(NHN) Cái chết của nhà lãnh đạo Triửu Tiên Kim Jong-il có thể là m tắt hi vọng vừa mới lóe lên vử việc nối lại đà m phán hạt nhân với Mử¹ và các đồng minh châu à quan trọng của nước nà y, trong khi người kế nhiệm trẻ vẫn còn là một ẩn số với họ.
Nhà lãnh đạo Triửu Tiên Kim Jong-il qua đời sau một cơn đau tim.Câu hửi quan trọng và ngay tức thì cho Washington cùng đồng minh Seoul là liệu Triửu Tiên có thể vượt qua được đau buồn sau cái chết của nhà lãnh đạo đáng kính của họ và hoà n thà nh cuộc chuyển giao quyửn lực cho người con trai út của ông, đại tướng Kim Jong-un, người được hãng thông tấn nhà nước KCNA ca ngợi là người kế nhiệm vĩ đại cho cha ông.
Lý do mọi người đang theo dõi chặt chẽ không phải bởi chúng tôi dự đoán Triửu Tiên tấn công, mà bởi các sự kiện bên trong Triửu Tiên có thể để lại những hậu quả đáng lo ngại, Rod Lyon, một chuyên gia vử Triửu Tiên tại Viện chính sách chiến lược Australia tại Canberra cho hay.
Nếu có một cuộc kế nhiệm gây tranh cãi, có nghĩa là có một cuộc đấu tranh vử những vấn đử như ai sẽ quản lý số pluton của Triửu Tiên, chứ không chỉ là ai sẽ điửu hà nh quân đội Triửu Tiên.
Nhà Trắng cho biết Tổng thống Obama đã liên lạc chặt chẽ với Nhật và Hà n Quốc, hai trong số 5 nước khác tham gia và o vòng đà m phán 6 bên vử chương trình hạt nhân của Triửu Tiên. Chúng tôi vẫn cam kết đối với sự ổn định của bán đảo Triửu Tiên, và sự tự do cũng như an ninh của các đồng minh chúng tôi, thư ký báo chí Nhà Trắng Jay Carney ra tuyên bố.
Thời gian khó khăn cho Obama
Đối với Obama, nhà lãnh đạo Triửu Tiên qua đời và o thời điểm khó khăn, khi chính quyửn của ông coi trọng và đặt nhiửu hi vọng và o việc Bình Nhườ¡ng tái tham gia và o vòng đà m phán hạt nhân cũng như việc hỗ trợ lương thực cho hà ng triệu người Triửu Tiên đang bị ảnh hưởng nặng nử bởi tình trạng thiếu thốn. Thà nh công trong những vấn đử nà y đóng vai trò quan trọng cho cuộc tái tranh cử của Tổng thống Obama và o năm tới.
Phái viên Mử¹ vử các vấn đử hạt nhân của Triửu Tiên Glyn Davies vừa mới trở vử
Washington để tham vấn, sau các cuộc đà m phán ở
Seoul,
Tokyo và Bắc Kinh vử vấn đử hạt nhân.
Giới chức Mử¹ cho biết hiện thời chưa có quyết định gì vử việc tái khởi động các cuộc thương lượng vử chương trình hạt nhân của Bình Nhườ¡ng, nhưng gần đây họ đã rục rịch cho các cuộc đà m phán với các nhà ngoại giao Triửu Tiên vử vấn đử nối lại viện trợ - một bước được xem như là tín hiệu tích cực.
Theo Jim Walsh, chuyên gia vử Triửu Tiên của chương trình nghiên cứu an ninh thuộc Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), Mử¹ cho biết: Đây là một tin xấu, bởi nó có nghĩa là chúng ta đang bước và o một giai đoạn nguy hiểm trong mối quan hệ Triửu Tiên, Hà n Quốc và Mử¹. Triửu Tiên sẽ trở nên đối đầu hơn, bởi nhà lãnh đạo trẻ mới sẽ phải chứng minh giá trị của mình.
