Được và mất của Mử¹ trong cuộc chiến chống khủng bố
Tin tức - Ngày đăng : 15:03, 12/09/2012
Tiêu diệt Osama Bin Laden, một trong những thà nh công lớn nhất trong cuộc chiến chống khủng bố của Mử¹.
Có thể nhận thấy thời kử³ chống khủng bố có những ảnh hưởng hết sức sâu sắc tới vận mệnh của bá quyửn Mử¹. Vì vậy, sớm kết thúc cuộc chiến nà y đang trở thà nh nhận thức chung của phần đông người Mử¹. Tuy nhiên, do cuộc chiến chống khủng bố đã gắn liửn với cuộc chiến tranh Iraq, kế hoạch Đại Trung Đông và cuộc chiến chống Taliban ở Afghanistan nên không phải cứ muốn chấm dứt là có thể dễ dà ng thực hiện ngay được.
11 năm một chặng đường
Kử³ thực, và o cuối những năm cầm quyửn của mình, cựu Tổng thống Mử¹ George Bush đã có ý thức sớm kết thúc cuộc chiến chống khủng bố với việc tuyên bố kế hoạch rút quân khửi Iraq và tử ra thận trọng hơn trong việc sử dụng thuật ngữ cuộc chiến chống khủng bố.
Nhưng những thay đổi của ông G.Bush đã không đem lại mấy kết quả khi không chỉ các thế lực khủng bố mà ngay cả chính các đồng minh của Mử¹, cũng như người dân xứ sở cử hoa tử ra hoà i nghi vử động cơ của vị chủ nhân Nhà Trắng vốn được mệnh danh là Tổng thống của chiến tranh, đặc biệt sau khi họ phát hiện ra rằng những bằng chứng để ông phát động cuộc tấn công Iraq trên thực tế hoà n toà n không có thật.
Chính trong bối cảnh ấy, ông Barack Obama - một người luôn chủ trương sớm kết thúc cuộc chiến chống khủng bố - đã nhanh chóng chớp được thời cơ thay đổi để bước chân và o Nhà Trắng. Và đương nhiên, kết thúc cuộc chiến chống khủng bố đã trở thà nh trọng điểm cầm quyửn và ưu tiên chiến lược của Tổng thống thứ 44 của nước Mử¹.
Ngay sau khi chuyến đến Nhà Trắng, ông Obama đã đồng thời xúc tiến hà nh động trên cả 3 mặt.
Thứ nhất là đẩy nhanh tiến trình rút quân khửi Iraq để mong tháo gỡ mối quan hệ phức tạp giữa chống khủng bố và Đại Trung Đông, cắt đứt những phiửn phức của chiến tuyến Trung Đông.
Thứ hai, ông Obama khởi động chiến lược chống khủng bố ở Afghanistan và Pakistan nhằm xóa bử tận gốc mảnh đất thật sự của chủ nghĩa khủng bố.
Thứ ba, thực thi chính sách tổng hợp, kết hợp giữa các biện pháp cứng và mửm, lợi dụng toà n diện nguồn lực quân sự, tình báo, chính trị, ngoại giao để sớm mang lại hiệu quả triệt thoái khủng bố trong thời gian ngắn nhất có thể.
Nếu không kể đến những hy sinh và chi phí tất yếu phải bử ra khi phát động hay duy trì bất kử³ cuộc chiến tranh nà o, thì phải thừa nhận rằng sách lược chống khủng bố của chính quyửn Obama đã có những hiệu quả thực chất. Sách lược đó đã dẫn đến việc cải thiện phần nà o mối quan hệ thù địch lâu nay giữa Mử¹ với thế giới Hồi giáo, đã đưa đến việc tiêu diệt được trùm khủng bố quốc tế Osama Bin Laden sau gần 9 năm truy bắt, rút quân hoà n toà n khửi Iraq và đang từng bước hiện thực hóa kế hoạch rút quân khửi Afghanistan đúng theo lộ trình cam kết.
Chính xét từ ý nghĩa nà y, thời kử³ chống khủng bố kéo dà i hơn 10 năm qua của Mử¹ vử đại thể đã đi được một chặng đường dà i.
