Ho lúc chuyển mùa - Thuốc gì?
Danh thắng & Di tích Hà Nội - Ngày đăng : 16:13, 15/03/2014
Quất chưng đường phèn trị ho
Chuyển mùa là lúc thời tiết thay đổi nhiửu: đông sang xuân (lạnh sang ấm, gió mùa đông bắc lạnh và khô sang gió nồm ấm và ẩm), xuân sang hè (ấm sang nóng), hè sang thu (nóng sang mát), thu sang đông (mát sang lạnh, chủ yếu là gió đông bắc) nên có ảnh hưởng nhiửu đến sức khửe, nhất là người già và trẻ nhử (đặc biệt là đông sang xuân) biểu hiện thường gặp là : ho, cảm, cúm, chảy nước mũi, hắt hơi, gây khó chịu trong người. Sau đây xin điểm qua một số loại thuốc trị ho thông thường.
Thuốc giảm ho dân gian: ít độc hại
Nhân dân thường dùng một số thức ăn, gia vị thường có trong vườn nhà để chữa ho như: cho người lớn hoặc trẻ trên 7 tuổi sử dụng quả chanh hoặc quả quất chín, quả khế thái lát trộn với muối hoặc chút mật ong để ngậm rồi nuốt nước. Ngậm một lát gừng tươi hoặc nghệ tươi thỉnh thoảng nhấm nhẹ, nuốt nước. Hoặc dùng thuốc ho Đông y có bán ở các nhà thuốc hợp pháp. Trẻ em dưới 2 tuổi thì dùng hoa đu đủ đực hoặc hoa hồng bạch, lá hẹ trộn với đường phèn hấp chín cho ăn.
Lưu ý: Tuyệt đối không dùng: quả quất là m cảnh, hoa hồng bạch mua ở chợ (do nhiễm lượng lớn hóa chất bảo vệ thực vật) để trị ho.
Thuốc giảm ho tác dụng thần kinh trung ương
Bao gồm các loại như: codein, pholcodin, dextromethorphan... trị ho khan (dùng thuốc không quá 7 ngà y). Thuốc ít có tác dụng với ho nặng kéo dà i. Không dùng các loại thuốc nà y cho trẻ dưới 2 tuổi, người suy hô hấp, phụ nữ có thai, các trường hợp ho có nhiửu đửm.
Thuốc long đửm
Thường có các loại như terpin hydrat, natri benzoat có tác dụng là m loãng đửm (terpin hydrat thường phối hợp với codein). Eprazinone (có tên biệt dược như mucitux, molitoux) có tác dụng là m loãng dịch tiết phế quản nên long đửm (không phá hủy cấu trúc của đửm nên không ảnh hưởng đến niêm mạc dạ dà y) là m dễ thở do chống co thắt phế quản. Chữa ho do viêm phế quản cấp và mạn, suy hô hấp mạn, hen phế quản hoặc ho do cúm, viêm mũi xoang.
Các loại thuốc long đửm có tác dụng phá hủy cấu trúc của đửm như ambroxol, bromhexine, N- acetylcysteine, carbocistein... dùng chữa ho do các bệnh phế quản, phổi cấp và mạn tính, hen phế quản, giãn phế quản. Viêm xoang và tai mũi họng. Không dùng cho người bệnh: viêm loét dạ dà y - tá trà ng. Phụ nữ có thai hoặc cho con bú.
Thuốc chống dị ứng
Thường dùng nhóm kháng histamin H1 như chlorpheniramin maleat. Cetirizin, loratadin, fexofenadin có tác dụng chống chảy nước mũi gây ho và khó chịu qua đó có tác dụng giảm ho. Trong nhóm kháng histamin H1 chỉ có chlorpheniramin maleat là được các nhà bà o chế thuốc tin dùng hơn cả, vì tác dụng nhanh và mạnh hơn các loại khác (nên thường có trong các biệt dược chữa cảm cúm, chữa ho nhiửu thà nh phần). Để giảm tác hại của nó, chỉ nên dùng liửu nhử, đặt dưới lườ¡i (1/2 hoặc 1/3 viên hà m lượng 4mg, ngà y dùng 1 - 2 lần). Không dùng chlorpheniramin cho người bệnh: hen cấp, loét dạ dà y, tá trà ng, tắc môn vị, tắc cổ bà ng quang, glocom góc hẹp, trẻ sơ sinh, người mang thai, người cho con bú.
Thuốc chống viêm dạng men
Các loại như alpha chymotrypsin, seratiopeptidase (tốt nhất nên đặt dưới lườ¡i mỗi viên 6 giử/lần) cho các trường hợp ho do viêm đường hô hấp.
Thuốc kháng sinh
Các loại kháng sinh như amoxillin, cephalosporin, cefuroxim,chỉ có tác dụng khi nguyên nhân gây ho là vi khuẩn, vi nấm ở đường hô hấp mà không có tác dụng khi nguyên nhân gây ho là virut và các nguyên nhân khác. Theo quy định thì tất cả các trường hợp sử dụng kháng sinh đửu phải thử kháng sinh đồ, dùng với liửu phù hợp, tránh dùng liửu cao, bao vây sẽ ảnh hưởng đến sức khửe người bệnh.
Corticoide
Corticoide dạng xịt mũi có tác dụng cắt cơn ho nhanh trong trường hợp ho do viêm mũi dị ứng, thường dùng fluticasone propinate: 2 ngà y đầu mỗi ngà y xịt 2 lần lúc 8 giử và 20 giử. Sau đó, mỗi ngà y xịt 1 lần. Không dùng cho trẻ dưới 12 tuổi và phụ nữ có thai 3 tháng đầu.
Phòng bệnh
- Thường xuyên vệ sinh răng miệng ngay sau khi ăn hoặc uống nước ngọt, súc họng trước khi đi ngủ bằng nước muối đẳng trương (Nacl 0,9%).
- Hà ng ngà y cần tập luyện vận động cơ thể trong đó chủ yếu có phần tập thở 4 thì (luyện thở ít nhất là 10 phút/ngà y). Cần hướng dẫn tập thở cho trẻ ngay từ 7 tuổi để các cháu luyện tập thà nh thói quen và mọi người kể cả người bệnh để tăng khả năng miễn dịch ở phổi và hỗ trợ cơ thể chống tác nhân gây bệnh.
- Giữ ấm cổ ngực và đôi chân khi trời lạnh dưới 20oC (nhất là người già , trẻ nhử).
- Tránh xa nicotin (thuốc lá, thuốc là o) và ethanol (bia, rượu các loại).
- Nâng cao sức đử kháng của cơ thể và đặc biệt ở mà ng phổi bằng cách bổ sung vitamin A (hoặc beta-caroten) vitamin D3, vitamin C, vitamin B2, đặc biệt là người đang điửu trị ho do vi khuẩn, virut.
- Thông gió tránh ô nhiễm cho phòng ngủ đặc biệt trong những ngà y có độ ẩm cao. Khi trong nhà có người nhiễm cúm cần xông khói bồ kết để diệt virut (đốt quả bồ kết khô trong bát rồi luân chuyển khắp nơi trong buồng có người bệnh).