các là ng nghử vùng Kẻ Bưởi như giấy của các là ng Hồ Khẩu, Đông Xã, dụng cụ sản xuất nông nghiệp của vùng Xuân La, Xuân Đỉnh... Chợ họp lúc nà o cũng đông người mua bán tấp nập.
Chợ Bưởi cũng là nơi thăm thú của nhưng người rảnh rỗi, yêu chim thú, cây cảnh. Ca dao có câu: Chợ Bưởi một tháng sáu phiên. Ngà y tư, tháng chín cho duyên đèo bòng. Không ai biết rõ chính xác chợ Bưởi được hình thà nh từ khi nà o, nhưng điửu không thể phủ nhận đó là chợ Bưởi là một trong những chợ có tính lịch sử, văn hóa và o bậc nhất của mảnh đất Kinh Kử³. Ngà y nay, chợ Bưởi đã xây dựng khang trang, hiện đại, thuộc sự quản lý của Tổng công ty Thương mại Hà Nội, nhưng riêng phiên chợ vẫn được duy trì bằng cách quy hoạch một khu vực riêng để người dân có cơ hội mua bán cây, con giống. Chợ Mơ vốn là một chợ của các là ng thuộc vùng Kẻ Mơ, thuộc kinh thà nh Thăng Long cũ. Trải qua quá trình phát triển của Thủ đô, chợ thuộc vử địa phận phường Bạch Mai, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. Chợ được họp theo phiên và o các ngà y 2, 7,12,17, 22, 27 âm lịch hà ng tháng.
Theo các tà i liệu cũ, và o khoảng thế kỷ 13, 14, khu vực phía nam Thăng Long, có nhiửu người sinh sống bằng nghử trồng cây mai lấy quả (còn gọi là quả mơ). Xuất phát từ việc nơi nà y có các giống mai và ng, mai trắng, mai hồng mà tên địa danh các vùng lân cận cũng được lấy theo tên chữ là Hoà ng Mai, Bạch Mai và Hồng Mai.
Theo tiếng Hán thì Mai còn có nghĩa là Mơ, vì thế mà vùng nà y còn có tên nôm là Kẻ Mơ.
.jpg)
Phiên chợ Mơ họp tại phố Kim Ngưu- địa chỉ quen thuộc của những người yêu cây cảnh, động vật.
Không giống như chợ Bưởi, chợ Mơ cũng có bán các giống cây nhưng mặt hà ng chủ yếu lại là động vật nuôi trong nhà như chó, mèo, thử, chim, cá cảnh. Chợ trở thà nh điểm lý tưởng của những người say mê vật nuôi trong gia đình. Năm 2007, thà nh phố ra quyết định phá bử chợ Mơ để xây dựng một trung tâm thương mại hiện đại. Các hộ kinh doanh ở chợ Mơ chuyển ra chợ tạm nằm trên phố Kim Ngưu. Kể từ đó, các phiên chợ Mơ chuyển sang họp tại bử sông Kim Ngưu, gần khu vực chợ tạm. Hà ng hóa chính của các phiên chợ là cây trồng và vật nuôi.
Nếu chợ phiên như chợ Mơ, chợ Bưởi là chợ của cư dân nông nghiệp lúa nước thì ngà y nay, giử giấc là m việc của đa số cư dân Hà Nội lại rơi và o giử hà nh chính. Mà theo thời gian, Hà Nội ngà y cà ng phình ra, là m cho chợ Mơ, chợ Bưởi gần nội thà nh hơn. Nhưng vì biểu thời gian đã thay đổi đã là m cho loại hình chợ phiên ở đô thị sẽ bị mất dạng. Ở vùng nông thôn, chợ phiên vẫn còn tồn tại và đã có sự biến đổi để thích nghi với kiểu sinh hoạt mới của xã hội, đặc biệt là sự xâm nhập của hà ng hoá công nghiệp. Hà Nội bây giử đã khác xưa nhiửu, chợ mọc lên từng ngà y, từng giử.
Người Hà Nội đã quen với nhiửu loại hình chợ mới, nhưng chợ phiên Hà Nội vẫn mang một vóc dáng riêng, mặc dù chợ phiên Hà Nội ngà y nay cũng đã đổi thay đi nhiửu. Hà ng hóa tại các phiên chợ cũng phong phú, đa dạng hơn. Những dãy lửu quán, mái lá lụp xụp giử đây đã được xây dựng lại khang trang hơn. Song dù cuộc sống ngà y cà ng hối hả, nhưng tại các phiên chợ Hà Nội vẫn giữ được vẻ thanh bình, tĩnh tại của là ng quê ngoại thà nh.