Hà Nội: Xót xa húng Láng sắp tuyệt chủng
Tin tức - Ngày đăng : 09:22, 04/06/2012
Húng Láng đang đến ngà y tà n?
Hơn 4h sáng, khi Hà Nội vẫn còn im lìm trong giấc ngủ say với con mưa đầu hè, ngay cạnh bên trái chùa Láng (Đống Đa, Hà Nội), ba bốn người nông dân đã tay dao, tay lạt lụi cụi hái rau. Những bó húng chỉ chừng 10 tới 20 cây con đã thà nh một bó nhanh chóng xếp lại trên bử ruộng. Những bó rau không xanh ngát như cải, không dà i rộng như bí, không đửu đặn như rau muống nhưng vết cắt là m nhựa cây thơm tửa cả một vùng.
Nhiửu người dân quanh khu vực đã từng trầm trồ: khi nông dân cả khu cắt húng để tiểu thương mua buôn bán và o các nhà hà ng, cho cư dân nội thà nh thì ai đến gần "chao ôi là thơm". Nó không ngà o ngạt như húng bạc hà nhưng mà thơm lâu, dịu, dễ chịu phải biết.
4h sáng là thời điểm đầu tiên người nông dân ra ruộng hái húng để bán tại chợ Láng buổi sáng. 8h, họ ra ruộng lần hai để là m cử, chăm cây, vun bón cho vườn rau gia đình.
Bà Định (phố Chùa Láng, Đống Đa, Hà Nội) là một trong số hiếm hoi những người còn ruộng tại khu chùa Láng, tất bật ra ruộng rau ở cạnh chùa. Cặm cụi dọn cử cho luống rau húng, bà Định kể: "Đến tôi là đời thứ 4 trong gia đình theo nghử trồng húng. Trước đây, khi người ta chưa quy hoạch đất để xây nhà , ruộng đất còn nhiửu, riêng gia đình tôi có 10 luống húng. Bây giử, nhà 10 tầng kia mọc lên thì chỉ còn miếng nà y, với 2 luống ở mảnh đất phía trong kia nữa là hết".
|
Ruộng rau húng Láng duy nhất còn lại chỉ rống mấy chục mét vuông. |
Luống rau húng của bà Định được trồng lại từ tháng 8/2011, đến nay đã gần 1 năm nhưng rau vẫn lên xanh mượt. Gần ruộng rau nhà bà , 2 luống rau húng nhà bà Sói cũng đang đến độ thu hoạch. Dù đang ở độ căng trà n nhất nhưng húng là ng Láng vẫn không mập như các nơi khác, loại khác mà nó vốn có thân nhử, lá mửng ít răng cưa. Mặt lá mà u xanh thẫm, cuống và gân lá mà u tím.
"Nghử trồng húng ở đây đang mai một dần. Hiện cả khu cũng chỉ còn 4 nhà trồng húng. Nhà nhiửu thì có 5, 7 luống, nhà ít thì chỉ có 2 luống. Người trồng húng hầu như đửu đã cao tuổi: như bà Tất trồng nhiửu nhất thì đã hơn 80 tuổi, tôi năm nay 72 tuổi... Bà Sói, bà Kiệm cũng đã ngoà i 50, 60 tuổi. Cao tuổi rồi nhưng mình không trồng thì có lẽ rau húng Láng cũng mất thôi. Tôi sống bằng nghử trồng rau, nhưng đến đời con tôi thì cũng đã chuyển sang nghử khác vì đất nông nghiệp bây giử bị thu hẹp, còn có bao nhiêu đâu".
Rau húng có thể trồng quanh năm, và không phải mất công chăm bón nhiửu. Sau mỗi đợt hái, chỉ cần tưới chút nước giải là húng lên đửu, xanh non. Đặc biệt, húng không ưa đạm hay phân bón. Những loại phân lân vô cơ dễ là m húng bị ủng, thối.
Theo bà Định, cứ 10 ngà y có thể thu hoạch 1 lứa húng. Một luống húng 2m có thể thu được 200 - 300 mớ. Giá bán húng tận ruộng là 500 đồng/mớ. Tính ra trồng húng kinh tế hơn các loại rau khác như muống, đay, mồng tơi...
Chút chất Kinh kì sót lại
Húng Láng thơm, nhiửu người mê đắm, muốn đem vử nhà ươm giống để muốn nhâm nhi chén rượu với bạn, có cỗ lòng là có húng nhưng chuyện đó không hử đơn giản. Húng Láng có những đòi hửi riêng, mà nhiửu người cho rằng "kiêu như con gái đất Kinh kử³".
"Húng Láng vốn nổi tiếng thơm, ngon, được nhiửu người ưa chuộng. Vị thơm của húng Láng không nồng như húng bạc hà , húng dũi. Nó thơm mát, dịu nhẹ, khi ăn và o miệng mới có thể cảm nhận thấy. Tuy nhiên, phải trồng trên đất của là ng Láng xưa thì rau mới có được vị thơm, ngon đặc trưng. Năm ngoái có người ở Mử¹ Đình đánh hẳn xe con lên đây mua giống rau húng của tôi vử trồng. Rau lên xanh tốt nhưng ông ấy nói húng không có được cái vị thơm, ngon đặc trưng của húng Láng nữa", bà Định chia sẻ.
Người trồng rau là ng Đăm (Tây Tựu - Từ Liêm) cũng không ít lần lên xin húng Láng vử nhân giống nhưng chưa thể lai được thứ rau quý nà y. Húng Láng mang ra khửi là ng Láng là không còn mùi thơm dễ chịu nữa. Thầy trò trường Đại học Nông nghiệp I Hà Nội đã từng đến nghiên cứu để lý giải điửu nà y.
Theo bà Sói, một trong 4 người tận tâm với cây húng Láng, đất trồng húng được đánh luống, đánh dõng, khi trồng cũng phải có cách riêng của nó chứ không chỉ cắm ngọn húng xuống đất là xong. Mầm húng phải đặt cong dưới đất thì cây mới có độ bám và mọc lên được. Mà cũng phải đợi đến tháng 10, 11 âm lịch chử cây lên mầm thì mới hái mà ươm luống. Nước tưới cho rau húng phải là nước tiểu pha thật loãng. Những ngà y nắng tháng 6 như đổ lửa nhưng muốn có húng ngon, người là ng Láng vã mồ hôi mà tưới nước. Húng Láng cũng "khó tính", chỉ cần có và i cây cử mọc xung quanh là chúng không chịu lên.
Theo nhiửu chuyên gia, từ thời Lý và o thế kỷ XI, Láng là một trong 61 phường của kinh thà nh Thăng Long, chuyên canh các loại rau gia vị và rau thơm trong đó rau húng là tốt và ngon hơn cả. Húng Láng trở thà nh rau tiến vua và là niửm tự hà o của người dân. Thậm chí, địa danh là ng Láng và sản vật húng Láng còn đi và o ca dao, tục ngữ. Tuy nhiên hiện nay, húng Láng hầu như không còn bởi là ng Láng đã lên phường từ lâu và những mảnh đất trồng húng Láng, hiện giử có giá hà ng trăm triệu đồng/m2. Nhiửu người đã tiếc thương đời húng, nhưng liệu có cách nà o gìn giữ khi đô thị hóa đang là vũ bão?.