Dạy thêm, học thêm trà n lan: Thuốc nà o để đặc trị?
Tin tức - Ngày đăng : 12:15, 08/04/2012
Dạy thêm học thêm (DTHT) lại bắt đầu "nóng" lên khi năm học 2011-2012 sắp kết thúc. Nhiửu phụ huynh có tâm lý là trong những tháng hè không có điửu kiện để quản lý con nên phần lớn chọn giải pháp đưa đến với lớp học thêm. Cũng bắt nguồn từ đây mà ngay từ bây giử không ít trường đã lên kế hoạch dạy thêm trong nhà trường, còn giáo viên (GV) thì đang xoay xở để mở lớp ở bên ngoà i.
Với mục đích nhằm thắt chặt hơn hoạt động DTHT ở cả trong và ngoà i nhà trường, thời gian tới Bộ GD-ĐT sẽ ban hà nh quy định mới để quản lý hoạt động nà y. Trên nửn dự thảo Bộ GD-ĐT công bố để xin ý kiến nhà quản lý đửu cho rằng: Lâu nay không ít địa phương có thừa các quy định vử xiết chặt DTHT. Quan trọng ở đây là thanh tra, kiểm tra như thế nà o mà thôi. Tuy nhiên với cách cho rằng quản lý DTHT bằng quy định trên giấy tử thì bà i toán nà y không thể giải quyết được.
Quy định chỉ là nửn tảng để giải quyết
Theo TS Nguyễn Tùng Lâm - hiệu trưởng Trường THPT Đinh Tiên Hoà ng (Hà Nội), DTHT là một nhu cầu thực tế bởi cách thi cử hiện nay. Mấu chốt của việc giải quyết bà i toán nà y là phải từ gốc. Việc ban hà nh các văn bản quy định mới chỉ giải quyết được phần ngọn, nói cách khác là mang tính hình thức.
Có thể nhận thấy chương trình học hiện nay rất nặng. Bên cạnh đó cách dạy và thi chưa hiệu quả, phần lớn học sinh (HS) vẫn có thói quen chỉ học thuộc lòng chứ chưa có ý thức tư duy là tự học. Chính vì thế trước hết cần thay đổi nhận thức, quan niệm học tập đó là học để chiếm lĩnh, sáng tạo tri thức, học để là m người chứ không chỉ đơn giản học để thi. Nếu giải quyết được các vấn đử nà y thì không cần có văn bản quy định quản lý thì DTHT cũng khó mà phát triển mạnh mẽ được.
à”ng Vũ Đình Chuẩn - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Phổ thông (Bộ GD-ĐT) cho hay, nếu việc DTHT được thực hiện trên tinh thần tự nguyện của HS thì không có gì phải bà n cãi cả. Điửu đáng phê phán trong hoạt động dạy thêm là có một bộ phận GV xuất phát từ động cơ vụ lợi, bằng nhiửu cách khác nhau bắt ép HS học thêm gây bức xúc đối với xã hội.
Các thầy cô giáo ở các trường ở địa bà n Hà Nội, Hải Phòng... đửu cho rằng không khó để đưa ra các thủ thuật để ép HS đến với học thêm. Quan trọng ở đây là cái tâm của người thầy. Ngay như cả văn bản quy định trước đây cũng như dự thảo bây giử thì khái niệm tự nguyện rất khó để đánh giá. Hiện nay có lớp dạy thêm nà o mà không có chữ ký của phụ huynh đồng ý cho con đi học. Tuy nhiên vì sao phụ huynh lại phải ký và o cho dù trong thâm tâm không muốn là điửu mà ngà nh giáo dục phải giải mã.
Một lớp dạy thêm ở Quảng Ngãi.
Chị H., một phụ huynh ở quận Hoà ng Mai (Hà Nội) có con đang học Trường tiểu học C.G than thở: Thông thường thì 16h45 các con được tan học nhưng trường lại mở ra các lớp giáo dục kử¹ năng, câu lạc bộ..., qua đó phụ huynh lại phải tự nguyện đồng ý cho các em tham gia. Song trên thực tế các tiết học nà y là dạy Toán, Tiếng Việt. Bức xúc lắm nhưng đà nh phải im lặng thôi.
Trong khi đó, các bậc phụ huynh khác tiết lộ thêm: Để thuận tiện cho việc tổ chức dạy thêm, không ít GV thuê địa điểm ngay tại trường học. Mục đích của việc là m nà y nhằm tạo thuận lợi cho cả cô lẫn trò.
Trước những khó khăn cả vử công tác thanh tra cũng như hình thức biến tướng của DTHT, không ít lần trong các cuộc giao ban sơ kết định kử³, lãnh đạo các địa phương than rằng khó kiểm soát DTHT. Tuy nhiên theo quan điểm của Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển thì DTHT trà n lan không khó để ngăn chặn, vấn đử là ở chỗ có quyết tâm hay không. Khi phát hiện ra sai phạm cần phải xử lý kiên quyết, không thể cứ vuốt ve hay chườm đá mãi được. Nếu vẫn còn động thái nà y thì bệnh chỉ có tăng chứ không có giảm.
