Giai thoại vử bốn nà ng Kiửu từng và o thơ Quang Dũng
Truyện - Ngày đăng : 11:30, 14/11/2011
Tại buổi lễ, nhà thơ Vân Long tiết lộ, câu chuyện vử Quang Dũng do người bạn thân thời trẻ Chiêu Dương, tức Nguyễn Ngọc Chương, kể lại.
Đó là lúc hai cậu học trò Quang Dũng và Ngọc Chương sắp sửa bước và o kử³ thi đíp-lôm (lấy bằng Thà nh chung) ở Hà Nội. Chương rủ bạn đến chơi nhà mấy chị em cô Kiửu nổi tiếng xinh đẹp, con một ông chủ thầu khoán, ở số 68 Hà ng Bông. Gọi là bốn cô Kiửu vì các cô đửu có tên đệm Kiửu, gồm: Kiửu Vinh, Kiửu Dinh, Kiửu Hinh và Kiửu Hương. Riêng ông Chương đã chấm cô Kiửu Dinh, định giới thiệu cho anh bạn một trong ba cô còn lại.
 |
| Trích đoạn bà i thơ "Tây Tiến" được treo trong lễ kỷ niệm 90 năm ngà y sinh nhà thơ Quang Dũng do Hội Nhà văn Hà Nội tổ chức. |
Thời trẻ, Quang Dũng và Ngọc Chương là hai chà ng trai cao ráo tuấn tú, như nhà thơ Vân Long chú thích thêm: Quang Dũng vử già còn đẹp, huống chi lúc tuổi đương xuân. Còn Ngọc Chương từng tặng tôi bức ảnh ông thi lực sĩ thể hình. Nhử thế, ông bố chủ thầu của các cô Kiửu cũng khá ưng ý, như lại ra điửu kiện: Phi đíp-lôm bất thà nh phu phụ (không đậu Thà nh chung thì không gả con gái cho). Sau đó, cả hai chà ng trai đi thi đửu trượt vử chuối, khiến mối nhân duyên với các cô Kiửu bất thà nh. Nguyễn Ngọc Chương còn chán nản đến nỗi bử và o miửn Nam một thời gian.
Năm 1948, Quang Dũng, lúc nà y đã là một người lính, đi dự đại hội toà n quân ở Phù Lưu Chanh (Hà Nam) sau chiến dịch Tây Tiến. à”ng là m bà i thơ Tây Tiến đọc trước đại hội, được anh em ngợi khen. Bà i thơ sau đó còn đăng báo Văn Nghệ và Văn Nghệ Bộ Đội, được độc giả truyửn nhau chép tay.
Một buổi chiửu cuối năm 1948, Quang Dũng tìm đến xưởng công binh Liên khu 3 vùng kháng chiến, nơi Ngọc Chương là m việc, để tặng bạn bà i thơ Tây Tiến, trong đó có câu Đêm mơ Hà Nội dáng Kiửu thơm, với chữ Kiửu viết hoa trịnh trọng. Hai người bạn ngồi đọc thơ và nhâm nhi kỷ niệm thời đi học. Với Nguyễn Ngọc Chương, chữ Kiửu viết hoa hay không đửu đúng, vì đó là một từ vừa riêng lại vừa chung, một kỷ niệm ấm áp vử Hà Nội.
 |
| Trong lễ kỷ niệm, chị Bùi Phương Thảo, con gái út của nhà thơ, đọc bà i thơ "Tây Tiến" bằng chất giọng truyửn cảm khiến người nghe xúc động. |
Có một thời gian, Tây Tiến bị quy chụp là ủy mị, tiểu tư sản, câu thơ Đêm mơ Hà Nội dáng kiửu thơm cũng bị đưa ra là m dẫn chứng. Dịch giả Thúy Toà n nhớ lại chuyện nà y: Có lúc Quang Dũng không dám nhắc đến đứa con tinh thần của mình, có người đả động đến ông cũng là m ngơ. Nhưng rồi bà i thơ vẫn sống được, vẫn được lưu truyửn. Còn câu chuyện vử bốn nà ng Kiửu ở Hà thà nh, nhà văn Vũ Bão cũng từng đử cập đến trong một bà i báo.
Hà nh trang thơ của Quang Dũng không dà y dặn gì. Theo tổng kết của nhà thơ Vân Long, tất cả và o khoảng 65 bà i, trong đó có 42 bà i đã in sách, phần lớn nằm trong tập thơ riêng duy nhất Mây đầu ô và 23 bà i chưa in sách.
Tập hợp tác phẩm của Quang Dũng là điửu khó khăn. Theo lời kể của bạn bè, ông hầu như không có sổ chép thơ, ghi rõ ngà y tháng sáng tác mà gặp đâu viết đó, có khi viết và o một tử giấy rời, có khi viết và o sổ của bạn bè. Thơ văn ông rất dễ thất lạc là vì thế. May mắn là , Chiêu Quân, bà i thơ đầu tay của Quang Dũng do ông viết năm 1937, lúc mới 16 tuổi, vẫn được lưu giữ. Bà i thơ được Trần Lê Vân, người bạn chí cốt của ông, đưa và o trang đầu của Tuyển tập Quang Dũng năm 1999.
Nhà thơ Quang Dũng tên thật là Bùi Đình Dậu (tức Diệm), sinh năm 1921, mất năm 1988. Quê ông ở là ng Phượng Trì, tổng Phùng, huyện Đan Phượng, nay thuộc Hà Nội. Theo nhận định của nhà phê bình Đỗ Lai Thúy, hai bà i thơ rất nổi tiếng Tây Tiến (1948) và Mắt người Sơn Tây (1949) là hai đỉnh Ba Vì trong thơ Quang Dũng.