Tác phẩm hoà nh tráng và câu chuyện bằng cấp
Mỹ thuật - Nhiếp ảnh - Ngày đăng : 22:19, 17/01/2013
Theo điửu 23 của dự thảo vử tác giả tượng đà i, tranh hoà nh tráng, tác giả được chỉ định sáng tác mẫu phác thảo đối với mọi công trình phải có trình độ đại học trở lên chuyên ngà nh điêu khắc đối với tượng đà i, có trình độ đại học trở lên chuyên ngà nh hội họa, đồ họa, tranh hoà nh tráng đối với tranh hoà nh tráng, đồng thời đã có ít nhất hai công trình tượng đà i, tranh hoà nh tráng đạt chất lượng loại A, theo xác nhận của Bộ VH-TT&DL.
Tượng đà i Lý Thái Tổ ở Hà Nội - Ảnh: Nguyễn Khánh
Vử điửu nà y, điêu khắc gia (ĐKG) Lâm Quang Nới cho biết: Quy định trên đã có trong quy chế tượng đà i, tranh hoà nh tráng từ bao năm nay rồi, bây giử mới trình Quốc hội để cụ thể hóa thà nh nghị định thôi. Thực tế thì bao lâu nay anh em cũng không ai tranh cãi vử vấn đử nà y. Tuy nhiên, ông cho rằng nếu quy định tác giả phải tốt nghiệp chuyên ngà nh là có phần khắt khe. à”ng lấy ví dụ, ĐKG Nguyễn Thà nh Thi và ông trước đây đửu tốt nghiệp hội họa, nhưng đửu thà nh danh từ những công trình điêu khắc. Cho nên yêu cầu bằng cấp thì đúng, nhưng nếu yêu cầu phải bằng cấp chuyên ngà nh mà không dựa và o hoạt động, thà nh tích mử¹ thuật cụ thể thì không được thông thoáng cho lắm.
ĐKG Bùi Hải Sơn - trưởng ngà nh điêu khắc Hội Mử¹ thuật TP.HCM - cho rằng đối với những công trình điêu khắc, tranh hoà nh tráng được chỉ định thì quy định trên là cần thiết để bảo đảm chất lượng cho tác phẩm.
Ở lĩnh vực tượng đà i, tranh hoà nh tráng, số tiửn đầu tư mỗi tác phẩm thường lên đến con số hà ng chục tỉ đồng. Do đó, nếu việc nhà đầu tư chỉ định tác giả (nghĩa là đặt hà ng đích danh) sáng tác không rõ rà ng bằng quy định cụ thể thì dễ dẫn đến tiêu cực. Vử điửu nà y, ĐKG Bùi Hải Sơn giải thích: Một người có tà i năng mử¹ thuật dù không kinh qua trường lớp thì họ vẫn có thể vẽ những bức tranh, nặn những bức tượng để triển lãm và trưng bà y được. Nhưng điêu khắc tượng đà i, tranh hoà nh tráng không phải là việc đơn giản như vẽ một bức tranh, nặn một pho tượng. Ở tượng đà i, tranh hoà nh tráng thì mử¹ thuật chỉ là một yếu tố được xét đến đầu tiên. Ngoà i ra còn phải tính đến các yếu tố khác như sự phối hợp cảnh quan, kiến trúc, yếu tố lịch sử, xã hội học, nhân chủng học, khoa học kử¹ thuật, pháp lý... Cho nên, nếu mời người không được đà o tạo thì tôi e không đảm bảo vử mặt chất lượng. Hơn nữa, vử mặt định chế nhà nước thì tôi nghĩ quy định như vậy là hợp lý, nếu không dễ loạn hay nảy sinh tiêu cực trong việc chỉ định thầu. Hãy nhìn xem, mảng tượng đà i ở ta dù có quy chế trước đây mà cũng nảy sinh bao nhiêu là tiêu cực!.
ĐKG Nguyễn Xuân Tiên - giảng viên Trường ĐH Mử¹ thuật TP.HCM - tử ra đồng tình: Thật ra là m điêu khắc tượng đà i, tranh hoà nh tráng không đơn giản như mọi người nghĩ. Nó là một quy trình đòi hửi phải được sự đà o tạo bà i bản, không phải chỉ với bản năng hay tà i năng mử¹ thuật tự học mà có được. Nếu cho rằng người tự học có thể là m tượng đà i, tranh hoà nh tráng thì tôi không thể chấp nhận được. Để bảo vệ quan điểm của mình, ĐKG Nguyễn Xuân Tiên đưa ra một dẫn chứng: Từ trước đến nay, trong đội ngũ là m tượng đà i, tranh hoà nh tráng ở nước ta, tôi chỉ mới thấy những người tốt nghiệp hội họa rồi thà nh danh trong điêu khắc. Trong thực tế, người không qua đà o tạo bà i bản mà có thể là m tượng đà i, tranh hoà nh tráng thì tôi chưa thấy ai!.