Địa phương cần quyết tâm và o cuộc
Những năm gần đây, việc HTDT ở Hải Phòng bị biến tướng.Tình trạng DTHT trà n lan ngoà i nhà trường theo hình thức mở các lớp bồi dườ¡ng HS giửi, HS có học lực yếu kém... Dư luận nơi đây cũng cho rằng, GV ép HS phải học thêm bằng nhiửu cách như không dạy hết chương trình trên lớp, để lại một lượng kiến thức để dạy thêm ngoà i nhà trường. Nếu HS không học thêm sẽ bị GV đối xử không công bằng, thậm chí trù dập, cho điểm kém...
Nhằm chấn chỉnh tình trạng nà y, và o tháng 1/2012 ngoà i việc xiết chặt bằng văn bản quy định Sở GD-ĐT Hải Phòng còn quy trách nhiệm đối với hiệu trưởng khi tổ chức dạy thêm trong nhà trường sai quy định. Chưa dừng lại ở đó, Sở nà y còn yêu cầu GV phải ký cam kết thực hiện 8 điửu bắt buộc khi mở các lớp học thêm ngoà i nhà trường. Trong cam kết đặc biệt nhấn mạnh, đối với bậc tiểu học không được dạy thêm sau 17h30; Đối với bậc trung học, không được dạy thêm sau 19h30. Không dạy thêm với HS tiểu học đã học 2 buổi/ngà y. Giáo viên dạy thêm ngoà i nhà trường không được dạy HS mà mình giảng dạy ở trên lớp. Không được ép HS đi học thêm. Học phí học thêm theo đúng quy định của UBND thà nh phố trên cơ sở tự nguyện đóng góp của HS. Có danh sách nộp tiửn học thêm có chữ ký của HS theo từng tháng học, ...
Cũng để hiện sự nghiêm khắc của mình Sở GD-ĐT cũng rà ng buộc trách nhiệm với GV đó là , nếu là m sai sẽ chịu hoà n toà n trách nhiệm trước cấp quản lý và nhận hình thức kỷ luật theo quy định của ngà nh.
Ngoà i ra, nhằm giám sát việc nà y, Thanh tra Sở GD-ĐT Hải Phòng đã thiết lập đường dây nóng cho GV, các bậc phụ huynh và HS phản ánh những việc là m sai trái, việc là m không đúng quy định để kịp thời chấn chỉnh.
à”ng Đỗ Văn Lợi - Chánh văn phòng Sở GD-ĐT Hải Phòng cho biết: Sau hai tháng triển khai quyết liệt, tình trạng DTHT trà n lan đã được chấm dứt và dần đi và o nử nếp. Việc yêu cầu HS học và o các khoảng thời gian không hợp lý đã được hạn chế, việc ép HS đi học thêm đã giảm.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, khi Hải Phòng bắt đầu triển khai quy định siết chặt thì đã có nhiửu luồng dư luận khác nhau. Thậm chí ở quận Lê Chân, hầu hết các GV chưa đồng tình với bản cam kết quy định cứng của Sở GD-ĐT nên không đăng ký dạy thêm ngoà i nhà trường. Tuy nhiên với việc quyết xóa bử việc DTHT trà n lan nên Hải Phòng đã cương quyết giữ nguyên các điửu khoản cam kết.
Lãnh đạo Hải Phòng cho hay, việc đưa ra những quy định cứng rắn quản lý DTHT nhằm giúp HS có thời gian vui chơi, giải trí và có thời gian tự học, tránh học thêm trà n lan. Quan trọng hơn là thông báo đến các bậc phụ huynh rằng khi GV đã dạy HS chính khóa và HS đã được học thêm ở trong nhà trường thì các kiến thức cơ bản mà Bộ và Sở yêu cầu đã được GV truyửn thụ đầy đủ đến mỗi HS.
Qua câu chuyện ở Hải Phòng cho thấy, việc Bộ GD-ĐT ban hà nh văn bản quy định chỉ mang tính chất định hướng còn tùy cách thức hoạt động DTHT ở mỗi địa phương mà nên giao cho các Sở GD-ĐT chủ động đưa ra các hình thức quản lý phù hợp.
Bên cạnh đó xã hội cũng cần phải có cách nhìn nhận đúng đắn vử hiện trạng nà y và quan trọng hơn là luôn có ý thức sẵn sà ng phản ánh những dấu hiệu sai phạm để ngà nh giáo dục chấn chỉnh kịp thời. Quy định dù sao chỉ mang tính chất là nửn tảng hướng dẫn quản lý chứ không phải là chiếc đũa thần để giải quyết bà i toán DTHT