Ngà nh xuất bản Việt Nam trước vấn nạn mới: Ebook lậu!

Theo một báo cáo tổng kết, nhiửu nhà  xuất bản đã thua lỗ, hoặc lãi mỗi năm chỉ có 5-7 triệu đồng. Khó khăn như vậy, nhưng vì tình yêu sách, họ vẫn cố gắng ra sách hay, sách đẹp, mua bản quyửn nước ngoà i hẳn hoi. Vậy nhưng trước xu thế toà n cầu hóa và  xu thế đọc khác đi, những đơn vị xuất bản Việt Nam đang đứng trước một đại nạn mới: sách điện tử­ (ebook) lậu.

Kẻ cướp bịt mặt

Khác với việc truy bắt sách giả, sách in lậu tuy khó khăn và  mất nhiửu thời gian nhưng vẫn bắt được thủ phạm cụ thể cùng các tang chứng, vật chứng rà nh rà nh là  hà ng đống sách giấy ngồn ngộn trong các xưởng in và  nhà  sách tư nhân, thủ phạm của các trang web ebook lậu lại luôn giấu mặt và  thường là  một tập thể ảo đang tung hoà nh trên mạng. Nói tới ebook lậu, không ít đơn vị xuất bản trong nước hiện nay như Trẻ, Kim Аồng, Nhã Nam, Bách Việt, Chibooks, Аông A... đửu phải lắc đầu ngao ngán vì phần lớn sách của họ đửu bị luộc công khai và  được tung lên mạng là m thà nh ebook, phát tán rộng rãi trên hà ng chục trang web và  diễn đà n như www.e-thuvien.com/forums, www.360-books.com, www.vnthuquan.net, http://www.ebook4u.vn/, http://www.ebook.edu.vn/, www.download.com.vn/ebook, www.vietnamwebsite.net/ebook, share-book.com/chia-se-ebook, http://www.viet-ebook.co.cc/, www.loidich.com/library, www.vn-zoom.com/f371, http://www.wattpad.com/... Trong đó mỗi trang web hoặc diễn đà n nà y thường thu hút trung bình 500.000 ngà n thà nh viên, được phép load miễn phí hoặc có bán phí mỗi lượt load cho tất cả ebook được đưa lên. Аiửu đó đồng nghĩa với việc ngần đó người đã sử­ dụng trái phép sản phẩm sách của các đơn vị xuất bản trên mà  không phải trả tiửn hoặc chỉ trả một số tiửn rất ít so với giá trị thực của cuốn sách, nhưng đối tượng thu lời lại chính là  chủ những trang web nà y “ những tên cướp bịt mặt.

Chỉ cần lướt qua trang e-thuvien.com cũng đủ thấy với 671.508 thà nh viên (tính tới 14h30 ngà y 2.8) và  180.120 lượt bà i được các thà nh viên nà y tích cực phân công nhau đánh máy lại từ sách thật và  post lên trang web một cách hồn nhiên, rồi là m thà nh ebook trái phép, số lượng hà ng trăm ngà n đầu sách đủ các thể loại từ trong nước, ngoà i nước, sách văn học, sách ngoại ngữ, kinh tế, dạy trẻ, tâm lý... Аiửu nà y gây thiệt hại kinh tế rất lớn đối với các đơn vị là m sách, vì chi phí sản xuất một đầu sách trọn gói hiện nay trung bình từ 80.000-100.000 triệu VND (tiửn mua bản quyửn, tiửn dịch, tiửn xin giấy phép, biên tập, in ấn, PR truyửn thông...) và  công đoạn sản xuất 1 cuốn sách mất trung bình 6 tháng (1 tháng tìm kiếm sách, tìm mua bản quyửn, là m hợp đồng bản quyửn, 3 tháng dịch, 1 tháng biên tập, dà n trang, thiết kế, xin giấy phép, hơn 15 ngà y in ấn, quảng bá sách)... nhưng sau khi có sách giấy, việc là m ebook tung lên mạng chỉ mất vẻn vẹn và i ngà y. Với việc phát tán rộng rãi các các ebook trên, đơn vị là m sách bị thất thu nặng với số lượng độc giả mua sách giấy bị co hẹp. Chưa kể nguồn thu từ các khoản ebook trên các công cụ đọc sách điện tử­ hiện đại hiện nay như Ipad, Kindle, đọc trên điện thoại... cũng bị mất trắng.

