Bức tử­ người dân?

Từ khi Nhà  máy chế biến tinh bột sắn Như Xuân bắt đầu đi và o hoạt động, mỗi ngà y nhà  máy thải ra môi trường hà ng trăm tấn bã sắn và  và i nghìn m3 nước thải khiến môi trường tại xã Hóa Quử³ bị ô nhiễm trầm trọng. Mới đặt chân tới cổng nhà  máy nà y, chúng tôi đã bị "tra tấn bởi một thứ mùi xú uế khủng khiếp như muốn bóp nghẹn lá phổi. Có lẽ, cũng do quá ô nhiễm nên mặc dù các công nhân là m việc tại nhà  máy đã đeo khẩu trang dà y cộp nhưng vẫn liên tục ho sặc sụa. Theo quan sát, hệ thống bể chứa chất thải, nước thải ở đây được xây dựng sơ sà i không hử có lót đáy và  thà nh hố bằng chất liệu chống thấm nên nước thải chảy lênh láng khắp nơi. Mặt khác, hồ nước chứa đầy chất thải có mà u đen kịt, nổi váng và  bốc mùi hôi thối rất khó chịu. Từ khu vực nhà  máy, lượng nước thải lớn rò rỉ ra mương máng, ruộng đồng khiến đất, nguồn nước xung quanh nhà  máy bị ô nhiễm nặng. Nguy hiểm nhất là  các thứ nước độc hại đó ngấm và o nguồn nước ngầm nên hầu hết các giếng nước sinh hoạt của người dân đửu không sử­ dụng được.

Do máy sấy vẫn chưa hoà n thiện nên bã sắn được đưa thẳng xuống hồ nước thải.

à”ng B.V.L , sống ngay sát nhà  máy bức xúc: "hơn 10 năm nhà  máy hoạt động cũng là  ngần ấy thời gian chúng tôi sống khổ, sống nhục như địa ngục. Hà ng ngà y, hầu hết các hộ xung quanh nhà  máy phải đóng kín cử­a để ngăn chặn không cho không khí ô nhiễm trà n và o nhà . Trời nắng thì còn đỡ, chứ hôm trời mưa, nước thải từ nhà  máy lại trà n ra vườn và  và o cả nhà  chúng tôi. Trẻ con, người lớn liên tục mắc các bệnh vử hô hấp, đường ruột, đã có và i người trong thôn nà y chết vì bệnh ung thư.

Tại nơi đổ chất thải chính của Nhà  máy chế biến tinh bột sắn Như Xuân - toà n bộ dòng nước rộng mênh mông nhuộm một mà u đen kịt, bốc mùi xú uế nồng nặc. Vừa bịt mũi, ông B.V.L vừa phà n nà n: "Từ khi Nhà  máy đổ chất thải ra đây, cá tôm chết sạch chẳng con gì có thể sống sót nổi. Không chỉ vậy, dùng nước nà y để tưới tiêu cho đồng ruộng, lúa, hoa mà u giảm năng suất rõ rệt. Lúa cứ chết dần, chết mòn, thậm chí còn mất trắng... Trâu bò, lợn gà  uống nước ở các con mương, dòng suối, chẳng hiểu sao cứ còi cọc, chết không rõ nguyên nhân.

Theo phản ánh của một số hộ dân khác: Trước đây, nguồn nước sông nà y rất trong, người dân trong thôn, trong là ng thường sử­ dụng nước để sinh hoạt hà ng ngà y, nhưng nay chúng tôi chẳng dám sử­ dụng nguồn nước dưới sông nữa mà  phải là m đường ống riêng lấy nước từ đầu nguồn vử xử­ dụng nhu cầu sinh hoạt hà ng ngà y nên cũng rất khó khăn. Thêm và o đó con đường và o nhà  máy cũng bị chiếm dụng là m nơi đỗ xe chở sắn, những xe nà y đỗ thà nh hà ng dà i nối đuôi nhau là m ách tắc giao thông. Аã có không ít trường hợp bị tai nạn giao thông do mặt đường bị thu hẹp và  xuống cấp trầm trọng, nhiửu ổ gࠝ, ổ voi xuất hiện... Chúng tôi đã nhiửu lần gử­i đơn thư kiến nghị lên cấp trên nhưng chẳng có kết quả gì, nhất là  việc lợi dụng lúc trời mưa gió, nhà  máy nà y rất hay xả trộm nước thải, gọi điện, trình báo mãi mà  không thấy giải quyết nên chúng tôi cũng nản?.

Аất, nước nhiễm độc, không khí ô nhiễm

Trao đổi vử vấn đử nà y, ông Lê Hữu Giới - Chủ tịch UBND xã Hóa Quử³ xác nhận: Nhân dân phản ánh vấn đử ô nhiễm môi trường tại Nhà  máy chế biến tinh bột sắn Như Xuân là  có thật, gần đây nhất sau khi mưa to, không khí từ phía nhà  máy bốc ra mùi nồng nặc, chúng tôi ngồi ở UBND xã mà  còn không chịu nổi...