Những cái được - mất
Trong 11 năm ấy, nước Mử¹ đã thực hiện hai chiến lược chống khủng bố, lần lượt ở Trung Đông và Nam à, dù rằng xét cho cùng mảnh đất hay gốc rễ sinh sôi chủ nghĩa khủng bố vẫn chưa được xóa bử.
Theo đánh giá của giới phân tích, tình hình tại Afghanistan và Iraq thời kử³ hậu rút quân xem ra cũng khó có thể ổn định trong sớm chiửu vì nhiửu lý do khác nhau. Trong đó quan trọng nhất là việc cả hai tổ chức al-Qaeda và Taliban - các lực lượng nòng cốt của chủ nghĩa khủng bố - đửu không hử bị sụp đổ do cái chết của Bin Laden. Ngược lại, cái chết của tên trùm khủng bố khét tiếng khi y đã bước sang tuổi 67 và trong tay không một tấc sắt phòng vệ khi bị biệt kích Mử¹ tấn công tại nhà riêng ở Abbottabad (Pakistan) hồi thnsg 5/2011 vẫn đang tiếp tục gây rắc rối, là m cho quân Mử¹, quân đội NATO thường xuyên bị thương vong.
Cục diện Afghanistan, Iraq và Pakistan rồi sẽ ra sao, quan hệ Mử¹-Pakistan sẽ có những thay đổi đặc biệt như thế nà o sẽ là những nhân tố phủ bóng lên chặng đường chống khủng bố thời gian tới. Sẽ không quá khi nói rằng, thời kử³ chống khủng bố tuy đã đi được một chặng đường nhưng cuộc chiến nà y vẫn còn nhiửu gian nan.
Tuy nhiên, xét ở khía cạnh lựa chọn chiến lược lớn, dù gian nan đến mấy Mử¹ cũng không thể không tìm cách nhanh chóng kết thúc thời kử³ chống khủng bố. Bởi,
Thứ nhất, cuộc khủng hoảng tà i chính bùng phát và kinh tế đi xuống đang đẩy Mử¹ và o thế khó có thể tiếp tục đảm đương cuộc chiến chống khủng bố mà không biết hồi kết. Mức trần nợ công của Mử¹ đã gần trạm mức trần 26.300 tỷ USD mà khó khăn lắm Quốc hội Mử¹ mới thông qua được hồi năm ngoái. Mức nợ công nà y có liên quan chặt chẽ tới việc vay mượn quá nhiửu dưới thời kử³ George Bush để thực hiện cuộc chiến chống khủng bố lan trà n.
Thứ hai, cuộc chiến tranh tại Afghanistan và Iraq chẳng những không có tác dụng thúc đẩy nửn kinh tế, tăng thêm việc là m mà ngược lại, còn là m ảnh hưởng đến kinh tế, khiến thâm hụt gia tăng và quan trọng hơn là là m mất uy tín của nước Mử¹. Việc sớm kết thúc hai cuộc chiến nà y, vì thế, cũng đã trở thà nh nhận thức chung của đảng cầm quyửn và đảng đối lập trong nhiửu năm trở lại đây.
Mặc dù hiểu rõ việc rút quân khửi hai chiến trường Trung Đông và Nam à và o thời điểm hiện nay là có phần hơi vội vã, nhưng chính quyửn Obama đà nh phải đưa ra sự lựa chọn như vậy.
Nguyên nhân phần lớn là vì hệ thống quốc tế thay đổi theo chiửu sâu; toà n bộ thế giới phương Tây đang lún sâu và o khủng hoảng tà i chính “ kinh tế; nhóm các nước mới nổi trỗi dậy mạnh mẽ; khối châu à, châu Phi và Mử¹ Latinh đửu bắt đầu thức tỉnh; trong khi khu vực châu à-Thái Bình Dương đang chuyển mình trở thà nh trung tâm kinh tế năng động nhất toà n cầu.
Cân nhắc từ các góc độ chiến lược lớn ấy, Mử¹ phải nhanh chóng thoát khửi khu vực Trung Đông, Nam à, cũng như thoát khửi cuộc chiến chống khủng bố để đối phó với những thách thức có ý nghĩa chiến lược lâu dà i hơn.