Tư nhân lẫn nhà  nước đửu bị chơi

Chị Аinh Hương- đại diện truyửn thông cho Công ty sách Bách Việt cho biết, từ hơn 2 năm trước, 80% sách Bách Việt (chủ yếu là  sách văn học Trung Quốc dà nh cho giới trẻ) đã bị là m ebook trái phép và  phát tán trên mạng, chủ yếu trên www.360-books.com, www.vnthuquan.net, http://www.ebook4u.vn/... Bách Việt đã gử­i công văn, email đến các đơn vị chủ quản, các diễn đà n để can thiệp và  ngăn chặn nhưng không có kết quả. Аặc biệt Bách Việt từng gử­i công văn đử nghị trang http://www.aulac.vn/ (trực thuộc công ty Smart Media) đử nghị giải thích vử việc sử­ dụng trái phép cuốn truyện Liệt hửa như ca ở dạng ebook với mỗi lần thu phí là  2000 đồng. Nhưng Smart Media vẫn là m lơ không phản hồi và  vẫn tiếp tục kinh doanh tác phẩm nà y như cũ.

Chị Nguyễn Thị Thanh Hà  “ PGА Công ty Phương Аông cũng đau xót cho biết hầu hết các sách do Phương Аông xuất bản đửu bị là m ebook không xin phép và  ngang nhiên đưa lên nhiửu trang web, đặc biệt nhiửu nhất ở www.e-thuvien.com/forums.

Công khai kêu gọi các thà nh viên cùng là m ebook lậu

ẢNH: ẢNH CHử¤P LẠI TRàŠN E-THUVIEN.COM

Còn Nguyễn Quử³nh Trang, đại diện truyửn thông cho Công ty sách Nhã Nam cũng thừa nhận mặc dầu biết được rất nhiửu sách của họ bị là m ebook lậu và  phát tán nhưng công ty nà y cũng đà nh chịu bó tay bởi tính chất khó kiểm soát của các trang web và  diễn đà n trên.

Công ty sách Chibooks tuy mới thà nh lập nhưng đã trở nên thân quen với độc giả ham thích văn học nước ngoà i (có bản quyửn), với Tủ sách Mử¹ quy tụ nhiửu tác phẩm ăn khách. Tuy nhiên, nhiửu cuốn sách vừa in ra đã nhanh chóng có bản ebook lậu và  được đưa lên nhiửu trang web. Аại diện sách Chibooks cũng cho biết hầu hết sách Chibooks đửu bị là m ebook lậu, đặc biệt là  sách thuộc bộ Percy Jackson và  sách của tác giả Rachel Gibson. Hiện tại họ cũng chỉ biết viết mail đử nghị các admin từ các trang sách trên tháo gỡ ebook, nhưng không mấy hiệu quả. Không chỉ có sách của các đơn vị tư nhân chịu trận, mà  rất nhiửu sách của các NXB nhà  nước cũng chịu chung số phận. Lần lượt nhiửu nhà  NXB như Kim Аồng, Trẻ... công nhận không ít sách của họ bị là m ebook lậu nhưng họ cũng bất lực không giải quyết được.

Nhiửu đơn vị xuất bản bị xâm phạm bản quyửn trên đang rất tha thiết mong các cơ quan chức năng, công an văn hóa giúp đỡ điửu tra và  ngăn chặn tất cả các trang web là m ebook lậu, để bảo vệ các sản phẩm văn hóa mà  họ mất rất nhiửu công sức và  tiửn bạc mới là m ra được.

Bắt kẻ tội phạm ảo

Việc bắt những kẻ tội phạm ảo nà y thực chất cũng không khó như nhiửu người nghĩ. Chỉ cần các cơ quan chức năng nhà  nước, công an văn hóa và  đặc biệt là  công an an ninh mạng và o trận sẽ lần tìm ra được những kẻ chủ mưu đăng ký mua những tên miửn trên, thậm chí qua số IP, sẽ lần được ra nơi đặt host, địa chỉ cụ thể của từng đại bản doanh của chúng, từ đó sẽ hốt được mẻ lưới cụ thể. Nhân danh việc chia sẻ văn hóa đọc từ việc xâm phạm bản quyửn và  kinh doanh trái phép sản phẩm văn hóa của các đơn vị xuất bản của các trang web là m ebook lậu nà y là  điửu không thể tha thứ được với hậu quả rất lớn, gây thiệt hại kinh tế khó thể đong đếm.

Trước mắt rất nhiửu đơn vị xuất bản chỉ biết cách tự bảo vệ mình bằng cách: tự email đử nghị các admin gỡ bử ebook lậu (dù cách nà y không mấy hiệu quả), tố cáo lên các cơ quan chức năng, chuẩn bị các dự án tự là m ebook và  tự kinh doanh trên website của mình để giảm bớt thiệt hại kinh tế. Phía Chibooks cho biết họ đang soạn thảo công văn tố cáo những trang web đăng tải ebook lậu của họ lên tất cả các cơ quan chức năng, đử nghị công an văn hóa và  an ninh mạng can thiệp, cũng như thuê luật sư giải quyết việc đấu tố các web trên.

Chi Lê