Mang hồn giò chả ước lễ đi muôn phương
Du lịch - Ẩm thực - Ngày đăng : 10:51, 23/01/2016
Là ng nghử vắng tiếng chà y giò
Vử Ước Lễ những ngà y cận Tết Bính Thân, một không khí vắng vẻ đến u tịch bao chùm khắp đường là ng ngõ xóm. à”ng trưởng thôn Trang Công Trịnh cho biết, cả là ng hiện chỉ còn duy nhất một gia đình là m giò chả. Cả là ng hiện có 542 hộ và 800 nhân khẩu, số hộ còn là m nghử chiếm 50%, nhưng chủ yếu là đi nơi khác là m nghử, như: nội thà nh Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh, Đà Lạt, Sơn La... Tại là ng, hiện chỉ còn duy nhất một gia đình là m nghử, nhưng quy mô nhử “ ông Trịnh nói. Hửi người dân trong thôn thì được biết: ở là ng bây giử người ta không còn là m giò chả nữa. Tiếng chà y giã giò cũng chỉ còn là một thời vang bóng. Bởi vì là m giò chả ở thôn thì không bán được. Nhu cầu tiêu thụ của người dân nơi đây không nhiửu. Nếu vận chuyển đi nơi khác bán, chi phí sẽ rất tốn kém.
Hiện số hội viên Hội đồng hương Ước Lễ đi là m ăn ở những địa phương khác lên tới 2.500 người, hơn cả số nhân khẩu hiện đang sinh sống tại là ng Ước Lễ. Hằng năm, cứ và o ngà y hội là ng (15 tháng giêng), những người đi là m ăn xa lại tụ họp vử quê để thăm gia đình, người thân cũng như trao đổi kinh nghiệm là m nghử. Để lưu giữ truyửn thống của là ng nghử, người dân Ước Lễ tổ chức rước Thánh, rước bằng công nhận là ng nghử đã được Nhà nước phong tặng, kèm với đó là biểu tượng là ng nghử. Đây là hoạt động duy nhất để bảo tồn và lưu giữ nghử truyửn thống ở Ước Lễ hiện nay.
Mang hồn Ước Lễ đi muôn phương
Ở Hà Nội, lãng đãng những con phố, nơi tiếp nhận ôm chứa nhiửu người dân là nh hiửn của Ước Lễ mở cửa hà ng là m giò chả. Họ sống thật, là m thật. Kiếm sống bằng nghử của cha ông để lại, thì cũng phải có trách nhiệm bảo lưu tiếng thơm và thương hiệu cha ông. Đó là một quan niệm đã ăn sâu và o nếp nghĩ của người dân, trong đó có vợ chồng ông Trần Công Châu và Tô Thị Duyên, mấy chục năm mang nghử ra Thủ đô lập nghiệp.
Gặp cô Duyên tại cơ sở sản xuất nem của gia đình và o một buổi chiửu muộn, cô đang cùng công nhân gói giò lụa, nem chua. Nghỉ tay tiếp khách, cô Duyên cho biết sắp đến những ngà y lễ, tết nên công việc của nhà hà ng bận hơn thường. Tôi là người là ng Ước Lễ, lớn lên trong tiếng giã thịt là m nem giò của gia đình. Cả gia đình tôi đến với nghử là m giò chả nem là vì có duyên nghử truyửn thống của quê hương, cô Duyên bắt đầu câu chuyện.
Nghử là m nem giò vất vả, năm 1980, lúc cô mới 17 tuổi, cũng như nhiửu bạn bè cùng trang lứa cô Duyên không theo nghử giò chả truyửn thống của là ng nghử mà khăn gói xuống Hà Nội đi là m công nhân. Đi xa quê hương lập nghiệp, tôi mới biết tình cảm của người dân dà nh cho là ng nghử giò chả Ước Lễ. Đi đâu khi tôi nói là người là ng Ước Lễ ai cũng hửi ngay vử giò chả của là ng. Tôi tự hà o và hiểu hơn vử giá trị nghử truyửn thống mà gia đình đang theo đuổi, cô Duyên tự hà o nói.