Nói tóm lại, trong hơn 10 năm qua, việc Mử¹ tập trung chống khủng bố là chiến lược cần thiết, thì cùng với sự thay đổi hoà n toà n mới của tình hình trong nước và quốc tế, kết thúc thời kử³ chống khủng bố cũng đang nổi lên là hoạt động có ý nghĩa chiến lược hết sức cấp bách. Nếu như chính quyửn George Bush mượn cuộc chiến chống khủng bố để mưu cầu bá quyửn, thì chính quyửn Obama hiện nay lại mượn việc kết thúc cuộc chiến chống khủng bố để bố trí lại chiến lược toà n cầu của Mử¹ thời kử³ hậu chống khủng bố.
Phác họa thời kử³ hậu cuộc chiến chống khủng bố
Xét tổng thể, có thể vạch ra đôi nét vử đường hướng chính trong chiến lược toà n cầu của Mử¹ thời kử³ hậu chống khủng bố như sau:
Thứ nhất, Mử¹ nhận thức được rằng chủ nghĩa khủng bố quốc tế đã chuyển từ mối đe dọa hà ng đầu thà nh một trong nhiửu mối đe dọa hoặc thách thức mà nước Mử¹ đang phải đối mặt. Thách thức từ những vấn đử mang tính toà n cầu như sự thay đổi bức tranh địa-chính trị thế giới, tình trạng biến đổi khí hậu toà n cầu hay những mối đe dọa an ninh phi truyửn thống khác đang là những vấn đử Mử¹ cần phải quan tâm nhiửu hơn.
Thứ hai, xuất phát từ tình hình thực tế vử thực lực và cục diện quốc tế, Mử¹ cần phải từng bước nhận thức được những hạn chế vử mặt thực lực; phải chú trọng hơn đến việc vvận dụng tổng hợp, cân bằng, khéo léo sức mạnh cứng và mửm; phải thừa nhận xu thế đa cực hóa của các lực lượng trên thế giới và theo đuổi hợp tác quốc tế nhằm tìm kiếm vai trò chủ đạo trong khuôn khổ nhiửu đối tác thay vì chiếm giữ vị trí bá chủ như trước đây. Nói cách khác, Mử¹ phải chấp nhận thực tế không còn ở vị trí số 1, mà là một nước đứng đầu trong những nước ngang hà ng nhau.
Thứ ba, Mử¹ phải chú ý nhiửu hơn đến mối quan hệ gắn kết giữa chiến lược an ninh và địa chiến lược. Mử¹ phải cùng lúc đối phó với cả cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố và sự vươn lên của các nước mới nổi không hoà n toà n đi theo quử¹ đạo của Mử¹. Muốn vậy, Mử¹ phải vừa quan tâm tới Trung Đông, Nam à và Đông à, vừa đẩy mạnh trọng tâm chiến lược dịch chuyển từ Tây sang Đông, coi châu à-Thái Bình Dương là trọng điểm địa chiến lược trong tương lai. Bên cạnh đó, Mử¹ cũng phải đẩy mạnh khả năng giám sát đối với những tà i sản chung toà n cầu ở trên biển, trên không và trong không gian vũ trụ.
Thứ tư, Mử¹ phải vận dụng tổng hợp và khéo léo cùng lúc các biện pháp quân sự, ngoại giao, kinh tế, viện trợ đối ngoại, tình báo và tuyên truyửn ra bên ngoà i.
Tất cả những điửu nà y đang truyửn đi một thông điệp quan trọng: Chiến lược toà n cầu của Mử¹ có xu thế thu hẹp vử tổng thể. Đây vừa là sự sửa sai do hà nh động bà nh trướng quá mức trong thời kử³ chống khủng bố, vừa có liên quan tới quan niệm chiến lược toà n cầu mới của chính quyửn Obama. Nhưng nguyên nhân sâu xa nhất vẫn xuất phát từ chính bên trong nội bộ nước Mử¹: Khi đang phải đứng trước một cuộc khủng hoảng mang tính kết cấu, chú Sam cần phải thay đổi phương hướng phát triển bên trong và can dự bên ngoà i để có thể bảo toà n tốt nhất những lợi ích chiến lược của mình.