Người mẹ kế
Truyện - Ngày đăng : 09:10, 09/03/2012
Con thân yêu của mẹ!
Khi con nhận thư nà y thì mẹ đã vử Ba Vì. Sau câu chuyện không vui đó, có lúc mẹ thấy như vô vọng. Nhưng rồi nhìn lại những năm tháng qua, mẹ biết mình không có lỗi, vì thế mẹ vẫn còn tất cả, còn con. Trước và sau khi chia tay với bố, lúc nà o mẹ cũng nghĩ đến con. Có lẽ từ lâu, con chính là sợi dây níu giữ mẹ lại với bố. Hai tính cách mạnh mẽ mà vẫn cô đơn, khó hòa hợp được với nhau. Con đừng nghĩ mẹ vui sướng hay bất hạnh hơn. Không! Cái gì đã có vẫn tiếp tục tác động đến cuộc sống của mỗi người. Nhưng mẹ cần thanh thản để là m việc. Mẹ đã xin vử một trường PTCS mới thà nh lập ở khu kinh tế mới ở Ba Vì. Mẹ tin con hiểu tâm sự của mẹ, vì con đã khôn lớn rồi, phải không con, anh chiến sĩ của mẹ...
Thạnh ngồi nép sát thà nh chiếc xe ca chạy đường Hà Nội “ Trung Hà . Xe tết, hà nh khách nêm cứng.Tiếng máy rì rì chập chạp là m Thạnh thấy nôn nao, sốt ruột. Thỉnh thoảng anh lại giở lá thư của mẹ anh, bà giáo Bình, mà anh đã đọc không biết bao nhiêu lần.
Hai tuần trước tết, Thạnh được xuất ngũ. Đón anh ở ga Hà ng Cử chỉ có mình bố. Nhìn cái vẻ ủ rũ của ông, Thạnh đã lử mử hiểu . Nhưng phút đầu gặp mặt, cả hai người đửu tránh nhắc tới chuyện không vui trong nhà . Bố Thạnh là trưởng phòng kử¹ thuật một xí nghiệp sản xuất đồ hộp, suốt ngà y ông vùi đầu và o công việc. Hôm Thạnh vử ông chỉ nghỉ ở nhà một buổi sáng, hướng dẫn cho anh chỗ để tem phiếu, gạo nước và cách mua bán, rồi lại đi.
Hai bố con cứ như mặt trăng mặt trời. Nhiửu bữa cơm nấu ra anh ăn trước rồi đậy điệm phần bố. Anh đi lang thang cho hết ngà y, đêm vử thì bố đã ngủ. Tiếng nhà có hai bố con mà có khi hà ng mấy ngà y chẳng nhìn thấy mặt nhau. Vắng người phụ nữ, thiếu trẻ con, cứ như cái nhà khách.
Một hôm trở vử, anh thấy trên bà n là m việc có phong thư của mẹ kèm mấy chữ của bố: Thư mẹ gửi cho con. Con xem, nếu muốn thì tết nà y lên Ba Vì với mẹ. Bố sắp đi công tác miửn Nam sau tết mới ra... Thạnh hấp tấp bóc bì thư. Những dòng chữ quen thuộc của mẹ là m ánh ứa nước mắt. Anh chưa quen được cái không khí nà y. Bố mẹ anh đửu rất tốt với anh, đửu lấy anh là m nơi gặp gỡ những gì còn quan tâm, còn nhớ đến nhau. Nhưng sao họ không thể sống với nhau?
Thạnh đi lang lang trong nỗi day dứt. Bất giác anh đưa chân đến ngôi trường cũ mà anh đã học, cũng là nơi mẹ anh đã nhiửu năm là m giáo viên. Ngôi trường chẳng có gì thay đổi, chỉ thấy ngôi nhà lợp ngói của các gia đình giáo viên nối dà i ra. Nhiửu bức rà o nhử ngăn chiếc sân chung. Mỗi nhà đửu trồng một và i luống rau. Anh đi vử gian cuối, nơi có hà ng cây râm bụt là m rà o. Bỗng có tiếng người gọi như reo:
- Thạnh phải không? à”i anh bộ đội, trông chững chạc hẳn lên kìa.
- Cô Oanh. Thạnh nhận ra cô giáo cũ, là bạn thân của mẹ - cô vẫn ở đây ạ?
- ửª chẳng ở đây thì đi đâu. Nhà cửa khó khăn lắm. Chú thì vẫn đi biửn biệt, chỉ còn cô với em Linh ở nhà thôi.
