Bộ trưởng trả lời vử vụ Dương Chí Dũng
Tin tức - Ngày đăng : 09:44, 06/08/2012
Không phải tất cả tập đoà n đửu là gánh nặng
 |
| Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Vũ Đức Đam |
- Người dân cho rằng tập đoà n, tổng công ty, doanh nghiệp nhà nước (DNNN) tuy được ưu đãi nhiửu vử vốn, đất đai, tà i nguyên... nhưng hiệu quả rất kém, toà n thua lỗ, phá sản, là gánh nặng của nửn kinh tế. Chính phủ nhìn nhận như thế nà o vử vai trò của các tập đoà n, tổng công ty, DNNN và có biện pháp gì để kiểm soát chặt chẽ hơn và quy rõ trách nhiệm cho từng cấp?
Theo tôi cần thống nhất một quan điểm, nước nà o cũng có DNNN. Ở nhiửu thời kử³, kể cả ở các nước phương Tây, DNNN đóng vai trò rất quan trọng.
VN đi lên từ một nửn kinh tế hoà n toà n nhà nước và tập thể. Qua quá trình đổi mới, sắp xếp doanh nghiệp vừa qua, đến nay, là m tròn con số ta còn 1.300 DNNN, trong đó có 11 tập đoà n, 10 tổng công ty 91 tạm hiểu là tổng công ty lớn, 80 tổng công ty 90.
Trong số đó, số không có lãi chỉ khoảng 20% so với 60% trước đây. Trước đây, cứ 100 DNNN thì 60 không có lãi, chính vì thế trong quá trình đổi mới DNNN, những doanh nghiệp đó được cổ phần hóa, bán, khoán, cho thuê..., chỉ giữ lại những doanh nghiệp được cho là có hiệu quả, quan trọng đối với nửn kinh tế.
Không phải tất cả các tập đoà n, tổng công ty đửu lỗ và đửu là gánh nặng. Một ví dụ mà người dân thấy rất rõ là Tập đoà n Viễn thông quân đội, không những phát triển rất tốt thị trường trong nước mà còn đang tiến hà nh đầu tư ra rất nhiửu nước trên thế giới, có phương án thâm nhập những thị trường rất tiên tiến ở châu à‚u có mức độ cạnh tranh khốc liệt, khiến rất nhiửu người ngạc nhiên.
VN có điửu kiện rất đặc biệt vử nửn kinh tế chuyển đổi và hệ thống chính trị, vai trò của DNNN sẽ được tiếp tục duy trì.
Vinalines lỗ do nguyên nhân khách quan
- Nhưng vấn đử lỗ của các DNNN vẫn được người dân rất quan tâm. Tại sao DNNN lỗ lớn như vậy, điển hình như Vinalines, Vinashin..., lỗ đến cả trăm tỷ, ngà n tỷ đồng?
Vinalines những năm trước là lãi, chỉ bắt đầu năm nay là lỗ. Lý do chính khiến Vinalines lỗ là kinh tế thế giới rất khó khăn. Vinalines vận chuyện quốc tế là chính mà giá cước lại xuống một cách không thể dự liệu được. Có nhiửu mặt hà ng xuống đến 90%, đại đa phần giảm hơn một nửa.
Đối với Vinashin, có thể nói ngà nh đóng tà u rất quan trọng vì VN là một quốc gia biển. Những sai phạm của Vinashin, công luận, trong Đảng và trong Chính phủ đã nói kử¹. Những ai vi phạm đã phải chịu hình phạt của pháp luật, hậu quả còn lại là rất lớn, hiện nay để vưc Vinashin lên vẫn còn rất nhiửu khó khăn.
Nhưng nói đến Vinashin mà chỉ nói đến những điửu như vậy thì không công bằng với những người là m trong ngà nh đóng tà u. Cứ hình dung cách đây 10-15 năm, chúng ta mơ ước không đóng được con tà u 3 ngà n tấn. Bây giử, những con tà u ta đóng được cao bằng tòa nhà 10 tầng, mấy trăm nghìn tấn.
Tôi có vinh dự được đến thăm một số nhà máy đóng tà u, đã chứng kiến những người từng là kử¹ sư, quản lý ở đó rơi nước mắt khi xem hạ thủy những con tà u khổng lồ, không thể tưởng tượng ngà nh đóng tà u VN lại có bước phát triển vượt bậc như vậy. Từ chỗ gần như không có tên tuổi, VN giử nằm trong khoảng 10 nước có năng lực đóng tà u tốt trên thế giới, với một đội ngũ mấy chục nghìn công nhân là nh nghử. Các xưởng của ta còn đóng được cả tà u mang pháo, tên lửa, có trực thăng đậu...
Ta phải ghi nhận đó là tâm huyết và trí tuệ của các thế hệ cán bộ trong ngà nh đóng tà u. Chủ trương của Đảng và nhà nước trước đây và sau nà y đửu tập trung phát triển ngà nh đóng tà u, khắc phục những sai sót để giữ được một thế mạnh không chỉ vử kinh tế, kử¹ thuật mà với VN là một quốc gia biển trong bối cảnh quốc tế hiện nay là vô cùng quan trọng.
Nhiửu cán bộ trung cao cấp che giấu giửi
- Vậy thua lỗ của Vinalines, ngoà i nguyên nhân khách quan như Bộ trưởng nêu, có phần nà o là do hậu quả của vụ việc Dương Chí Dũng?
