Giữ gìn và phát huy di sản văn hóa Thăng Long - Hà Nội
Người Hà Nội thanh lịch, văn minh - Ngày đăng : 22:20, 15/08/2015
 |
Ảnh Gia Huy |
à”ng Trương Minh Tiến, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cho biết, các đử án triển khai trong năm 2014 - 2015 và những năm tiếp theo đang phát huy những kết quả tích cực trong việc bảo tồn giá trị di sản của Thủ đô như: Đử án Tổng kiểm kê, đánh giá, phân loại các di tích trên địa bà n TP; Đử án Tổng kiểm kê, bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể Hà Nội; Đử án bảo tồn là ng cổ Đông Ngạc, Đử án phát huy giá trị Không gian lễ hội Gióng tại Gia Lâm và Sóc Sơn; Đử án bảo tồn di sản tư liệu thế giới 82 bia đá Tiến sử¹ Văn Miếu - Quốc Tử Giám.
Gần 6.000 di tích các loại
Qua nhiửu số liệu tổng hợp bước đầu của Đử án Tổng kiểm kê, đánh giá, phân loại các di tích cho thấy, trên địa bà n TP có gần 6.000 di tích các loại (trong khi đó năm 2009, tổng số di tích của Hà Nội mới là 5.175 di tích).
Chính vì số lượng di tích lớn nhất cả nước, nên các di tích tại Hà Nội đa dạng vử chủng loại, phong phú vử loại hình, từ di tích lịch sử, di tích nghệ thuật, di tích khảo cổ học, danh lam thắng cảnh, là ng cổ, phố cổ... Trong đó, Hoà ng thà nh Thăng Long được công nhận là Di sản văn hóa thế giới; 82 bia Tiến sử¹ ở Văn Miếu được công nhận Di sản tư liệu thế giới trên phạm vi toà n cầu; 11 di tích Quốc gia đặc biệt; 1.169 di tích cấp Quốc gia; 1.162 di tích cấp TP...
Việc tổng kiểm kê các di tích trên địa bà n giúp xác định rõ thực trạng của các di tích để có định hướng quản lý, xếp hạng, đầu tư tu bổ, tôn tạo phù hợp với điửu kiện thực tế của TP trong giai đoạn 2015 - 2020 và những năm tiếp theo.
Đến năm 2013, TP đã hoà n chỉnh việc kiểm kê giám định di vật, cổ vật tại các điểm di tích, để bảo vệ các di vật, cổ vật, đồng thời xây dựng hồ sơ đăng ký bảo vật Quốc gia cho các cổ vật tiêu biểu, độc bản, có giá trị văn hóa nghệ thuật cao tại các Bảo tà ng và di tích trên địa bà n.
Đặc biệt, đầu năm 2015, trong đợt công nhận bảo vật Quốc gia đợt 3, Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết định công nhận cho 5 nhóm bảo vật Quốc gia đầu tiên của Thủ đô với 121 bảo vật quý giá đang được bảo quản, lưu giữ tại Bảo tà ng Hà Nội và các di tích như chùa Tây Phương (huyện Thạch Thất), chùa Thầy (huyện Quốc Oai) và chùa Đà o Xuyên (huyện Gia Lâm).
Đử án bảo tồn di sản tư liệu thế giới 82 bia đá Tiến sử¹ Văn Miếu - Quốc Tử Giám sẽ được thực hiện đến năm 2022 với các dự án thà nh phần như: Hệ thống hóa và số hóa tư liệu vử 82 bia Tiến sử¹ và các vấn đử liên quan đến hệ thống 82 bia Tiến sử¹ trên các mặt Sử học, Mử¹ thuật, Văn học... Ngoà i ra, bảo tồn để hệ thống bia đá chống xâm thực từ thời tiết, con người và thể nghiệm tu bổ, tôn tạo các bia đá bị ảnh hưởng bởi thời gian, thiên tai, chiến tranh và các nguyên nhân khác.
Theo ông Trương Minh Tiến, phát huy giá trị di sản bia Tiến sử¹ góp phần xây dựng nửn giáo dục Việt Nam qua truyửn thống văn hóa, khoa bảng, truyửn thống và các danh sử¹ nổi tiếng qua các thời kử³ lịch sử.
à”ng Trương Minh Tiến cũng cho biết, Đử án bảo tồn là ng cổ Đông Ngạc ở quận Nam Từ Liêm là một đử án khó và phức tạp. Kinh nghiệm từ việc bảo tồn là ng cổ Đường Lâm đã đặt ra những vấn đử và những kinh nghiệm thực tiễn để thấy rằng bảo tồn là ng cổ không chỉ là công tác nghiên cứu, xây dựng đử án, mà còn là cả một chặng đường dà i cần có sự phối hợp của nhiửu ngà nh, chính quyửn và nhân dân địa phương khi thực hiện đử án nhằm bảo tồn một ngôi là ng cổ có truyửn thống khoa bảng với nhiửu danh sử¹, nhiửu dòng họ thi thư nổi tiếng cùng không gian kiến trúc, không gian văn hóa là ng Việt truyửn thống tiêu biểu ở đồng bằng Bắc bộ.
Phát huy di sản văn hóa phi vật thể
Đử án Tổng kiểm kê, bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể Hà Nội giai đoạn 2013 - 2015 khi hoà n thà nh sẽ góp phần bảo vệ kịp thời các di sản văn hóa phi vật thể có tính đại diện hoặc đang có nguy cơ mai một cao cần được bảo vệ khẩn cấp trên địa bà n Hà Nội. Đồng thời, củng cố và nâng cao nhận thức, năng lực cán bộ và cộng đồng vử bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của Hà Nội.
Trong những năm gần đây, công tác nghiên cứu, sưu tầm, bảo quản, truyửn dạy và giới thiệu văn hóa phi vật thể được Sở Văn hóa và Thể thao, các viện nghiên cứu, trường đại học, Hội Văn nghệ dân gian quan tâm nghiên cứu, sưu tầm. Nhiửu loại hình di sản văn hóa phi vật thể như chèo, tuồng, ca nhạc, rối nước, cẩm thực, nghử thủ công... được ghi hình, tuyên truyửn, quảng cá trên các phương tiện thông tin đại chúng để đông đảo người dân có những hiểu biết vử loại hình di sản văn hóa phi vật thể.
Hiện trên địa bà n TP có 1.115 lễ hội, nhiửu lễ hội dân gian truyửn thống được phục hồi và bảo tồn đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt văn hóa tâm linh của cộng đồng cư dân.
Bên cạnh đó, những dự án và kế hoạch cụ thể của Đử án bảo tồn và phát huy giá trị không gian Lễ hội Gióng phục vụ du lịch cũng đã được triển khai góp phần nâng cao nhận thức của cả chính quyửn và cộng đồng dân cư địa phương vử giá trị di sản, cách thức nhận diện và bảo vệ di sản trong đời sống đương đại, phát triển du lịch nhưng không là m sai lệch không gian văn hóa.
Theo ông Trương Minh Tiến, việc bảo tồn nguyên dạng các giá trị di sản văn hóa phi vật thể ngay trong chính đời sống cộng đồng hay việc tôn vinh và có chế độ đãi ngộ đối với các nghệ nhân trong lĩnh vực văn hóa phi vật thể để di sản luôn được trao truyửn, tiếp nối và là m phong phú nó trong đời sống cộng đồng là một vấn đử khó, cần được tiếp tục quan tâm, thực hiện trong thời gian tới. Như vậy, mới có thể giữ được nét đặc sắc của di sản văn hóa Thủ đô trong quá trình giao lưu, hội nhập hiện nay.