Liên quan việc nhà  máy xả nước thải trộm ra môi trường, ông Giới nói: Một năm nhà  máy được cấp phép xả thải 2 lần, tính cường độ xả cụ thể, chúng tôi đã yêu cầu là  nhà  máy xả thì báo cáo cụ thể để thông báo cho người dân nắm được, giám sát, chứ nếu không ban đêm hoặc để tự nhiên nó (công ty-PV) xả thoải mái cũng chả ai biết, chỉ có trời biết được. Bây giử công ty có cả cống xả thẳng ra sông, nhưng nước xả có mà u đen ngòm. Аầu năm có thông tin xả thải trực tiếp là m cá chết chúng tôi cho anh em xuống kiểm tra, lấy mẫu nước, cá chết gử­i ra huyện, tỉnh còn kết quả như nà o chúng tôi chưa là m hết mức trách nhiệm nên không nắm được. Cũng theo ông Giới, dù Nhà  máy đã gây ô nhiễm môi trường kéo dà i nhưng UBND xã cũng chưa kiến nghị lên cấp trên bằng văn bản mà  chỉ kiến nghị bằng... miệng?.

Vấn đử xe chở sắn đỗ đầy đường là m xuống cấp, thậm chí những xe nà y còn bịt kín lối và o UBND xã, ông Giới cho rằng việc nà y không quan trọng do tuyến đường là  của nhà  máy (nhà  máy trả tiửn đửn bù, đường hửng hóc nhà  máy tự tu sử­a). Tuy nhiên trái ngược với ý kiến của ông Giới, một cán bộ xã cho biết, con đường nà y không phải độc quyửn của nhà  máy mà  là  của nhà  nước, ngân sách nhà  nước đầu tư, đửn bù để là m.

Cán bộ nà y cho biết thêm: Khoảng cuối tháng 2 năm nay, UBND xã có nhận được thông tin của nhân dân vử việc nhà  máy xả trộm nước thải ra môi trường, chúng tôi điửu người xuống kiểm tra và  có kết quả là  có nước chảy rò rỉ từ cống trong hồ chảy ra, nước có mà u đen và  có mùi hôi. Việc bã sắn sản xuất chưa được xử­ lý gây ô nhiễm môi trường năm ngoái chúng tôi đã lập biên bản kiểm tra, yêu cầu xử­ lý và o ngà y 21/03/2015. Tại thời điểm kiểm tra, chất thải trà n lan ra gây hôi thối. Vụ mới nà y không bán được bã, bã đưa thẳng xuống hồ nước nên nước trà n ra gây ô nhiễm. Xảy ra tình trạng nà y có thể do nhà  máy bán bã đắt, công ty mà , là m gì cũng chỉ coi lợi nhuận trên hết mặc kệ vấn đử khác (ô nhiễm môi trường-PV), vị cán bộ nà y lắc đầu ngao ngán.

Аược biết, với công suất chế biến tinh bột sắn như hiện nay, mỗi ngà y Nhà  máy chế biến tinh bột sắn Như Xuân phải cần đến 1000m3 nước. Có nghĩa trong hơn 10 năm qua, lượng nước thải của nhà  máy nà y xả ra môi trường là  con số khổng lồ. Nước thải chế biến tinh bột sắn có chứa hà m lượng hữu cơ khó phân hủy cũng như chất rắn lơ lử­ng hết sức nguy hại. Аiửu đó đã và  đang chứng minh trên thực tiễn ở các hộ dân sống xung quanh nhà  máy.

Một cán bộ Chi cục Bảo vệ môi trường cho biết: Nếu doanh nghiệp không xử­ lý triệt để nước thải thì chắc chắn sẽ ô nhiễm không khí, nhiễm độc nguồn nước và  đất. Doanh nghiệp chỉ cần bử một ngà y không sụt khí thì mật độ vi sinh vật hiếu khí sẽ bị chết, nguồn nước thải theo đó sẽ không đạt chỉ tiêu cho phép. Vì vậy, nước thải có được xử­ lý triệt để hay không phụ thuộc và o ý thức của doanh nghiệp.  

Không thể phủ nhận việc Nhà  máy chế biến tinh bột sắn Như Xuân đã tiêu thụ số lượng lớn nông sản ở địa phương, giúp người dân địa phương tăng thu nhập. Tuy nhiên với kiểu là m ăn tất cả vì "lợi nhuận mà  hủy hoại môi trường, hủy hoại sức khửe của người dân là  điửu không thể chấp nhận. Có lẽ cũng chính vì vậy mà  lãnh đạo Nhà  máy chế biến tinh bột sắn Như Xuân cương quyết cự tuyệt là m việc với báo chí dù PV đã dùng nhiửu cách liên lạc nhưng không nhận được phản hồi. Thậm chí, lãnh đạo Nhà  máy nà y còn chỉ đạo bảo vệ cấm cử­a, không cho PV và o Nhà  máy để đặt lịch là m việc. Trước tình trạng vi phạm nghiêm trọng vử môi trường của Nhà  máy chế biến tinh bột sắn Như Xuân đã tồn tại trong suốt thời gian qua, đử nghị các cơ quan chức năng sớm và o cuộc ngăn chặn, tránh gây bức xúc kéo dà i trong nhân dân.

Nguyá»…n HÆ°ng