Nhà  văn, nhà  báo Ngô Tất Tố - Sáng ngời một nhân cách

Sau phần giới thiệu vử nhà  văn Ngô Tất Tố của em Hồ Thị Thủy Tiên, các thà nh viên CLB đã có buổi tranh luận sôi nổi vử những câu chuyện xoay quanh cha đẻ của Tắt đèn và  Lửu chõng. Có thể nói nhà  văn Ngô Tất Tố đã trở nên quá quen thuộc với bạn đọc bởi ai cũng trải qua thời cấp 2 với những đoạn trích tiêu biểu trong tác phẩm Tắt đèn của ông. Các thà nh viên CLB cũng vậy.

Với họ, chị Dậu - anh Dậu, hình ảnh người nông dân cơ cực, bần hà n bị áp bức đến đường cùng trong xã hội thuộc địa - nử­a phong kiến luôn là  một hình ảnh mang sức ám ảnh to lớn. Trong bùn lầy của đêm đen nô lệ không lối thoát, họ vẫn vươn lên, ngời sáng tâm hồn. Rất nhiửu người trong CLB hôm ấy thuộc lòng từng đoạn trích trong tác phẩm bất hủ Tắt đèn. Hình ảnh chị Dậu bán con nộp sưu, cái Tý phải ăn cơm của chó khiến nhiửu người rơi nước mắt.

Cô giáo Kim Khiết chia sẻ rằng, đọc những tác phẩm viết vử người nông dân của cụ Tố, cô tủi hổ khi chợt nhận ra rằng những năm tháng mình ăn sắn, bo bo độn cơm vẫn còn quá quý tộc so với người nông dân cùng khổ phải ăn đất. Những cơ cực, những tục lệ hà  khắc chèn ép người nông dân đến chết khiến cô luôn đau đáu.

Riêng một thà nh viên trẻ tuổi của CLB cho rằng, các tác phẩm của Ngô Tất Tố, đặc biệt là  Tắt đèn, văn phong của ông cường điệu quá. Người đọc có cảm giác cường hà o, địa chủ đửu là  lũ ngu si, tham lam và  ác độc. Còn người nông dân thì bị bóc lột đến thậm tệ, sống không bằng chết. Thà nh viên nà y cho biết người bà  của anh cũng sống trong thời kử³ nà y. Nhưng bà  anh bảo rằng cuộc sống của người nông dân thời đó không đến nỗi bi đát như chị Dậu. Tuy không già u sang, nhưng họ vẫn có cuộc sống êm đửm. Trường hợp bần cùng, nghèo khổ đến độ bán con, bán chó để nộp sưu như gia đình chị Dậu rất hiếm.

Аáp lại ý kiến nà y, thà nh viên khác cho rằng đó chỉ là  sự điển hình hóa của văn học. Người nông dân ở đây được đặc tả. Bởi hiện thực như thế nà o thì nhà  văn phản ánh như thế ấy chứ không có ý đồ chính trị gì. Sự hiểu sai, đôi khi sẽ bóp méo giá trị tác phẩm và  tà i năng, tấm lòng của nhà  văn. Аồng tình với quan điểm ấy, bà  Giáng Vân tâm sự rằng: công tác trong lĩnh vực nông nghiệp, từng gắn bó với người nông dân nên hơn ai hết bà  hiểu nỗi khổ cực, lầm than của họ. Người ta ví von: Chiếc váy đụp của người nông dân vứt xuống sông không chìm. Tại sao vậy? Tôi đã thấy chiếc váy đó, tại nó vá chằng vá đụp nhiửu quá. Tôi từng đi qua vùng Thanh Hóa, Nam Аịnh trong những năm kháng chiến mới thấy rằng cuộc sống của nông dân ta ngà y ấy còn nghèo lắm. Vì thế tôi tin nhà  văn Ngô Tất Tố đã tả những điển hình của nông dân miửn Bắc trong các tác phẩm bất hủ của ông - bà  Giáng Vân nói.

Cám cảnh cho thân phận người nông dân, bà  Giáng Vân trà o phúng bằng hai câu thơ cười ra nước mắt: Nghử nghiệp chúng ta lắm đoạn trường/ Lỗ nhiửu, lời ít, lắm tai ương.

Hai giử đồng hồ trôi qua, nhưng những ý kiến bà n luận sôi nổi vẫn chưa có hồi kết thúc. Trong tác phẩm nguyên gốc, bà n tay nhơ nhớp của cụ cố đặt lên vồng ngực của chị Dậu. Cũng đoạn trích đó, ông Phạm Thế Cường chỉ ra trong nhiửu cuốn sách tái bản lại hiện nay có sự dị biệt: bà n tay cụ cố không chỉ dừng lại ở ngực mà  còn lần sâu xuống rốn chị Dậu.

Аọc đến đoạn nà y, nhiửu người đặt câu hửi: Ngô Tất Tố là  một nhà  nho, sao lại có những câu từ mô tả táo bạo, suồng sã như thế? Rõ rà ng, có người đã biên tập, chỉnh sử­a, là m mất đi tinh thần, cốt cách của cụ Tố. Bởi cụ Tố là  nhà  nho, cụ dùng từ rất cẩn thận, chuẩn mực và  rất bóng bẩy.

Cụ Tố có biết tiếng Pháp hay không? Аây cũng là  một câu hửi được CLB đưa ra để thảo luận vì nhà  sử­ học Lê Vinh Quốc cho biết: anh ruột của cụ Tố từng bảo rằng cụ Tố không học tiếng Pháp nhưng nhiửu nhà  văn khác lại khẳng định rằng cụ Tố học tiếng Pháp rất giửi.

Có ý kiến cho rằng, để tìm câu trả lời chỉ cần khảo sát qua bản dịch Suối thép của Ngô Tất Tố (bản Pháp văn của NXB Mát-xcơ-va). Nhà  văn Kim Lân, một người khá thân thiết với nhà  văn Ngô Tất Tố từng cho biết, bản gốc cuốn Pháp văn nà y được mua từ bên Pháp vử. Vậy là  quá rõ, nếu nhà  văn Ngô Tất Tố không giửi tiếng Pháp thì là m sao ông có thể dịch được sách tiếng Pháp chuẩn mực như thế.

Và  thật bử sót khi nhắc đến Ngô Tất Tố mà  không nhắc đến tác phẩm Lửu chõng. Аây được xem là  một tác phẩm xuất sắc, phản ánh chân thực những bi hà i, khổ cực của việc thi cử­ trong đêm tà n Nho học. Аọc tác phẩm, có thà nh viên CLB cho rằng, việc chọn nhân tà i ngà y xưa quá cực đoan và  cảm tính. Sĩ tử­ đi thi gian nan, vất vả khôn cùng. Qua ngòi bút sắc sảo của Ngô Tất Tố, nhiửu người là m giáo dục bây giử chợt giật mình ngẫm lại thời cuộc. Аiửu đó cà ng khẳng định, những tác phẩm của Ngô Tất Tố luôn có giá trị vượt qua thời gian

ANTG cuoithang