Cầu Thê Húc - Biểu tượng nét đẹp văn hóa người Hà Nội
Chuyển động Hà Nội - Ngày đăng : 10:46, 26/08/2011
Cầu đón nắng ban mai
Nhà Hà Nội học Nguyễn Vinh Phúc cho biết, cầu Thê Húc-Hà Nội mà u son, như dải lụa đà o, vắt qua là n nước xanh của Hồ Hoà n Kiếm bên cạnh những liễu rủ, cà nh đa cổ tích, nối phố xá ồn à o với đửn Ngọc Sơn trên đảo Ngọc tĩnh lặng. Năm 1865, Thần Siêu tức nhà giáo, quan án sát Nguyễn Văn Siêu đứng ra tu bổ ngôi chùa nhử trên đảo Ngọc, ông cho bắc cây cầu son là m lối và o đửn, mà hình dáng vẫn còn đến ngà y nay.
Gần một thế kỷ rườ¡i trôi qua, cầu gỗ ngà y xưa đã được thay bằng ximăng cốt sắt nhưng vẫn mang dáng dấp cây cầu son đử cổ xưa kia. Du khách đến Hà Nội rất thích thú khi bước lên những tấm ván gỗ cầu Thê Húc cong cong, đặt hai bà n tay lên lan can, phóng tầm mắt xuống hướng nam ngắm tháp Rùa trầm mặc.
Từ khi Hồ Hoà n Kiếm còn là Tả Vọng và Hữu Vọng, đường và o đảo Ngọc chỉ có chiếc cầu tre rung rung mặt sóng, mà ta vẫn có thể gặp những con cầu như thế trên vùng Nam Bộ lắm mương máng. àúng như ca dao, sóng nước chỉ rộng ngang tầm dải yếm. Xưa nay, dải yếm bao giử cũng có sức hút lạ kử³, từ dải yếm bắc cầu đến dải yếm hoa đà o hoa lý. Chính vì thế, cây cầu nà y cũng nhử, đẹp như dải yếm đà o bên hồ.
à”ng Nguyễn Vinh Phúc cho rằng, sở dĩ chiếc cầu được gắn liửn với mà u sơn đử bởi lẽ: Cầu Thê Húc hướng vử phía Đông, hướng vử phía Mặt Trời mọc để đón được toà n vẹn nguồn dườ¡ng khí ấy. Với ý nghĩa đó, nên xưa nay cây cầu mang mà u đử - mà u của sự sống, của mọi nguồn hạnh phúc, của ước vọng truyửn đời từ thời cổ đại đến nay.
Cầu Thê Húc được coi là biểu tượng của thần Mặt Trời. Cầu bằng gỗ, cột gỗ đỡ cầu, chân choãi ra, tự ghim và o lòng hồ, tay vịn cũng có những chữ nhân bắt chéo, chia ra từng ô nhử gần giống như ô tướng sĩ bà n cử người ngà y hội. Cầu có thiết kế cong cong và uốn luợn như hình con tôm.
Cầu gỗ của miửn Bắc Bộ
Phó giáo sư, tiến sử¹ Trần Hùng, Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho biết chiếc cầu Thê Húc lúc đầu là m rất đơn sơ. Nó chỉ là chiếc cầu ao, đóng mấy cái cọc tre nhử là m trụ, phía trên rải mấy tấm gỗ mửng để đi lại. Thực chất ban đầu đây là chiếc cầu ao dùng là m nơi rửa chân cho người dân quanh vùng. Cầu được là m thẳng tắp và chưa có độ cong nà o như bây giử. Giử đây, cây cầu được là m cong, uốn lượn như hình con tôm cũng là m tăng thêm độ thẩm mử¹ của cầu. Tuy nhiên, nhiửu người chê nếu cong nhiửu sẽ là m khuất đi hình dáng và thế của cầu nếu nhìn từ xa.
Cầu Thê Húc ban đầu được là m theo nét văn hóa của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Đó là đặc điểm gia đình nà o cũng có một chiếc ao và là m cầu ao để mỗi khi đi là m đồng vử thuận tiện cho việc rửa chân, giặt giũ quần áo. Kết cấu cầu Thê Húc mang nhiửu nét kiến trúc cổ xưa. Nó được phửng theo hình một chiếc nhà gỗ của người dân vùng châu thổ Sông Hồng. Nếu như là m nhà cần có mộng, trụ giá, cột, khóa giang... như bộ khung nhà thì cầu Thê Húc cũng được thiết kế như vậy. Trên là nhà , dưới là cầu, "thượng gia, hạ kiửu," những ngôi chùa ngoà i ao hồ nổi tiếng hiện nay cũng được thiết kế dựa trên kiến trúc cầu Thê Húc như cầu Ngói ở Huế, khu du lịch Hội An, chùa Thầy ở Sà i Sơn, Hà Nội...
Đã từng bị gãy à”ng Hùng cho hay, những loại gỗ được là m trên cầu Thê Húc hiện nay được đánh giá là những loại gỗ tứ quý như đinh, lim, sến, táu. Điểm quan trọng nhất là m cầu là trụ cầu, phải chọn được những thân cây đinh, lim to chắc, tuổi thọ của những cây gỗ nà y cũng phải cao mới chịu được lực và chống được độ mục nát trong môi trường nước. Ở giữa cầu cũng được lát bằng lớp hỗ lim rắn chắc.
Hai bên thà nh cầu được là m pha trộn bởi gỗ sến và táu vừa cứng rắn, vừa dẻo dai. Cũng theo ông Hùng, cây cầu Long Biên dù là dấu ấn của nửn văn minh Pháp quốc cũng đang bị xuống cấp, tương lai gần sắp thà nh bảo tà ng, không thể hoạt động được nữa huống hồ gì cây cầu Thê Húc chỉ là m bằng gỗ. Kết cấu cây cầu Thê Húc được thiết kế chất liệu bằng gỗ, xét vử tuổi thọ không thể vững chắc bằng bêtông, cốt thép. Năm 1953, nhiửu người đi du xuân qua cầu nên cầu bị gãy. Cây cầu hiện nay đã được sửa lại và là m bằng trụ ximăng./.