Cô Oanh cũng là cô giáo dạy Thạnh. Chồng cô vẫn ở bộ đội, đóng quân trên biên giới. Từ hôm vử Thạnh đã định tới thăm các cô, thăm trường cũ nhưng buồn cảnh nhà nên chưa đến. Hôm nay bố gợi ý chuyện lên thăm mẹ, Thạnh thấy cần phải đến hửi thêm cô vử mẹ những năm anh vắng nhà . Cô Oanh tất bật pha nước. Cô vừa là m vừa hửi:
- Đã lên thăm mẹ chưa em?
- Dạ, thưa cô... em chưa đi. Em muốn hửi thăm cô vử mẹ em. “ Giọng Thạnh nghẹn lại.
Cô Oanh cũng im lặng, một lúc sau cô mới chậm rãi nói:
- Dạo đầu năm, khi biết mẹ em xin vử dạy ở khu kinh tế mới Ba Vì, cô cũng có bà n nên đợi em ra quân. Nhưng một phần vì năm học mới sắp bắt đầu, phần nữa mẹ em buồn. Mẹ em có tâm sự với cô, không muốn để em trở vử phải khó xử, phải trực tiếp chứng kiến cảnh sống nặng nử của cả bố và mẹ. Mẹ em đi như người trốn chạy - Cô Oanh bùi ngùi kể tiếp “ Cuộc sống nhiửu khi có những điửu mà tự mình không lý giải nổi. Nhưng trong chuyện nà y cô khuyên em nên thật bình tĩnh và quan tâm đến mẹ. Lúc tiễn mẹ em đi, cô cũng nghĩ rằng sợi dây rà ng buộc bố và mẹ em bây giử là em chứ không phải ai khác.
Từ nhà cô Oanh ra, Thạnh lang thang trên hè phố Nguyễn Du, dãy phố ngà o ngạt mùi hoa sữa. Cái mùi hoa rất riêng của phố phường Hà Nội cứ như nhắc lại một thời mẹ đã từng nắm tay Thạnh dắt đi trên con đường nà y những chiửu đón bố từ cơ quan vử.
Thạnh không phải là con đẻ của bà giáo Bình. Mẹ anh mất lúc anh mới lên năm tuổi. Bố thì bận việc cơ quan, Thạnh lủi thủi ở nhà một mình. Đến năm lớp hai bố đã đong gạo, đo nước hướng dẫn Thạnh tự nấu ăn và quà ng và o cổ con sợi dây đeo tòng teng chiếc chìa khóa cửa. Đến lớp Thạnh cũng cứ đeo sợi dây đó. Mỗi bận chơi trận giả, bị bắt, tụi bạn cứ nắm sợi dây mà kéo như dắt trâu.
Một hôm gần tối, sân trường đã vắng teo. Những ngọn gió lạnh buốt chạy hun hút trong hà nh lang, lùa theo những mảnh giấy vụn học trò. Cô giáo Bình bắt đầu gặp cậu học trò nhử loanh quanh tìm kiếm vật gì.
- Sao em còn ở đây?
- Thưa cô, em đánh mất chìa khóa!
- Thế lúc đi học em có đem đi không?
- Có ạ. Em vẫn đeo ở cổ...
Cả hai cô cháu tha thẩn một lượt khắp sân trường. Trời tối rất nhanh. Cô Bình bảo Thạnh:
- Thôi, hay em cứ vử đi, mai cô nhắc các bạn trong lớp ai nhặt được thì trả lại.
- Nhưng, em sợ...
- Sợ bố mắng? “ Cô hửi và thương hại nhìn cậu học trò đang bối rối.
- Nà o lại đây cô đưa vử, cô sẽ nói với bố em, nhưng từ bận sau phải cẩn thận hơn nhé.
Minh họa của Hòa Thái
Bố con Thạnh ở một khu tập thể không xa trường. Gian phòng xép ở tầng bốn rườ¡i, rộng mười hai mét vuông như một cái tổ cò nối với cầu thang hẹp và dốc lên sân thượng. Trước cửa phòng chật cứng những xô, chậu, bếp dầu và một lũ chai lọ. Mới nhìn qua cái quang cảnh lộn xộn đó, Bình hiểu ngay là nó thiếu bà n tay người phụ nữ.
Trời đổ mưa, bố Thạnh vẫn chưa vử. Hai cô cháu co ro ngoà i cửa hứng những cơn gió lạnh đầy hơi nước từ trên sân thượng đâm bổ xuống theo cầu thang. Gió cứ quanh quẩn không thoát đi đâu được. Cô Bình kéo sát Thạnh và o người cản bớt gió cho em. Dường như đã lâu lắm Thạnh không nhận được một sự âu yếm, che chở nà o ấm tình mẫu tử như thế.