Có khả năng các cuộc đà m phán (vử nối lại bà n đà m phán 6 bên) sẽ bị hoãn lại trong thời gian tang lễ, chính thức hóa tiến trình chuyển giao quyửn lực, Bruce Klingner, nhà phân tích chính sách châu à tại Quử¹ Di sản ở Washington nhận xét.
Một số chuyên gia vử Triửu Tiên cho rằng ban lãnh đạo ở Bình Nhườ¡ng có khả năng sẽ tập trung và o vấn đử trong nước trong tầm trung hạn khi củng cố kiểm soát cả trong và sau quá trình chuyển giao quyửn lực.
Không có tác động lớn đối với an ninh khu vực?
Hà n Quốc đã đặt quân đội trong tình trạng cảnh báo trong khi các thị trường chứng khoán châu à sụt giảm và o ngà y hôm nay, những chỉ dấu lo ngại trước khả năng cái chết đột ngột của nhà lãnh đạo Triửu Tiên Kim Jong-il có thể gây ra bất ổn tại quốc gia hạt nhân Triửu Tiên và rộng hơn nữa.
Song hầu hết những chuyên gia vử Triửu Tiên dự đoán một cuộc chuyển giao quyửn lực cho người con trai út, đại tướng Kim Jong-un, sẽ dẫn đến ít bất ngử. Đại tướng Kim Jong-un nhanh chóng được hãng thông tấn Triửu Tiên ca ngợi là người kế nhiệm vĩ đại cho cha ông, nhà lãnh đạo kính yêu.
Theo David Kang, người đứng đầu Cơ quan nghiên cứu Triửu Tiên tại Đại học Nam California, cho rằng Triửu Tiên dưới sự lãnh đạo của Kim Jong-un, được cho là trong độ tuổi 20 và từng theo học tại Thụy Sử¹, trong tương lai gần sẽ không có thay đổi. Nhà lãnh đạo mới sẽ cúi đầu (lắng nghe) trong và i năm và chính phủ sẽ do những nhà lãnh đạo lớn tuổi hơn dẫn dắt, giáo sư Kang cho hay.
Nhiửu nhà phân tích khác cũng có cùng quan điểm. Tôi không thấy sẽ có tác động lớn nà o đối với an ninh khu vực, bởi tình hình nhân sự đã được kiểm soát kể từ khi Chủ tịch Kim Jong-il công bố và o năm ngoái rằng con trai ông sẽ kế nhiệm ông, Liu Xuecheng, một chuyên gia vử Triửu Tiên tại Viện nghiên cứu quốc tế Trung Quốc ở Bắc Kinh, một cơ quan có liên hệ với Bộ Ngoại giao, cho biết.
Lo ngại lớn nhất của Trung Quốc sẽ là sự ổn định của Triửu Tiên và mục tiêu của Trung Quốc là đảm bảo cho nước nà y vẫn ổn định, Cai Jian, một chuyên gia vử Triửu Tiên tại đại học Fudan ở Thượng Hải cho hay. Tôi cho rằng an ninh sẽ được củng cố ở Triửu Tiên và Trung Quốc chắc chắn cũng sẽ thắt chặt an ninh ở dọc biên giới. Nếu cái chết của nhà lãnh đạo Kim dẫn đến sự hỗn loạn, chúng ta có thể thấy dòng người tị nạn trà n qua biên giới Trung Quốc, Cai Jian nhận định.
Song dù thế nà o kỷ nguyên hậu Kim Jong-il đã bắt đầu và kỷ nguyên nà y chắc chắn sẽ đem đến thay đổi cho bán đảo Triửu Tiên, giáo sư Zhu Feng, một chuyên gia vử an ninh khu vực Đông à tại trường đại học Bắc Kinh cho biết. Vì vậy, trong những trường hợp nà y, hợp tác giữa Trung Quốc và Mử¹, cũng như Nhật, Hà n và Nga, sẽ rất quan trọng.