Năm 20 tuổi, cô duyên lấy chồng, may mắn cô gặp được Trần Công Châu, một người chồng yêu thương vợ cũng như quý mến nghử mà gia đình cô theo đuổi. Bác Châu vử nhà vợ ở để phụ giúp gia đình cô là m nghử giò chả. Yêu con gái là ng Ước Lễ tôi yêu luôn cả cái nghử truyửn thống của là ng, ngồi cạnh vợ, bác Châu cười nói.
Năm 1983, nhận thấy là m giò chả ở thôn bán được số lượng ít. Nhu cầu tiêu thụ của người dân nơi đây không nhiửu. Nếu vận chuyển đi nơi khác bán, chi phí sẽ rất tốn kém. Vợ chồng cô Duyên quyết định mang nghử truyửn thống của gia đình khăn gói xuống Hà Nội lập nghiệp. Thời gian đầu khi nem giò sản xuất ra không bán được, liên tục bị ế ẩm do cửa hà ng chưa có thương hiệu, cũng như tạo được độ uy tín với khách hà ng, lại phải cạnh tranh với cơ sở sản xuất khác để phát triển. Nhưng với quyết tâm giữ thương hiệu nem, giò chả là ng nghử, gia đình bác Châu luôn chú trọng vử nguồn gốc, chất lượng của nguyên liệu sản xuất nem giò chả để sản phẩm của mình có chất lượng tốt, an toà n thực phẩm.
Sáng sớm hà ng ngà y, cô Duyên cùng chồng con bắt đầu công việc chọn thịt là m nem, giò được lựa chọn kĩ lườ¡ng phải là thịt mông sấn từ những con lợn khửe, không bệnh tật và đảm bảo độ tươi ngon, lưu giữ những bí quyết giã thịt sao cho thật dẻo cho ra những ổ giò ngon. Quãng thời gian đó gia đình gặp nhiửu khó khăn, không ít người khuyên nên chuyển nghử khác có cơ hội là m già u nhanh chóng. Nhưng cái nghử truyửn thống nà y cứ như ngấm và o thịt, và o cơ thể chúng tôi rồi nên không dứt nó ra được nữa, bác Châu nói.
Bây giử, ở nhà hà ng Trần Công Châu, tiếng giã thịt bằng cối đá năm xưa nay thay bằng tiếng máy xay chạy bằng điện để hạn chế sức lao động của con người. Sản phẩm nem giò của gia đình đã có mặt khắp các nhà hà ng lớn nhử ở Thủ đô và các tỉnh lân cận. Ngoà i những mặt hà ng truyửn thống của là ng ước lễ, như giò chả lợn, bò, nem chua, nem tai, gia đình ông châu cùng nhiửu nghệ nhân của là ng Ước Lễ sáng tạo ra những món mới như nem chua rán, nem chua nướng, được thị trường ưa thích.
Nhưng có điửu mà bác Châu, cô duyên luôn trăn trở, hiện các loại thực phẩm ăn sẵn đang bị tai tiếng vì các loại chất phụ gia và giò chả Ước Lễ cũng không tránh khửi liên lụy. Đặc biệt, ở vùng quê nhà Ước Lễ những người theo nghử là m giò chả chỉ đếm trên đầu ngón tay. Mỗi khi vử quê, cô Duyên thường vận động các bạn trẻ trong là ng theo nghử ông cha để lại. Để giữ thương hiệu giò chả Ước Lễ, tôi luôn ghi nhớ lời dạy tổ tiên là m giò chả mình ăn được rồi mới đến khách hà ng ăn. Tôi đặt mục tiêu đưa thương hiệu nem giò ước lễ đi khắp bắc - nam, cô Duyên khẳng định.
Lao động vất vả, hiện bác Châu đang phải chống trọi lại với bệnh tật và phải ngồi xe lăn, nhưng hà ng ngà y ông vẫn sát sao hướng dẫn, truyửn đạt kinh nghiệm cho con cháu để giữ nghử. Ngoà i những giử là m việc thú vui của ông là ngồi trước của hà ng nghe những nhận xét của khác vử nem giò chả ước lễ.Theo tâm nguyện bố, mẹ hiện Trần Thắng Mử¹ (SN 1984) mình gác công việc buôn bán để trở vử với chiếc cối giã thịt của gia đình. Hiện anh đang cố gắng học nghử để tiếp lửa nghử truyửn thống của gia đình./.