Đến lúc Thịnh vử cất tiếng chà o đầy ngạc nhiên, Bình mới cảm thấy lúng túng vì sự có mặt mình ở nhà bố con Thạnh và o giử nà y. Đèn điện đã bật nhưng cái bóng đèn thiếu sáng là m gian nhà nhợt nhạt. Bình ngà i ngại không muốn bước chân và o. Hai bố con Thạnh năn nỉ như người có lỗi, cô mới miễn cườ¡ng ngồi ghé xuống chiếc ghế loang vết mực tím bên bà n học của Thạnh.
Nhìn Thịnh hấp hả vét vội mấy thìa cơm nguội trong chiếc xoong nhử, định đun nước, Bình vừa buồn cười vừa thương hại. Sau và i lời nhắc nhở Thịnh cần quan tâm hơn tới việc học tập của Thạnh, cô ra vử. Đi sau cô, Thịnh ôm một tấm áo mưa bộ đội cũ, cố nà i cô mặc cho khửi ướt. Trời chỉ còn rắc xuống ít hạt lưa thưa, Bình chỉ mượn cái mũ áo mưa trùm đầu. Trong ánh chớp thư thoảng nhoáng lên, Bình biết bố con Thạnh vẫn nhìn theo.
Gần cuối năm học, Thạnh bị ốm. Lúc đầu chỉ là đi kiết. Thịnh xin phép nghỉ ở nhà với con. Từ ngà y vợ chết đó là lần đầu tiên anh phải tự tay chăm sóc con. Anh xin cơ quan mấy viên thuốc cho con uống. Buổi chiửu có cô hà ng xóm mách hấp lá mơ trứng gà , Thịnh bổ ra chợ lùng vử là m hẳn lưng bát ô tô bắt Thạnh ăn.
Món thuốc đắng ngắt, ăn miếng nà o rùng mình miếng ấy. Nhưng vừa dỗ dà nh vừa quát nạt anh bắt con phải ăn hết. Nà o ngử đến đêm bệnh đã chẳng đỡ lại có chiửu nặng hơn. Thịnh không dám ngủ, gần sáng anh đã tất tả đạp xe đến cơ quan đập cửa cô y tá xin nà o thuốc con nhộng, thuốc đi ngoà i và còn mua thêm mấy thang thuốc nam bọc giấy báo vử sắc. Ai bảo gì cho con uống nấy.
Sau ba bát thuốc đun sôi, Thạnh chuyển từ đi kiết sang đi lửng. Khu vệ sinh tận dưới tầng một, sau mỗi lần nó đi ngoà i, chưa kịp đưa con lên đến nhà đã lại phải dìu xuống. Cuối cùng Thịnh ngồi luôn dưới tầng một. Con thì đi ngoà i như tháo cống, mới ôm quần ra khửi nhà vệ sinh, nhìn thấy bố là nó lại phải quay và o. Người nó rũ xuống như tà u rau héo. Mấy bác hà ng xóm thấy vậy liửn cấp tốc đưa Thạnh và o bệnh viện.
Ngay chiửu ấy, cô giáo Bình và o thăm. Nhìn Thạnh thoi thóp như con chim non trên tấm nệm trắng toát, cánh tay bất động dưới sợi dây chuyửn thuyết thanh, cô không ngử cậu học trò mới ốm có mấy ngà y mà sút đi nhanh thế. Đến lúc biết Thạnh bị ngộ độc nhiửu loại thuốc cùng một lúc, cô nhìn Thịnh như trách móc. Cô ở lại với Thạnh đến tận khuya. Lúc chia tay, nhìn Thạnh nằm thiêm thiếp, chẳng hiểu sao, Bình thốt ra câu nói thật tự nhiên mà là m cả hai người bối rối:
- Anh ở lại theo dõi bệnh tình cẩn thận, sáng mai em sẽ mang cơm và o cho hai bố con.
- Cám ơn cô...cám ơn Bình... - Thịnh run lên không nói hết câu. Anh ngơ ngẩn nhìn theo bóng cô giáo của con đi như chạy ra cổng bệnh viện.
Hai năm sau cô giáo Bình trở thà nh mẹ kế của Thạnh. Cả nhà được đổi vử căn hộ rộng rãi hơn trong khu tập thể cơ quan trên đường Nguyễn Du. Bố vẫn đi công tác luôn nhưng Thạnh đã lớn lên trong sự thương yêu, chăm sóc, rèn cặp của Bình.
Cho đến tận ngà y nhập ngũ, dường như tất cả tình cảm của Thạnh đửu hướng vử người mẹ kế rất đỗi gần gũi và đáng kính trọng ấy. Anh không ngử những đám mây đen len và o giữa tình cảm tưởng bửn chặt đến thế của bố mẹ Thạnh trong thời gian anh nhập ngũ và chiến đấu chống quân thù trên biên giới phía Bắc.