Vụ việc Dương Chí Dũng xảy ra năm 2007, khi đó Vinalines có nhu cầu đầu tư xây dựng thêm một nhà máy sửa chữa tà u biển ở phía Nam. Bộ GTVT và các bộ ngà nh liên quan theo quy định đã trình lên Thủ tướng xin bổ sung nhà máy nà y và o quy hoạch. Một Phó Thủ tướng được phân công, trên cơ sở ý kiến các bộ ngà nh, đã đồng ý chủ trương cho Vinalines lập dự án, báo cáo và cập nhật dự án nà y và o quy hoạch.
Nhưng khi chưa hoà n thà nh các thủ tục đó, lãnh đạo Vinalines đã tự ý mua các ụ nổi, một thà nh phần của nhà máy, vử sửa chữa. Trong quá trình thanh tra đã phát hiện việc sửa chữa nà y có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Ngay khi nhận được báo cáo thanh tra, Thủ tướng đã yêu cầu chuyển cho cơ quan điửu tra. Khi điửu tra vụ việc cụ thể liên quan đến các ụ nổi, nhận thấy dấu hiệu liên quan đến lãnh đạo tổng công ty, Thủ tướng đã yêu cầu cơ quan điửu tra mở rộng điửu tra.
Khi cơ quan điửu tra báo cáo là lãnh đạo của tổng công ty, cụ thể là ông Dương Chí Dũng, có dấu hiệu vi phạm, Thủ tướng đã chỉ đạo khởi tố vụ án, khởi tố bị can, tiến hà nh ngay các biện pháp ngăn chặn đặc biệt đối với ông Dương Chí Dũng. Tất cả những việc nà y được là m với thái độ rất cương quyết, đúng trình tự tố tụng.
- Việc bổ nhiệm ông Dương Chí Dũng ở Vinalines, Bộ trưởng đã khẳng định là đúng quy trình, nhưng người dân băn khoăn trách nhiệm thuộc vử ai, tại sao thực hiện đúng quy trình mà vẫn để lọt một tội phạm lên một chức vụ quan trọng?
Chính phủ là m gì cũng phải căn cứ và o luật pháp, tuân thủ đúng quy trình thủ tục của một cơ quan hà nh chính. Quy trình, thủ tục đúng thì phải bảo là đúng. Giống như một quy trình sản xuất, nếu xảy ra tai nạn, điửu đầu tiên cần xem xét là vận hà nh có đúng quy trình không, nếu đúng quy trình thì phải tìm những nguyên nhân sâu xa hơn.
Công tác cán bộ là cốt lõi của mọi vấn đế, Đảng và Nhà nước có các chính sách và quy định rất chặt chẽ từ đánh giá, quy hoạch, đà o tạo, bổ nhiệm, đãi ngộ... Với những cán bộ cấp Chủ tịch HĐQT, quy trình từ nhận xét ở nơi là m việc đến lấy ý kiến nơi cư trú... phải mất đến 6 tháng. Vấn đử đặt ra ở đây là tại sao quy trình chặt như thế mà vẫn để lọt.
Đây là vấn đử con người. Chúng ta đửu biết một người đã giữ đến chức vụ nhất định thì rất hiểu biết. Không phải không có những trường hợp, không chỉ riêng VN, mà trong lịch sử từ trước đến nay, khá nhiửu cán bộ trung cao cấp che giấu rất giửi.
Một nguyên nhân nữa là công tác đấu tranh, phê bình và tự phê bình từ cấp cơ sở chưa là m thật tốt. Khi họ được tuyên dương, lên chức, bổ nhiệm, họ vẫn là một chân dung rất đẹp, rất tốt. Đùng một cái họ bị phát hiện và thà nh tội phạm, ta mới giật mình.
Tôi cho rằng đánh giá con người là vấn đử rất quan trọng và rất khó, chỉ có cách: Trước hết, những gì là quy trình, thủ tục thì phải chặt chẽ; Thứ hai, phải tăng cường phê bình và tự phê bình trong các tổ chức đảng, chính trị xã hội, công đoà n, cơ quan chuyên môn... cũng như tăng cường giám sát của người dân để sớm phát hiện những phần tử thoái hóa biến chất, loại ra khửi bộ máy.
Khó có thể tìm thấy một quy trình nà o trên thế giới là hoà n thiện, vì vậy mọi quy trình phải được thường xuyên rà soát, cần thiết thì phải sửa đổi, bổ sung. Sau sự việc Dương Chí Dũng, Chính phủ và các cơ quan liên quan của Đảng đang xem xét và đã đử nghị bổ sung một số quy định trong quy trình cán bộ. Ví dụ quy định khi bổ nhiệm một cán bộ mà đơn vị đang được thanh tra, kiểm tra thì việc trao đổi với cơ quan thanh tra, kiểm tra, dù chưa có kết luận chính thức là một thủ tục bắt buộc.
Quan trọng nhất trong công tác con người là phải có giám sát, đánh giá thật kử¹ từ tất cả các cấp, đặc biệt phải có cơ chế để nhân dân biết cán bộ tham gia đánh giá và phát hiện sai phạm của cán bộ ngay từ khi còn rất sớm.