... Từ một cán bộ nghiên cứu có uy tín, Thịnh được đử bạt phó phòng, rồi trưởng phòng kử¹ thuật nhà máy. Sự tăng tiến của Thịnh xuất hiện theo một đám người xu thời như đám bụi nước xung quanh chiếc bóng điện buổi trời mưa. Cái đám bụi ấy cà ng xấu trời cà ng dà y đặc. Họ lôi kéo bố anh và o những công việc mà kết quả của nó khiến mẹ anh lo ngại.
Bố anh ít có mặt ở nhà hơn, ít quan tâm đến mẹ hơn và đồ đạc đắt tiửn trong nhà tăng lên ngà y một nhiửu hơn. Có những đêm bố anh vử nhà trong tình trạng say mửm, nói năng lảm nhảm rồi chửi mắng mẹ. Đã nhiửu lần, mẹ anh tìm cách khuyên nhủ, thậm chí đến cả cơ quan bố tìm hiểu để ngăn chặn những ảnh hưởng xấu đang ăn mòn những gì tốt đẹp của chồng. Nhưng bố anh đã trút lên đầu mẹ những lời nói tệ hại nhất, mà chỉ có những kẻ vô học mới thốt ra.
Một lần do quá bức xúc, mẹ cật vấn bố và ông đã gầm lên: Cô tưởng cái danh hão giáo viên dạy giửi là vẻ vang là xứng đáng với tôi hả. Mười lăm năm nay cô quanh quẩn dẫm chân ở cái cấp một thấp kém. Cô là m tôi xấu hổ với bạn bè... Tôi là một trí thức, tôi không hoà i lời tranh cãi với cô. Tôi muốn được giải thoát khửi cô...!
Mẹ Thạnh đã đau đớn đến thế nà o khi nghe những lời đó. Nhưng lúc đó Thạnh đang còn đối mặt với cái chết trên chiến trường. Đêm đêm, trong nỗi cô đơn lạnh lùng, mẹ vẫn giữ được một khoảng ấm áp nhất cho Thạnh. Nỗi ấm áp ấy không chỉ của người mẹ mà còn trách nhiệm của người hậu phương.
Bà đã từng tâm sự với cô Oanh và chắc cả với bố: Sự rạn nứt trong gia đình dù sao cũng không được phép là m cho tay súng của con mình run lên trước kẻ thù. Dẫu cho có phải tạo ra một sự ấm êm giả tạo trong lúc nà y cũng phải là m. Điểm tựa của nó không phải chỉ là nơi nó đang đứng trên chiến tuyến bảo vệ tổ quốc, mà còn là những tình cảm tốt đẹp, sự yên tâm vử những người thân đang ở phía sau của nó nữa.
Thì ra thế mà Thạnh đâu có hiểu. Sau hôm ở nhà cô Oanh vử, một cuộc đối chất quyết liệt đã nổ ra giữa hai bố con anh. Nhưng mỗi khi trông cái dáng lòng khòng của cha lủi thủi đi là m, hay nghe tiếng ho khan trong những đêm ông khó ngủ, Thạnh lại thương ông và ân hận vì mình quá lời. à”ng cũng đã nhận thấy mình có lỗi, nhưng dường như ông ngại phải công nhận những sai lầm của mình đối với mẹ.
Thạnh hiểu rõ nỗi tự ái trong ông còn lớn lắm. Tuy vậy, anh biết từ lâu ông đã rơi và o cái tâm trạng mệt mửi, cô đơn, dẫu có con đà n cháu đống cũng không thể vực dậy ngoà i bà n tay chia sẻ bao dung của người vợ. Trước hôm và o Nam công tác ông đi mua tất cả số bìa tem phiếu hà ng tết. Đôi mắt ông nhìn anh chớp chớp: Con đem lên cho mẹ và nhớ lên sớm nhé. Anh thấy cay cay nơi sống mũi nhìn cái dáng nặng nử của ông đi như chúi vử phía trước.
Xe đã rẽ và o đường núi. Sương nhẹ như khói bếp xòa phủ lên cảnh trí đang tươi mởn giữa độ xuân vử.Chung quanh ngọn Ba Vì một dải khăn mây bồng bửnh. Thạnh nhìn như dán và o khung kính xe. Và anh như chợt nhận ra cả đôi mắt của bố cũng đau đáu nhìn vử. Cái mà u xanh thẳm, gân guốc của bóng núi ngà y một to lớn đang dang tay ôm trọn và o lòng mình tất cả. Thạnh bất giác kêu lên: Mẹ.